MAHKEMESİ : Bölge Adliye Mahkemesi 10 Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : 4. İş Mahkemesi

KARAR
Dava, davacının 01/08/1994-08/05/2014 tarihleri arasında Kurumca kabul edilen süreler haricinde 2926 sayılı yasa kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile, davacının 01/08/1994 tarihinden 08/05/2014 tarihine kadar 2926 Sayılı Kanun kapsamında kesintisiz zorunlu tarım bağkur sigortalısı olduğunun tespitine, ( SGK tarafından kabul edilen süreler hariç ) ,davacının 6736 Sayılı Yapılandırma Kanunu"ndaki haklarının saklı tutulmasına karar verilmiştir. Davalı Kurum vekilinin istinaf yoluna başvurması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince davalı kurum vekilinin istinaf başvurusunun HMK"nın 353/1-b maddesinin 1. alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 15/02/2011 tarihinde davalı Kuruma başvurarak tarım Bağ-Kur sigortalılığının tescilini talep ettiği, davalı Kurumca 01/09/1994 - 31/12/1994,01/05/1995-31/12/1995,01/04/1996-31/12/1996,01/05/1997-31/12/1997,01/05/1998 - 31/12/1998, 01/05/1999 - 31/12/1999, 01/06/2000 - 31/12/2000 tarihleri arasında ve 01/05/2001 tarihinden itibaren 2926 sayılı Yasa kapsamında kayıt ve tescil edildiği, 6111 sayılı Yasa kapsamında prim borçlarının yapılandırıldığı ancak davacının 6111 sayılı Yasa kapsamındaki borcunun tamamını ödemediği, prim borçlarını 31/12/2013 tarihinden sonra 6552 sayılı Yasa"dan yararlanarak ödediği, Sosyal Güvenlik Kontrol Memurluğu"nun 29/04/2011 tarihli raporunda ... Odası"nın 2008 yılı öncesi gelen üyelik kayıtlarına itibar edilmemesi gerektiği belirtildiğinden davalı Kurumca davacı 01/08/1994-31/12/2001 ve 08/05/2014 -30/12/2015 tarihleri arasında sigortalı kabul edildiği, 10/08/2001-30/12/2015 tarihleri arasında ... odası kaydı bulunduğu, davacının teslim ettiği ürünlerden 1994/7. ayda ve bunu takip eden 1995-2002 yılları arasında prim kesintisi yapıldığı anlaşılmaktadır.
Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş kararları; Kurumun prim alacaklarını Bakanlar Kurulu kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi halinde, Bağ-Kur’un prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi, yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil yükümlülüğüne aykırılık teşkil ettiğinden, prim tevkifatının yapıldığı tarihi izleyen aybaşından itibaren sigortalı olarak kabulü gerektiği yönündedir.
İlk prim kesintisini izleyen yıllarda prim kesintisi veya ürün tesliminin gerçekleştiğinin belirlendiği durumlarda, bu yıllar için de tespit kararı verilmesi gerekmektedir.
Tarım Bağ-Kur sigortalılığının temel koşulu 2926 sayılı Yasanın 2/1 ve 3/b maddelerinde belirtildiği gibi, tarımsal faaliyette bulunmaktır. Prim tevkifatına dayalı tespit davasında, salt ziraat odası ve kooperatif kaydı gibi belgelerin bulunması, davanın kabulü için yeterli değildir. Tarımsal faaliyetin sürdüğünün, faaliyete ilişkin olarak hangi tarımsal ürünlerin üretildiği, nereye satıldığı veya teslim edildiği gibi hususlar da somutlaştırılarak belirlenmelidir. Prim tevkifatı ve ürün tesliminin, iki yıla kadar olan süre dışında süreklilik arzettiği hallerde de, tarımsal faaliyetin sürekli olduğu kabul edilebilir.
Öte yandan, 5510 sayılı Yasa"nın 7/b maddesi uyarınca sigorta hak ve yükümlülükleri 4 üncü maddenin birinci fıkrasının b bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan, tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar için tarımsal faaliyetlerinin kanunla kurulu ilgili meslek kuruluşlarınca veya kendilerince, bir yıl içinde bildirilmesi halinde kaydedildiği tarihten, bu süre içinde bildirilmemesi halinde ise bildirimin Kuruma yapıldığı tarihten itibaren başlayacağı bildirilmiştir.
11/09/2014 tarihinde yürürlüğe giren 6552 sayılı Yasanın 58 maddesiyle 5510 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici 54. madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 54- Mülga 4355 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsaları Kanunu, mülga 5373 sayılı Esnaf Dernekleri ve Esnaf Dernekleri Birlikleri Kanunu ve mülga 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanununa göre; esnaf ve sanatkâr siciline veya odasına ya da her ikisine birden kayıtları bulunmakla birlikte üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine, Kuruma kayıt ve tescili yapılmakla birlikte, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılık süreleri geçersiz sayılarak iptal edilen sigortalılardan 22/3/1985 tarihinden sonraki sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31/12/2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır.
4 üncü ve 7 nci maddeler ile 2926 sayılı Kanunun 2 nci, 5 inci ve 9 uncu maddelerine göre kayıt ve tescili yapılanların, sigortalılık tescil ve sürelerine esas tarımsal faaliyetleri ile ilgili kurum ve kuruluş üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine sigortalılıkları geçersiz sayılarak iptal edilenlerin, tescillerinin yapıldığı tarihten 31/12/2010 tarihine kadar geçen sürelere ait prim, gecikme zammı ve gecikme cezalarının 31/12/2013 tarihine kadar ödenmiş olması şartıyla, 4 üncü maddenin birinci -fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamındaki sigortalılıkları başlangıç tarihinden itibaren geçerli sayılır. Ancak, tevkifat kesintisine binaen geriye dönük yapılan tescillerden, tevkifatın yapıldığı tarihte ziraat odası kaydı bulunmayan, daha sonra geriye dönük tesis edilen kayıtlar geçerli kabul edilmez.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra birinci ve ikinci fıkralar uyarınca hizmet iptali yapılmaz.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir.”
Somut olayda, davacı 01/08/1994-31/12/2001 ve 08/05/2014-30/12/2015 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı ( 5510 sayılı Yasa"nın 4/1-b maddesi) olarak kabul edilmekte olup, 2002 yılında da prim kesintisi bulunması nedeniyle 01/01/2002-31/12/2002 tarihleri arasına yönelik talebin ve 5510 sayılı Yasa"nın 7/b maddesi gereğince 10/08/2001-30/12/2015 tarihleri arasında ... odası kaydı bulunan davacının 15/02/2011 tarihinde Kuruma başvurusu bulunması nedeniyle 15/02/2011-08/05/2014 tarihleri arasındaki talebin kabulü yerindedir. 2002 yılından sonra prim kesintisi veya ürün teslimi bulunmadığından ve 5510 sayılı Yasa"nın geçici 54. maddesi uyarınca prim borçlarını da 31/12/2013 tarihine kadar ödemediği anlaşılan davacının 01/01/2003-14/02/2011 tarihleri arasına yönelik talebinin ise reddi gerektiği halde yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olmuştur.
O halde, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, Bölge Adliye Mahkemesince davalı SGK vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm kurulması gerekirken, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı kaldırılmasına ve ilk derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 13/11/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.