Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/8507 Esas 2022/6370 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... 37. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili davacının 01.08.2003 den itibaren davalının ihale ile aldığı işlerde çalışmaya başladığını ancak sigortasının 01.01.2004 den itibaren yapıldığını, 02.04.2013 de işten ayrılıncaya kadar kesintisiz süren çalışmalar sebebi ile toplam dava dilekçesinde yazılı dönemlerde ( 01.08.2003- 30.08.2003 dönemi 30 gün, 01.09.2003-30.09.2003 dönemi 30 gün, 01.10.2003-31.10.2003 dönemi 30 gün, 01.11.2013-30.11.2013 dönemi 30 gün, 01.12.2003-31.12.2003 dönemi 30 gün 28.07.2004- 31.07.2004 dönemi 3 gün, 03.08.2004-10.08.2004 dönemi 7 gün, 01.10.2004- 31.10.2004 dönemi 30 gün, 23.11.2004- 31.11.2004 dönemi 8 gün, 01.12.2004-31.12.2004 dönemi 30 gün, 01.01.2005-31.01.2005 dönemi 30 gün, 01.01.2006- 31.01.2006 dönemi 30 gün, 01.01.2007- 08.01.2007 dönemi 7 gün, 01.07.2007-31.07.2007 dönemi 13 gün, 01.08.2010- 31.08.2010 dönemi 6 gün, 01.01.2011- 31.01.2011 dönemi 4 gün, 01.01.2012 - 31.01.2012 dönemi 5 gün, 01.05.2012 -31.05.2012 dönemi 2 gün, 01.06.2012-30.06.2012 dönemi 12 gün, 01.11.2012- 30.11.2012 dönemi 4 gün, 01.03.2013-31.01.2013 dönemi 30 gün, 01.04.2013- 02.04.2013 dönemi 2 gün) toplam 373 gün kuruma bildirilmeyen hizmeti olduğunu, asgari ücret ödendiğini belirterek 13. İş mahkemesinde 2013/383 esas sayılı dosyada açılmış alacak davasında kesintisiz çalışma üzerinden değerlendirme yapıldığını bildirerek eksik 373 günlük çalışmanın tespitini talep ve dava etmiştir.
II- CEVAP
Fer’i müdahil Kurum vekili; hizmet tespitine ilişkin davaların kamu düzenine ilişkin olduğu, kurum kayıtlarının resmi nitelikte olup aksinin eşdeğer delillerle ispatı gerektiğini, çalışma olgusunun varlığının araştırılmasını, yersiz açılan davanın reddini talep etti.
Davalı şirket, davaya yazılı cevap sunmamıştır.
III- MAHKEME KARARI
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Dava, eksik sigorta bildirimleri sebebiyle davalı firmada geçtiğinin tespitine ilişkindir. Davacı açtığı alacak davasında bilirkişinin ticaret sicil kayıtlarına göre önce davalı firma ile bağlantı kuramamasına rağmen hizmet cetvelinde adı geçen mahmut emin odabaşı ve ... inşaat ağırlar ortaklığı iş yerleri ile bağlantının araştırılması gerektiğine dair tespitine rağmen iddia edilen tüm çalışma süresi üzerinden hesaplama yapmış ve organik bağ bulunduğu var sayımına göre durumu değerlendirmiş olduğundan alacak dosyasında ki gibi aynı davalıya dava açarak eksik hizmetlerin tespitini istemiştir. Yukarıda da açıklandığı üzere alacak dosyaları için son işverenin sorumluluğu bakımından önceki ihaleyi alan işverenler ile organik bağ bulunmasına gerek yoktur. Aynı ihale makamının yaptığı ihaleleri farklı firmalar alsa dahi çalışma aynı ihale makamına iş yerlerinde geçmiş ise ya da ihaleyi alanın işçiyi farklı ihalelerde farklı iş yerlerinde çalıştırdığı anlaşılıyor ise son işveren tüm çalışmalardan dolayı alacaklardan sorumludur.
Bilirkişinin rapora yazdığı organik bağ tespiti mahkememizce bağlamamaktadır. Davanın hizmet cetvelinde davalı işçisi olarak bildirimler 2009 yılından itibaren başlamaktadır. ... telekom ltd nin davalı firmanın ilk kurucu firmaları arasında olması, arada organik bağ olduğunu göstermez, sonradan ortak yapısı değişmiş, şirket adreslerinin farklı olduğu kayıtlar ile saptanmıştır. Kaldı ki ihale kapsamında işi hangi firma almış ise iş veren de odur. Firmalar arasında işçi değişimi ya da görevlendirilmesi yapılıp yapılmadığı araştırılmış, ne tanıklar nede davalı firma yetkilisi ve eski ... telekom ltd çalışanı böyle bir olayı doğrulamamıştır. Dolaysıyla mahkememizce ... telekom ve davalı firma arasında organik bağ bulunduğu iddiaları kabul edilmemiştir. Kaldı ki davacı farklı kamu kurumlarında çalışmış, mehmet emin adlı işveren ile ... inşaat ağırlar ltd ortaklığı kapsamındaki çalışmaların davalı ile ne ilgisi olduğunu açıklamamıştır. Yine bu dönem davalı firma henüz kurulmamıştır. Arada bir devir de olmadığına göre davalı firmanın bu işverenler ile ilişkisi olduğu söylenemez. Sonuçta davacı sırf davalı firmaya karşı dava açarak kuruluşundan önceki dönem bakımından firma işçisi olduğunu ileri süremez. Dava konusu yapılan 2003 dönemi 150 günlük eksik bildirim kurum tarafından dava sırasında dosyasına işlenmiştir. Mahkememizce davalı gösterilen firma tarafından değerlendirme yapılmış ve davanın bu firmadaki 01.01.2009 sonrası çalışmalar yönünden eksik hizmet tespitine yönelik açıldığı kabul edilmiştir. Bu dönemden sonra davacı toplam 51 günlük eksik hizmet bulunduğu iddiasındadır. Çalışmaların büyük kısmı bu dönem itibariyle kuruma tam bildirilmiştir. 2010 yılı 8. Ayda 24 gün bildirim, eksik 6 gün bildirim, 2011 Ocak ayında 4 gün, Kasım 2012 de 4 gün, Haziran 2012 de 12, Mayıs 2012 de 2 gün Ocak 2012 de 5 gün eksiklik var ise de, bunların ihale araları olmasından kaynaklanmadığı, işten çıkış yapılmadığı, işe giriş çıkış tarihlerinin birbirini takip eden tarihler olduğu, eksik günlerin 1 kodu ile istirahat süresi gerekçesi ile eksik olduğu dikkate alındığında davalı tarafın bu konuda sunduğu belgeler, davacının istirahatlı olmadığına dair herhangi bir delil gösterememiş olması ve tanıkların bu konuda beyanda bulunmadıkları, sonuçta davacının davalı işçisi olarak 01.01.2009’dan sonraki dönemde eksik bildirilmiş, toplam 54 günlük sürenin hizmetten sayılmasına dair talebini kanıtlamadığı, bu tarihten önceki isteklerin ise eldeki davada değerlendirilmeyeceği, davacının eksik hizmetler için her bir işverene ayrı ayrı husumet yöneltilerek dava açma hakkının bulunduğu değerlendirilmesi ile davanın reddine dair karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davacı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davacı vekili, davacının davalı işverene bağlı olarak hizmet akdiyle ve işçi sıfatıyla çalıştığı, davalı ile arasında organik bağ bulunan dava dışı ... Telekom işverenliklerinde ve son işveren olarak davalı işverenliğin taşeronluk sözleşmeleri ile kamudan yüklenilen temizlik işi işyerlerinde hizmet akdiyle 01.08.2003- 02.04.2013 tarihleri arasında çalıştığının sabit olduğunu, davalı şirketin kuruluş tarihinin 05.07.2006 olduğu, Kurucu Ortak sayısının iki olduğu ve bunların; ... Telekomünikasyon Bilişim Tem. Güv. Ve Yem. Hiz. Tic. Ltd. Şti. adına ... ve ... olduğunu, 27.01.2009 tarihli ortaklar kurulu kararına göre, ... Telekomünikasyon Şirketi'nin hissesini, şirket adına ..., ... devrettiğini, 24.08.2012 tarihli ortaklar kurulu kararından anlaşıldığı üzere; ortaklardan ... hisselerini ...'a ve ... devrettiğini, 26.08.2013 tarihli ortaklar kurulu kararına göre ise ...'ın tüm hisselerini ...'a devrettiği ve şirketin tek sahibinin ... olduğunu, davalı şirketin kuruluş aşamasından itibaren dava dışı ... firması ile irtibatlı olduğunu, davalı şirket ile dava dışı ... Şirketi'nin organik bağının bulunduğunu, ... Telekomünikasyon Bilişim Tem. Med. Yem. Sos. Hizm. Ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti.'nin tescil tarihinin 11.11.1991 olduğu Kurucu ortaklarının ... , ... ve ... olduğunu, 20.12.2011 tarihli kararda ortaklarının ..., ... ve ... olduğunu, her iki şirketin ortaklarının aynı olduğunu, çalışmanın kesintiye uğradığına dair dosyada delil olmadığını kararın bozulmasını talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava hizmet tespiti istemine ilişkin olup, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca davanın Yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Dosya kapsamına göre, davacının 01.01.2004-27.07.2004 tarihleri arasında 1084231 sicil sayılı ... Tel. Tem. Güv. Ve Yemek Hizm. Tic. Ltd. Şti.; 01.08.2004-02.08.2004 tarihleri arasında ... sicil sayılı ... Tel. İlet. Tem. Hizm. Ltd. Şti.; 11.08.2004-30.09.2004 tarihleri arasında ... sicil sayılı ...; 01.11.2004-22.11.2004 tarihleri arasında ... sicil sayılı ... İnş. Gıda San. Ltd. Şti.-... Tem. Gıda San. Ltd. Şti.; 01.02.2005-31.12.2005 tarihleri arasında ... sicil sayılı ... Tel. Tem. Güv. Yemek Hizm. Tic. Ltd. Şti.; 01.02.2006-31.12.2006 tarihleri arasında ... sicil sayılı ... Tel. İlet. Ve Tem. Hizm. Tic. Ltd. Şti.; 09.01.2007-31.12.2007 tarihleri arasında 1116101 sicil sayılı ... Tel. Bilişim Tem. Güv. Ve Yemek Hizm. Tic. Ltd. Şti.; 01.01.2008-31.12.2008 tarihleri arasında 1127393 sicil sayılı ... Tel. Bilişim Tem. Güv. Ve Yemek Hizm. Tic. Ltd. Şti.; 01.01.2009-31.12.2009 tarihleri arasında ... sicil sayılı davalı şirket; 01.01.2010-31.01.2010 tarihleri arasında ... sicil sayılı davalı şirket; 01.02.2010-14.10.2010 tarihleri arasında ... sicil sayılı davalı şirket; 15.10.2010-15.10.2010 tarihleri arasında ... sicil sayılı davalı şirket; 16.10.2010-31.12.2012 tarihleri arasında ... sicil sayılı davalı şirket; 01.01.2013-19.04.2013 tarihleri arasında 1190367 sicil sayılı davalı şirket; 20.04.2013-24.04.2013 tarihleri arasında ... sicil sayılı davalı şirket adına tescilli işyerlerinden hizmet bildirimlerinin yapıldığı, yargılama devam ederken Kurumca 01.08.2003-31.12.2003 tarihleri arasında ... sicil sayılı ... Tel. Tem. Güv. Ve Yem. Hiz. Tic. Ltd. Şti. adına tescilli işyerinden geçen 150 gün hizmetinin hizmet döküm cetveline işlendiği, kamu kurumu olan TKİ Kurumu Genel Müdürlüğü, Mesleki Yeterlilik Kurumu, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, ... Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile imzalanan hizmet alım sözleşmeleri ile davacının hizmet bildirimlerinin yapıldığı şirketlere ilişkin bir kısım Ticaret Sicil kayıtlarının getirtildiği, kesinleşen işçilik alacakları davasının bulunduğu, tanık beyanlarına başvurulduğu ve mahkemece sadece davalı gösterilen şirket bakımından değerlendirme yapılarak ve davanın bu firmadaki 01.01.2009 sonrası çalışmalar yönünden eksik hizmet tespitine yönelik açıldığı kabul edilerek karar verildiği, anlaşılmaktadır.
Ne var ki, hizmet tespiti davası kamu düzeninden olup sigortalının taraf olduğu hizmet akdinin hangi işveren tarafından düzenlenmiş olduğu tespit edilip, hizmet tespitine yönelik davanın anılan işveren/işverenlere yöneltilmesi gerekir. Eldeki davanın işçilik alacakları dosyasında olduğu gibi son işveren şirkete karşı açıldığı anlaşılmaktadır. Bu kapsamda mahkemece, davacının 01.08.2003 tarihinden itibaren eksik veya hiç bildirilmemiş veyahut önceki ihale sözleşmenin sona ermesi ile yeni ihale sözleşmesinin başlangıcı arasındaki sürelerin tespitine ilişkin talepte bulunması karşısında, davacıdan HMK’nın 31. Maddesi gereği istenilecek açıklama ile talebinin hangi sürelere ve hangi işyerlerinde ne kadar sürede çalışmalarının tespitine yöneldiği hususunun netleştirilmesi ve HMK’nın 124. Maddesi gereğince bu işveren/işverenlere de karşı husumet yöneltilerek davaya katılımlarının sağlanması, taraf teşkilinin sağlanması ile işverenlerin göstereceği bütün delillerin toplanması, ihtilaf konusu döneme ait imzalanan ihale sözleşmelerinin tamamının getirtilmesi, bu suretle ihale dönemleri ve bu dönemlerdeki çalışma süreleri ile çalışmasının hangi işverenlik nezdinde geçtiği hususları tereddütsüz belirlendikten sonra sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, 26/04/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.