MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : İŞE İADE

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan işverence feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini boşta geçen süre ücreti ve diğer haklar ile işe başlatılamama halinde ödenmesi gereken tazminatın belirlenerek hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, davacıya yapılan fesih bildiriminin haklı olduğunu, şirketin tüm mali belgelerinden de anlaşılacağı üzere 2016 yılının ilk 3 ayında zarar ettiğini, ilgili departmanın kapatılması, yapısal güçlük ve ekonomik nedenlerle yapılan feshin haklı nedene dayalı olduğunu ve fesih bildiriminin usulüne uygun yapıldığını beyanla davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın kabulü hakkında verilen ilk karar Dairemizin, 2017/43760 esas 2018/952 karar sayılı 22.01.2018 tarihli bozma ilamı ile “Mahkemece yapılan incelemenin hüküm kurmaya elverişli olmadığı açıktır. Bu itibarla, davalı işverenlik yönetim kurulu tarafından alınan 28/04/2016 tarih, 2016/14 sayılı işletmesel kararın uygulamaya konulup konulmadığı, istihdam fazlalığı oluşup oluşmadığı, alınan kararın tutarlı bir şekilde uygulanıp uygulanmadığı, davacının başka bölümlerde çalışma olanağının bulunup bulunmadığı, işyerine davacı ile aynı vasıflarda yeni işçi alımı yapılıp yapılmadığı, işyeri belgeleri ve gerektiğinde işyerinde keşif yapılarak, bilirkişi raporu da alınmak suretiyle ortaya konulduktan sonra, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.” gerekçeleri ile bozulmuş, mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller, tanık beyanları ve mahallinde inceleme neticesi düzenlenen bilirkişi raporuna dayanılarak yapılan feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine, işe başlatmama tazminatının 4 aylık brüt ücreti tutarında belirlenmesi, kararın kesinleşmesine kadar 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davacılıdan tahsilinin gerektiğinin belirlenmesinin tespiti hüküm altına alınmıştır.
Temyiz Başvurusu:
Karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
İş sözleşmesinin geçerli sebep olmadan davalı işveren tarafından feshedildiğini belirten davacı işçi, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece feshin geçersizliğine, davacı işçinin işe iadesine karar verilirken, işe başlatılmama tazminatı, davacı işçinin aylık ücret tutarında belirlenmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca, Mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işveren tarafından bir ay içinde işe başlatılmaz ise, işçiye ödenmek üzere en az 4, en çok 8 aylık ücreti tutarında tazminatın belirlenmesi gerekir. Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin kıdemi, fesih sebebi gibi olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 31. maddesindeki sendikal nedenle yapılan fesihlerdir. Bu maddede sendikal neden halinde işe başlatmama tazminatının işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirleneceği açıklanmıştır. Dairemizin uygulaması bu yöndedir. (08.04.2008 gün ve 2007/27773 esas, 2008/7819 karar sayılı ilamımız). Dairemiz yıllık ücretli izinle ilgili 53. maddedeki kıdem sürelerini dikkate alarak 6 ay ile 5 yıl arasında kıdemi olan işçi için 4, 5 yıl ile 15 yıl arasında kıdemi olan işçi için 5, 15 yıldan fazla kıdemi olan işçi için 6 aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatın belirlenmesini öngörmekte, fesih sebebine göre bu miktarlarda azami sınır 8 aya kadar da çıkmaktadır. İşletme gerekleri ile fesihte emeklilik nedeninin gösterilmesi ve davacının emekliliğe hak kazanması halinde işe başlatmama tazminatı alt sınırdan belirlenmektedir.
Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta davacı işçinin davalıya ait işyerinde 9 yıl 4 ay 27 gün çalıştığı anlaşılmaktadır. Mahkemece, bozma ilamı sonrası mahallinde yapılan inceleme neticesi düzenlenen bilirkişi raporu ve işyeri kayıtlarına dayanılarak işverence gerçekleştirilen feshin geçerli nedene dayanmadığı kabul edilerek feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir. Ancak davacı işçinin kıdemine ve fesih nedenine göre mahkemece işe başlatmama tazminatının davacının 4 aylık ücreti tutarında belirlenmesi doğru bulunmamıştır. Davacının davalı işyerinde geçen çalışma süresi nazara alındığında bu tazminatın davacının 5 aylık ücreti oranında belirlenmesi dosya içeriğine daha uygun düşecektir.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
SONUÇ: 1-Yukarıda açıklanan gerekçe ile yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
Davanın KABÜLÜ İLE;
2- Davalı tarafından yapılan FESHİN GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3- Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 5 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4- Davacının işe iade için işverene süresi içerisinde başvurması halinde kararın keşinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin gerektiğinin tespitine,
5-Karar tarihi itibariyle alınması gerekli olan 44,40 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 29,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 15,20 TL karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına, davacı tarafından peşin yatırılan 29,20 harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı vekille temsil edildiğinden, karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 2.725,00 TL vekâlet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 640,40 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
8-Yatırılan gider avanslarından varsa kullanılmayan bakiyelerinin ilgili tarafa iadesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgililere iadesine, 17/12/2019 tarihinde oybirliği ile kesin olarak karar verildi.