Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/1647 Esas 2022/6443 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2021/1965-2021/1910
İlk Derece
Mahkemesi : ... 5. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı ve fer-i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ve feri müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu. Temyiz konusu hükme ilişkin dava, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 438. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hâllerden hiçbirine uymadığından, temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

I-İSTEM
Davacı, davalıya ait iş yerinde 01.02.2001-16.08.2007 tarihleri arasında çalıştığının tespitini talep etti.
II-CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; hak düşürücü süreye uğradığını, davacının iddia ettiği 2001-2007 tarihleri arasında ara sıra gündeliğe gelen bir yardımcı olduğunu, çalışmasının belirsiz aralıklarla geçici olduğunu, süreklilik arz etmediğini, müteveffanın işini evine taşıması ile birlikte evde sürekli yardıma ihtiyaç duyduğunu ve davacıyı derhal sigortalı çalışan olarak istihdam ettiğini beyan ederek haksız ve kötüniyetli olarak açılan davanın reddini talep etmiştir.
Davalı SGK vekili cevap dilekçesinde özetle; usule ilişkin yetki, işbölümü, zamanaşımı, hak düşürücü süre, husumet, görev yönünden itirazlarını sunarak davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davanın kabulü ile davacının ... sicil nolu iş yerinde 01/02/2001 - 16/08/2007 tarihleri arasında kesintisiz ve asgari ücretle çalıştığının tespitine, karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ:
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu döneme ait çalışma geçici nitelikte olduğunu, tanıkların çoğunluğunun davacının çalışmasını tespit edemediğini, husumetli oldukları tanıkların beyanlarına göre mahkemenin karar verdiğini belirterek, kararın istinaf incelemesi ile kaldırılmasını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Feri müdahil kurum vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararını usul ve yasaya aykırı olduğunu, kurum işlemlerinin yerinde olduğunu, mahkemece eksik inceleme ve araştırma yapıldığını belirterek, kararın istinaf incelemesi ile kaldırılmasını talep etmiştir.

B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesince, davalı ve fer-i müdahil Kurum vekillerinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar vermiştir..
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekili kararın bozulmasını talep etmiştir.
Feri müdahil vekili davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı, 506 sayılı yasanın 79. maddesi ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 86. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur.Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Davacı, 01.02.2001-16.08.2007 tarihleri arasında davalının babası olan işveren ... nezdinde, hem davalının babası ...'un eşine bakmak, hem de temizlik yemek yapmak suretiyle geçen çalışmalarının tespitini istemiştir. Dosya içinde yer alan davacının hizmet döküm cetvelinde; davalının babası ...'un ait ... sicil nolu avukatlık işyerinden 16/08/2007-23.09.2016 tarihler arasında hizmetlerinin kuruma tam olarak bildirilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece tanık beyanları esas alınmak suretiyle kabul kararı verildiği anlaşılmaktadır.
Dosya içerisinde yer alan bilgi ve belgelerden, dava konusu döneme ilişkin davalı işverenlik dönem bodrosu bulunmadığı ve bu kapsamda bodro tanığı dinlenemediği anlaşılmakta ise de; Mahkemece kabule konu dönemde komşu işyeri çalışanları veya bu işyerlerinden bordroya geçmiş çalışanlar re'sen tespit edilerek bilgi ve görgülerine başvurulmalı, toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile verilen karar hatalı olup bozmayı gerektirir.
O hâlde, davalı ve fer-i müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine
dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 27.04.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.