Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/12645 Esas 2022/6410 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, meslek hastalığı iddiasına dayanan maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
Mahkemece, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin bozma kararına uyulmasından sonra davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Hükmün, davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosya kapsamından Yargıtay 21. Hukuk Dairesi’nin 22/01/2015 tarih, 2014/15855 Esas, 2015/975 Karar sayılı bozma kararından sonraki 4. celsede davalı işverenin açtığı meslek hastalığı tespit dava dosyasının beklenilmesine karar verildiği, 5. celsede davacı vekilinin mazereti nedeniyle duruşmaya katılamayacağına yönelik talebinin kabul edilerek yeni duruşma gününün UYAP üzerinden öğrenilmesine karar verildiği, takip eden 6. celsede davacı vekilinin mazeret bildirdiği, mazeretin yine kabul edildiği ve yeni duruşma gününün UYAP üzerinden öğrenilmesine karar verildiği, 7. celsede mahkemenin “Davacı tarafça herhangi bir mazeret bildirmeksizin duruşmanın takip edilmemesi nedeniyle HMK'nın 150/1 maddesi gereğince yenileninceye kadar dava dosyasının işlemden kaldırılmasına” karar verildiği, davacı vekilinin 24/07/2019 tarihinde UYAP üzerinden yenileme dilekçesi verdiği, dilekçede aynen “Mahkemenizin yukarıda belirtilen esasına kayıtla görülmekte olan alacak davası, elde olmayan nedenlerle, hazır bulunamadığımız 18.06.2019 günlü duruşmada, HMK m. 150 uyarınca işlemden kaldırılmıştır. Davayı takip edeceğimizden, dosyanın ele alınarak duruşma açılmasına ve buna göre taraflara tebliğine karar verilmesini arz ve talep ederim.” denildiği, mahkeme kaleminde bu dilekçenin çıktısı alınarak üzerine “Başvuru harcı ve avans yatırması için avukata haber verildi. Yatırıldığında işlem yapılacak. 27/07/2019” şeklinde bir şerh düşüldüğü, ancak eksik yenileme harcının yatırılması için davacı tarafa ayrı bir muhtıra da çıkarılmadığı, mahkemenin 25/09/2019 tarihli kararı ile “dava; taraflarca duruşmalarının takibi gereken Tazminat (Meslek Hastalığından Kaynaklanan) davasıdır. HMK.'nın 150/1. maddesi gereğince 18/06/2019 tarihli duruşmada; davacı tarafça herhangi bir mazeret bildirmeksizin davanın takip edilmemesi nedeniyle dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verildiği, davacı vekilinin 24/07/2019 tarihinde Uyap sistemi üzerinden yenileme dilekçesi sunduğu ancak işlemden kaldırma tarihi ile yenileme talebi arasında bir ayı aşkın süre geçmesine rağmen yenileme harcını yatırmadığı ve ilk işlemden kaldırma tarihinden itibaren de üç ayı aşkın zaman geçmesine rağmen herhangi bir işlem yapılmadığı anlaşılmıştır. Bu durumlar karşısında HMK.'nın 150/5. maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına dair aşağıdaki hükmün kurulması gerekmiştir.” gerekçesi ile davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 320/4 bendi; "Basit yargılama usulüne tabi davalarda, işlemden kaldırılmasına karar verilmiş olan dosya, yenilenmesinden sonra takipsiz bırakılırsa dava açılmamış sayılır" hükmü içermektedir.
Hukuk Muhakemeleri Kanununun “hukuki dinlenilme” başlıklı 27’nci maddesi, T.C. Anayasası’nın hak arama hürriyetini düzenleyen 36’ncı maddesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin adil yargılanma hakkına ilişkin 6’ncı maddesi nazara alındığında davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Yargılama ile ilgili bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını mahkemenin açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini içeren bu hakkın ve yargılamanın aleniliği ilkelerinin gerçekleşmesinin en önemli aracı duruşma yapılmasıdır. Duruşma günü celseye katılma imkanı olmayan taraf buna ilişkin mazeretini bildirip, belgeleyerek, bildirim giderlerini de yatırarak duruşmanın ertelenmesini isteme olanağına sahiptir. O halde, HMK’nun 150. maddesi kapsamında duruşma tayin edilerek, usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflardan yalnız biri duruşmaya katılırsa gelmeyen tarafın geçerli mazeret gönderip göndermediği, gerekli masrafın karşılanıp karşılanmadığı incelenerek; gelen tarafın bu mazeret dilekçesine karşı beyanına göre, dosyanın işlemden kaldırılmasına ya da kaldırılmamasına karar verilecektir. Anılan hususların uygulanabilmesi için, her şeyden önce tarafların usulüne uygun davet edilmiş olmaları gerekmektedir.
Eldeki davada, ilk derece mahkemesince duruşma günü usulüne uygun olarak tebliğ edilmeden davacı tarafın herhangi bir mazeret bildirmeksizin duruşmayı takip etmediğinden bahisle dosyanın işlemden kaldırılması hatalı olduğundan devam eden aşamada davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi de isabetsiz olmuştur.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 26/04/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.