Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/1401 Esas 2022/6932 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
No : 2021/3095-2021/2301
İlk Derece
Mahkemesi : Yozgat İş Mahkemesi
No : 2020/58-2021/140

Dava, aksine işlemin iptali ile yaşlılık aylığı bağlanmasına karar verilmesi ve ödenmeyen aylıkların faiziyle ödenmesi istemlerine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince verilen kararın davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili özetle; davacının Almanya ülkesinde 01.09.2000 tarihinden itibaren çalışması olduğunu, yurt dışı borçlanmanın bu tarihten geriye gidilmek ve 18 yaşın doldurulduğu tarih dikkate alınarak 09.10.1990 tarihine göre 14.02.2018 tarihli tahsis talebinin değerlendirilmesi gerekirken aksi yöndeki Kurum işleminin yerinde olmadığını belirterek terditli olarak taleplerinin kabul edilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili, cevap dilekçesinde davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesince “Davanın kabulü ile;
1-Davacının sigorta başlangıç tarihinin 09/10/1990 tarihi olduğunun ve davacının 14/02/2018 tarihli tahsis talebini takip eden aybaşı olan 01/03/2018 tarihi itibariyle yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine,” karar verilmiştir.

B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince “Davalı Kurum vekilinin Yozgat İş Mahkemesi 26/03/2021 Tarih ve 2020/58 Esas - 2021/140 Karar sayılı kararına yönelik istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b maddesinin (1) numaralı alt bendi uyarınca esastan reddine” karar verilmiştir.
V-TEMYİZ NEDENLERİ:
Davalı vekili, yapılan Kurum işlemlerinin hukuka uygun olduğunu, davanın reddi gerektiğini beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, 01/04/1971doğumlu davacının, Kuruma verdiği ilk borçlanma talep dilekçesi ile ev kadınlığı sürelerinden başlangıçtan itibaren emekliliğe yetecek kadar süreyi borçlanma talebinde bulunduğu, davalı Kurumun 09/10/1990-14/11/2008 arası 5450 gün karşılığı 65.923 TL taahkuk çıkarttığı, davacının ikinci borçlanma talebi ile birlikte 10/01/2009-25/10/2009 arası 220 gün karşılığı 4.763 TL taahkuk çıkartıldığı, davacının süresinde iki borçlanma için çıkartılan taahkuk miktarlarını kurum hesabına yatırdığı, 08/10/2019 tarihli tahsis talep dilekçesi ile 01/01/2018 tarihinden itibaren emekli aylığı bağlanması için talepte bulunduğu, davalı Kurum tarafından 08/11/2019 tarihli cevabi yazı ile 01/01/2019 talep tarihi itibariyle 48 yaş 5679 gün 22 yıl hizmet süresinin bulunduğu, İlk işe giriş tarihinin 03/03/1997 olarak belirlenmiş olduğu, emekli olabilmesi için 53 yaş 5900 gün ve 20 yıl hizmet şartlarından 53 yaş ve 5900 gün prim ödeme şartını yerine getirmediğinden tahsis talebinin reddine karar verildiği, kurumun ret kararı üzerine eldeki davanın açıldığı, Mahkemece, davacının sigorta başlangıç tarihinin Almanya çalışma başlangıcı 01/09/2000 tarihinden borçlanılan süre kadar geriye gidilmek suretiyle 09/10/1990 olduğunun tespiti ile davacıya yaşlılık aylığı bağlanmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Türk vatandaşlarının yurtdışında geçen hizmetlerinin borçlandırılarak, ülkemiz sosyal güvenlik mevzuatında malullük, yaşlılık ve ölüm hallerinde Türkiye’de geçmiş hizmet gibi değerlendirilmesini sağlamak amacıyla kabul edilen 3201 sayılı Kanunun 5. maddesi; “Madde 5 – (Değişik birinci fıkra: 17/4/2008-5754/79 md.) Yurt dışındaki sigortalılık sürelerinin tespitinde, bunu belirten ve istek sahibinin ibraz edeceği ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere gün sayıları esas alınır, bu tespitte 1 yıl 360 gün, 1 ay 30 gün hesaplanır.
Sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların, borçlandıkları gün sayısı, prim ödeme gün sayıları ile ilgili hizmetlerine katılır. Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür. Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülen tarihtir.
(Ek fıkra: 17/4/2008-5754/79 md.) (Değişik fıkra:17/7/2019-7186/10 md.)Yurt dışı hizmet borçlanmasına ait süreler 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilir.
(Ek fıkra: 17/4/2008-5754/79 md.) Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, bu Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz.(Ek cümle: 10/9/2014-6552/29 md.) Ancak, uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce âkit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların âkit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.
(Ek fıkra:17/7/2019-7186/10 md.) Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki sürelerin borçlandırılması hâlinde bu süreler 5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesinde yer alan hükümler esas alınarak Türkiye’deki sigortalılık başlangıç tarihinden, Türkiye’de sigortalılık yok ise borçlanma tutarının tamamen ödendiği tarihten geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilir.” düzenlemesini içerir.
Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde,
Türkiye’de yaşlılık aylığı bağlanması için esas alınacak sigortalılık başlangıç tarihi, davacının Almanya sigortasına giriş tarihi olan 01/09/2000 tarihi olup yaşlılık aylığı tahsis koşullarının bu tarihe göre belirlenmesi gerekirken, ev kadınlığı borçlanması kadar geriye götürülerek ev kadınlığı borçlanmasındaki bir tarihin sigorta başlangıç tarihi olarak tespiti ve giderek yaşlılık aylığı tahsis koşullarının bu tarihe göre belirlenmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 11/05/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.