MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde taraflarca temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, dava dilekçesinde özetle; davalının ...Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanal İdaresi yağmur suyu, logarları ve bağlantı hatları temizliği işi ihalesine katılabilmek için 23/01/2012 tarihinde aylık 12.000 TL+ KDV kira bedeli ile "kanal açma ve temizleme aracı" nı kiraladığını, sözleşmede kira bedelinin KOSKİ Genel Müdürlüğü’nün işinin yapımına başlanmasıyla ödeneceğinin kararlaştırıldığını, ihale kazanılmasına rağmen kira bedellerinin ödenmediğini, bir aylık sürenin geçmesi üzerine kira bedelini ödememesi nedeniyle keşide ettikleri ihtarnameye davalının başka bir ihtarname ile cevap vererek sözleşmeyi feshettiğini bildirdiğini, kira sözleşmesi nedeniyle, aracı başkasına kiralamadığını, makineyi beklettiğini, bu şekilde zarara uğradığını belirterek toplam 127.440,00 TL kira alacağı ve tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, cevap dilekçesinde özetle; kiralananın hiçbir zaman teslim edilmemesi nedeniyle kira sözleşmesinin hiç doğmadığını, araç kendilerine teslim edilmediğinden daha yüksek bedelle başka bir araç kiralamak zorunda kaldıklarını ve zarara uğradıklarını belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; kiralananın yeniden kiraya verilebileceği makul sürenin hesaplanması için bilirkişi raporu aldırılarak, davalının ihale sonucu aldığı işe başlama tarihinden davalının kira sözleşmesini feshettiğine dair ihtarname gönderdiği tarih arasında kalan süreye ilişkin kira bedeli ile makul sürede işleyecek kira bedeli üzerinden hesaplanan tazminat bakımından davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.
1-)Davacı tarafın temyiz itirazları bakımından; dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere, özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacının temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-)Davalının temyiz itirazları bakımından; somut olayda taraflar arasında 23.01.2012 tarihli aylık 12.000 TL bedelli araç kiralama sözleşmesi yapıldığı ve kiralananın teslim edilmediği hususları her iki tarafın kabulünde olup uyuşmazlık, davacının davalıdan kira bedeli ve tazminat alacağı olup olmadığı, var ise bunların miktarı hususlarındadır. Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 2. maddesinde sözleşme konusu, kombine tip kanal açma ve temizleme aracının kiracının katılacağı ihale neticesinde ihale konusu işin uhdesinde kalması durumunda kanal işlerinde çalıştırılmak üzere kiracıya kiraya verilmesi olarak düzenlenmiştir. Yine sözleşmenin 5. maddesinde kira müddetinin kiracının KOSKİ Genel Müdürlüğü ile yaptığı sözleşmede yazılı süre kadar olduğu düzenlenmiştir. Uyuşmazlığa konu sözleşme 2012 tarihli olup dava tarihi itibariyle de yürürlükte 818 sayılı Borçlar Kanunu olduğundan uyuşmazlığa bu kanunun uygulanması gerekmektedir.
TBK’nın karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerin ifasında sırayı düzenleyen 97. maddesinin 818 sayılı BK’da yer alan karşılığı olan 81. maddesinde “Mütekabil taahhütleri muhtevi olan bir akdin ifasını talep eden kimse, akdin şartlarına ve mahiyetine nazaran bir ecelden istifade hakkını haiz olmadıkça kendi borcunu ifa etmiş veya ifasını teklif eylemiş olmak lazımdır.” düzenlemesini içermekle TBK düzenlemesi de eski düzenlemeye paralel olup öğreti ve uygulamada bu hüküm ödemezlik defi olarak karşımıza çıkmaktadır. Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 5. maddesinde kira müddetinin ihale konusu işin müddeti ile sınırlandığı görüldüğü gibi 7. maddesi tarafların yükümlülüklerini düzenlemekte olup a bendinde kiralananın kiracının iş yerine gidiş giderlerinin kiracıya, dönüş giderlerinin ise kiraya verene ait olacağının, e bendinde görevlendirilen şoförün kiraya veren tarafından görevlendirileceğinin ancak konaklama gidiş-dönüş ve yemek giderlerini kiracının karşılayacağının düzenlendiği anlaşılmaktadır. Sözleşme konusu kiralananın tesliminin hangi tarihte olacağı, davalının davacıya yapacağı bir bildirim üzerine mi kiralananın teslim edileceği sözleşmede belirtilmemiştir. Davacı tarafça gönderilen ihtarname ile davalıdan kira bedelinin talep edildiği, ancak kiralananın teslimi hususunda karşı tarafa bir ihtar çekilmediği ve teslim borcu alacaklısı kiracının bu konuda temerrüde düşürülmediği; davalı tarafından gönderilen ihtarnamede de yine kiralananın teslimi için süre verilmediği , teslim borcu bulunan kiraya verenin teslim borcu bakımından temerrüde düşürülmediği ve doğrudan sözleşmenin feshedildiğinin bildirildiği görülmektedir. Davacı tarafça kira bedeli ve tazminat talep edilmekle teslim borcunu yerine getirmeyen ve karşı tarafı kiralananı teslim alma hususunda temerrüde düşürmeyen davacının kira bedelini talep etmesi mümkün değildir. Ancak davalı kiracı tarafından kira sözleşmesi haksız feshedildiğinden davacı makul süre tazminatına hak kazanacaktır. Bu doğrultuda mahkemece; kira bedeli alacağı talebinin reddine, tazminat talebinin ise kiralananın yeniden kiraya verilebileceği süre olan ve bilirkişilerce tespit edilen makul süre kira bedeli bakımından kabulüne karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ve anılan gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK"ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük yasal süresi içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13.05.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.