Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/4522 Esas 2022/6891 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
No : 2020/1227-2022/210
İlk Derece
Mahkemesi : ... 2. İş Mahkemesi
No : 2017/245-2020/51

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı ve fer'i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer'i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının 04/10/2014 tarihinde kurban bayramında davalıya ait adreste faaliyet gösteren ... & Izgara isimli iş yerinde garson olarak çalışmaya başladığını, davacının iş akdinin 13/11/2016 tarihinde sonlandırıldığını, son aldığı ücretin net 1.600,00 TL olduğunu, davacının çalışması esnasında işverenin kısa süre içinde sigortasının yapılacağını beyan etmesi üzerine başlangıçta bir süre sigortasız çalıştırıldığını, ilerleyen süreçte sigortasının yapılmasını talep etmişse de kısa sürede yapılacağının söylenmesi üzerine davalı yan tarafından oyalandığını, bu talebini yinelediğinde sigortasının yapıldığını ve primlerinin ödendiğinin söylendiğini ve bu suretle çalışmasını sürdürdüğünü, ancak işten ayrılmasından sonra davalı işveren tarafından çalışmaya başladığı 04/10/2014 tarihinden itibaren sigortasının başlatılmadığını öğrendiğini belirterek davacının davalı iş yerinde 04/10/2014-13/11/2016 tarihleri arasında çalıştığının ve sigorta başlangıç tarihinin 04/10/2014 tarihi olduğunun tespiti ile bu süreler içinde yatırılmayan primlerin davalı tarafından yatırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı vekili mahkememize sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; davacının çalıştığını iddia ettiği 2014 yılında Tekirdağ Turizm Meslek Lisesi'nde öğrenci olduğunu, 2014 yılında da davalıya ait iş yerinin yanındaki ... isimli iş yerinde staj yaptığını, haftanın belli günlerinde komşu iş yerine geldiğini, bu stajı yaparken davalı ve onun çalışanları ile tanıştığını, bazen birlikte yemek yediklerini, ancak davacının hiçbir şekilde çalışmasının olmadığını, bir öğrencinin hem okula gidip, hem staj yapıp hem de çalıştığını iddia etmesinin gerçeklikten uzak olduğunu, belirtilen tarihlerde çalışıyor ise sınıfta kalmış olması, stajını yapmadığı için okulunu bitirememiş olması gerektiğini, bu durumda resmi belgede sahtecilik yapıp yapmadığının araştırılması gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi,
Davacı ... vekili tarafından davalı ... aleyhine açılan davanın kabulü ile ;
- ... TC kimlik numaralı davacı ...'ın davalı ...'a ait ... sicil sayılı iş yerinde 04/10/2014-13/11/2016 tarihleri arasında kesintisiz olarak asgari ücret karşılığında çalıştğının ve toplam 756 günlük çalışmasının kuruma bildirilmediğinin tespitine, şeklinde hüküm tesis etmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ:
Davalı vekili; davacının davalının yanında çalıştığını iddia ettiği 2014 yılında Tekirdağ Turizm Meslek Lisesi'nde öğrenci olduğunu, 2014 yılında da davacıya ait işyerinin yanındaki ... isimli işyerinde staj yaptığını, davacının davalı işyerinde çalışması olmadığını, fotoğrafın delil olamayacağını belirterek mahkeme kararının kaldırılmasını istemiştir.
Fer'i müdahil Kurum vekili; Davacının hizmet tespiti talep ettiği dönemde staj yaptığının resmi belgelerle tespit edildiğini, dinlenen tanık ifadelerinde davacının çalışmasının net olarak anlaşılamadığını, çalıştığı dönemler için kesin tarih verilmediğini belirterek mahkeme kararının kaldırılmasını istemiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi,
...dinlenen kayıtlı tanıkların beyanları ile davacının çalışmalarının ispatlandığı,davacının 09.10.2014-12.06.2015 tarihleri arası 25811 sicil numaralı işyerinden 3308 sayılı Kanunda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında 7 kodu ile sigortalılık bildirimi yapılmış ise ede davacının fiilen davalı işyerinde çalıştığı anlaşılmakla mahkeme kararının yerinde olduğu gerekçesiyle;
Davalı ve Fer'i Müdahil Kurumun istinaf istemlerinin reddine,
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Feri müdahil vekili kararı temyiz etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda, dosya kapsamından, davacının 06.12.2014-13.06.2015 tarihleri arasında ... isimli iş yerinde staj gördüğünün anlaşılması ve staj süresinin resmi kayıt olması karşısında, Mahkemece; davacının davalı iş yerine komşu fotoğrafçı iş yerindeki stajının fiili bir çalışma gerektirmediği gerekçesiyle tanık beyanları doğrultusunda davacının davalıya ait lokanta iş yerinde 04/10/2014-13/11/2016 tarihleri arasında kesintisiz olarak asgari ücretle ve garson olarak çalıştığının kabulüne dair verdiği karar hatalıdır.
Mahkemece öncelikle, davacının çıraklık eğitiminin nasıl ve ne kadar süreli olduğu, takip ettiği eğitim biriminin olup olmadığı, çıraklık eğitimi için devam ettiği okul var ise ne sıklıkla gittiği, mezuniyet belgesinin olup olmadığı, iş yerinde hangi işlerde çalıştığı, çalışma şeklinin nasıl olduğu, çalışma arkadaşlarının kimler olduğu, iş yerinde çırak olarak çalışıp çalışmadığı, çıraklık sözleşmesinin varlığı, çıraklık süresi, eğitim durumu, çalışma saatleri ve koşulları değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekir.
O hâlde, feri müdahil vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 11.05.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.