Danıştay 6. Daire 2019/13839 Esas 2022/3679 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/13839
Karar No : 2022/3679


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...İnş Malz Haf İş Mak San Ve Tic Ltd Şti
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : 1- ...Belediye Başkanlığı/...
VEKİLİ : Av. ... : 2- ...Belediye Başkanlığı/...
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi ...İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Denizli İli, Pamukkale ilçesi, ...Mahallesi, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda, Pamukkale Belediye Meclisinin ...günlü, ...sayılı kararı ile kabul edilen ve Denizli Büyükşehir Belediye Meclisinin ...günlü, ...sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli ilave revizyon uygulama imar planı değişikliği ile bu karara yapılan itirazın kısmen kabulüne ilişkin Pamukkale Belediye Meclisinin ...günlü, ...sayılı kararının onaylanması talebinin reddine dair ...günlü, ...sayılı Denizli Büyükşehir Belediye Meclisi kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; yerinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporu ve dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; dava konusu planda taşınmaza yönelik ticaret alanı kullanımının D–320 Devlet Karayolu üzerinde bulunan ticaret kullanımlarının devamı niteliğinde olması nedeniyle plan bütünlüğü ve sürekliliğinin sağlandığı, 12 metrelik servis yolun ve otopark alanının ticaret alanlarına servis yolu sağlaması açısından trafik akış güvenliği için gerekli olduğu, park alanı yönünden ise bilirkişi raporunda parselin bir kısmının park alanı olarak belirlenmesine ilişkin olarak dava konusu parselin karayolu ve demiryolu hattı gibi yapay eşikler ve güneyindeki yerleşik konut alanıyla 10 metrelik yükselti farkı olması gibi doğal eşiklerle çevrili olması nedeniyle hizmet etki alanındaki nüfusun erişim mesafesinin dışında bulunduğu, taşınmazın kısmen park alanı belirlenmesini bilimsel olarak zorunlu kılacak tehlikeli alan, taşkın alan vasfında olmadığı, bu haliyle park kullanımının şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı olduğu tespitlerine yer verilmiş ise de park alanının ticaret alanı ile servis yolunu ve otopark alanını kullanacak kişilere ve yine Denizli-Ankara yolunu kullanan kişiler ile dava konusu parselin çevresinde yer alan konutdışı kentsel çalışma alanına ve ticaret alanına hizmet edeceği, parselin Denizli-Afyon Karayolu ve demiryolu hattı ile sınırlandırılmış, yapı yapmaya müsait olmayan, ince bir şerit şeklinde bir alandan oluştuğu, bu nedenle söz konusu alanın Denizli kent merkezinin girişinde yer aldığı da göz önüne alındığında, boş kalması yerine yeşil alan olarak değerlendirilmesinin kentin imajı ve görünümü açısından da uygun olacağı anlaşıldığından, dava konusu işlemin hukuka, planlama esaslarına, şehircilik ilkelerine, kamu yararına uygun olduğu sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Özelleştirme Başkanlığının düzenlediği belgelere güvenerek, ihale sonucunda dava konusu taşınmazı satın aldığı, taşınmazın ön ve arka cephelerindeki kot farkını sıfırlamak için masraf yaptığı, bilirkişi raporunun lehine olduğu, dava konusu imar planı değişikliği nedeniyle parsel üzerinde yapı yapılacak alan kalmadığı, Pamukkale İlçesinde karayoluna cepheli ve 5,10,15 metrelik çekme mesafesi uygulanan parseller bulunduğu hususu gözetildiğinde parseline yönelik çekme mesafelerinin eşitlik ilkesine aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :
Denizli Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından, 1/5000 ölçekli nazım imar planına açılan davanın reddine karar verildiği, Karayolu Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkındaki Yönetmeliğe istinaden karayolundan 25 metre çekme mesafesi belirlendiği, dava konusu imar planının hukuka uygun olduğu belirtilerek davacının isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Pamukkale Belediye Başkanlığı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Duruşma yapılmasına gerek görülmedi.
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Denizli İli, Pamukkale İlçesi, ...Mahallesi (...Köyü) ...ada, ...parsel sayılı taşınmazın Pamukkale Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planında ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planında konut dışı kentsel çalışma alanında yer aldığı ve Maliye Hazinesi adına kayıtlı olduğu, dava konusu perselin Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca 4706 sayılı Kanun uyarınca düzenlenen ihale sonucu davacıya satışı gerçekleştirilerek 02/10/2013 tarihinde tapuda tescil edildiği, Denizli Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararıyla dava konusu parselin park alanı olarak planlanmasına ilişkin karara karşı davacı tarafından 26/07/2016 tarihinde yapılan itiraz üzerine ...tarih ve ...sayılı Denizli Büyükşehir Belediye Meclis kararıyla mağduriyetin giderilmesi için yapı yaklaşma mesafeleri dikkate alınarak , bahse konu parselde fen, sanat ve sağlık kuralları ve mevzuat açısından uygun bir yapı yapmaya müsait parsel derinliği kalacak şekilde ticaret alanı olarak yeniden düzenlenmesine karar verildiği ve taşınmazın kısmen ticaret alanı, kısmen park alanı, kısmen yol olarak planlandığı, bu plana davacı tarafından yapılan itirazın ise, Denizli Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararıyla, dava konusu parselin karayolu ile demiryolu arasında kaldığından parselin doğusunda park alanı olarak planlı bulunan alanda fen sanat ve sağlık kuralları açısından uygun bir yapı yapmaya müsait parsel derinliği kalmayacağı gerekçesiyle reddedildiği, akabinde taşınmazın kısmen ticaret alanı, kısmen park, kısmen yol , kısmen trafo alanı olarak planlamasına yönelik 1/1000 ölçekli uygulama imar planının Pamukkale Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile kabul edildiği ve Denizli Büyükşehir Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile onaylandığı, bu karara davacı tarafından yapılan itiraza ilişkin Pamukkale Belediye Meclisinin ...tarih ve ...sayılı kararıyla davacının mağduriyetinin giderilmesi için 45 metrelik çekme mesafesinin 25 metreye indirilmesine karar verildiği ancak bu kararın ...tarih ve ...sayılı Denizli Büyükşehir Belediye Meclisi kararıyla kabul edilmeyerek 1/1000 ölçekli uygulama imar planının olduğu şekliyle kabulü kararı üzerine işbu dava açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 5. maddesinde nazım imar planı, “Varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan” olarak, uygulama imar planı; "tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan" olarak tanımlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İşbu dava dosyası ile dava konusu parsele ilişkin 1/5000 ölçekli nazım imar planının iptali istemiyle açılan davanın reddi yolundaki ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin ...Bölge İdare Mahkemesi ...İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizi üzerine Dairemizin E:2018/5469 sayısına kaydedilen dosyanın birlikte incelenmesinden;
İmar planlarının amacı yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların; fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü sağlamaktır. Bu şartlara uygun yapılaşma için imar planlarıyla yapılaşmaya elverişli, verimli parseller oluşturulması gerektiği açıktır.
Davalı idare tarafından, davacının 1/5000 ölçekli nazım imar planına itirazının reddine yönelik işlemde, parselin doğusunda park alanı olarak planlı bulunan alanda fen, sanat ve sağlık kuralları açısından uygun bir yapmaya müsait parsel derinliği bulunmadığı ifadelerine yer verilmiştir.
İdare Mahkemesi kararında ise, taşınmazın park alanı olarak belirlenen kısmının konutdışı kentsel çalışma alanı, ticaret alanı, Denizli-Afyon Karayolu ve demiryolu hattı ile sınırlandırılmış, yapı yapmaya müsait olmayan, ince şerit şeklinde bir alandan oluştuğu değerlendirilmesine yer vererek park alanı kullanımının şehircilik ilkelerine uygun olduğu yönünde karar verilmiştir.
Mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporunda ise park alanı kullanımına yönelik olarak dava konusu parselin karayolu ve demiryolu hattı gibi yapay eşikler ile güneyindeki yerleşik konut alanıyla 10 metrelik yükselti farkı olması gibi doğal eşiklerle çevrili olması nedeniyle hizmet etki alanındaki nüfusun erişim mesafesinin dışında bulunduğu, taşınmazın kısmen park alanı planlanmasını gerektiren tehlikeli alan, taşkın alan vasfı gibi bilimsel zorunluluklar bulunmadığı, bu haliyle park kullanımının şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı olduğu tespitlerine yer verildiği ancak park alanının yapılaşmaya elverişli olup olmadığı hususunda herhangi bir değerlendirmeye yer verilmediği görülmektedir.
Öte yandan, dava konusu parselin, 1/5000 ölçekli nazım imar planında park alanında kalan kısmında, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planında trafo alanı konumlandırıldığı, parselin ticaret alanı olarak belirlenen kısmının trafo alanına bakan cephesinde 1/1000 ölçekli uygulama imar planında 45 metrelik çekme mesafesi öngörüldüğü ve trafo alanının 1/5000 ölçekli nazım imar planında gösterilmediği tespit edilmiştir.
Bu durumda, bilirkişi raporunun, davalı idarenin, parselin doğusunda park alanı olarak planlı bulunan alanda fen, sanat ve sağlık kuralları açısından uygun bir yapmaya müsait parsel derinliği bulunmadığı tespitinin doğru olup olmadığı, ayrıca 1/5000 ölçekli nazım imar planında gösterilmeyen trafo alanının 1/1000 ölçekli uygulama imar planında gösterilmesinin mümkün olup olmadığı, 45 metrelik çekme mesafesi ile parselin diğer cephelerinde yer alan çekme mesafelerinin mevzuata, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına uygun olup olmadığı, trafo alanının konumunun uygun olup olmadığı konularında ve davacının iddiaları doğrultusunda herhangi bir inceleme ve değerlendirme içermediği, bu hususun İdare Mahkemesi ve Bölge İdare Mahkemesi kararında irdelenmediği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, idare mahkemesince taşınmazın üst ölçekli planlara uygunluğu yönünden yapılacak değerlendirme sonrasında uygulama imar planında taşınmaza yönelik yapılaşma şartları yönünden de bir inceleme yapılarak karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve incelemeye dayalı bilirkişi raporu değerlendirilerek verilen davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine dair Bölge İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi ...İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan ...Bölge İdare Mahkemesi ...İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 24/03/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.