Esas No: 2022/4415
Karar No: 2022/7193
Karar Tarihi: 16.05.2022
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/4415 Esas 2022/7193 Karar Sayılı İlamı
Özet: (Bu özet Yapay Zeka tarafından yazılmıştır. Hukuki olarak geçerliliği yoktur.)
İş Mahkemesi'nde görülen hizmet tespiti davasında, davacı sürekli ve kesintisiz olarak bir işyerinde çalıştığını iddia etmiş, davalı ise bunu reddetmişti. Mahkeme davanın kabulüne karar vermiş, davalılar temyiz etmişti. Yapılan incelemede, olayda tamamlayıcı kanıtların toplanmadığı ve hizmet ilişkisinin varlığı halinde de çalışmanın süresinin tespit edilmediği anlaşıldı. Bu nedenle hüküm bozuldu.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 86. maddesi, sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların kamu düzenine ilişkin olduğunu ve özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiğini belirtmektedir. Bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de vurgulanmaktadır.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkeme, bozmaya uyularak ilâmında belirtildiği üzere davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 86. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur.Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu davada; davacı 03.03.2009- 25.04.2012 tarihleri arasında sürekli ve kesintisiz davalı ...'e ait "onur reklam" isimli iş yerinde çalıştığının tespitini talep ettiği, davalı tarafından ise davacının zaman zaman müşteri getirdiğinin ve karşılığında komisyon aldığının, sürekli çalışmasının olmadığının iddia edildiği, davacı ile davalı ... arasında düzenlenmiş 12.03.2012 tarihli Milli Eğitim Bakanlığı çıraklık sözleşmesine göre davacının öğrenci olarak İzzet Baysal Mesleki Eğitim Merkezine kayıtlı olduğu, mahkemece davanın kabulü ile davacının 03.03.2009 - 25.04.2012 tarihleri arasında davalıya ait iş yerinde çalıştığına karar verildiği anlaşılmaktadır.
İnceleme konusu davada; Davacı 03.03.2009-25.04.2012 tarihleri arasında davalı nezdinde çalıştığını, tabela tasarımları ve üretimi yaptığını, davalı ise davacının zaman zaman müşteri getirdiğini ve karşılığında komisyon aldığını belirttiği anlaşılmaktadır. Davalı kurum tarafından davalı iş yerinin 12.05.2012-31.10.2013 tarihleri arasında kanun kapsamında olduğu bildirilmiştir.
Mahkemece, davalı iş yerinin vergi mükellefiyet dönemi araştırılmalı, buna bağlı olarak kapsam dönemi de gözetilerek anılan iş yerinin çalışma izni ruhsat ve abonelik durumları da yöntemince araştırılarak işverenin faaliyet dönemi belirlenmeli, komşu iş yeri işverenleri ve bordrolu çalışanları tespit edilerek tanık olarak beyanları alınmalı, tanıklara ilişkin iş yeri kayıtları ve hizmet cetvelleri celp edilerek tanıkların beyanları denetlenmeli, bu şekilde davacı ile davalı arasında hizmet ilişkisi olup olmadığı tespit edilmeli, hizmet ilişkisinin varlığı halinde çalışmanın süresi toplanan ve toplanacak deliller değerlendirilmek suretiyle karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 16/05/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.
