21. Hukuk Dairesi 2017/6660 E. , 2018/8197 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Bölge Adliye Mahkemesi . Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR
A)Davacı İstemi;
Dava, davacının Ek-5 Tarım sigortalılığını ve yaşlılık aylığını iptal eden Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
B) Davalı Cevabı;
Davalı Kurum vekili; yetkili mahkemenin ... İş Mahkemeleri olması nedeniyle yetki itirazında bulunduklarını, davacının 18.10.1985 - 30.11.2015 tarihleri arasında ... odasında üyelik kaydının bulunduğunu, buna göre ek 5 sigortalılık tescilinin yapıldığı 03/04/2013 tarihinde, 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin 4 numaralı alt bendi kapsamında sigortalı olması gerektiği anlaşıldığından, davacının 03.04.2013 tarihli ek 5 tarım sigortası tescilinin iptal edildiğini, Kurum işleminde herhangi bir hata ve hukuka aykırılık bulunmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi:
İlk Derece Mahkemesince;Tüm dosya kapsamı itibariyle; davacı, davalı Kurumun yaşlılık aylığının iptaline ilişkin işleminin iptali için bu davayı açmıştır. Somut olayda davacıya 01.04.2014 tarihinden geçerli olmak üzere aylık bağlanırken ... Odası tarafından verilen "kaydı yoktur." yazısının sehven verildiğinin davalı Kuruma bildirilmesi üzerine davacının yaşlılık aylığı iptal edilmiştir. Tapu Müdürlüğüne müzekkere yazılarak davacının üzerine kayıtlı taşınmaz bulunup bulunmadığı, İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü"ne ve Vergi Dairesi"ne müzekkere yazılarak davacının kaydının olup olmadığı sorulmuştur. ... Odasına yazılan müzekkere cevabında sistem değişikliği nedeniyle uzun yıllar tarımsal faaliyette bulunmayanlara tebligat gönderildiği ve davacının da bunun neticesinde oda kaydının 30.11.2015 tarihinde silindiği bildirilmiştir. Müzekkere cevapları, dinlenen tanık beyanları ve ... Odasının kaydın silinmesi için uzun yıllar çiftçilik faaliyetinde bulunmayanlara tebligat gönderildiğine ilişkin cevabi yazısı dikkate alınarak davacının fiilen kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunmadığı kanaatiyle davacının davasının kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir." gerekçesiyle
"1-Davacının davasının KABULÜ ile; davalı kurumun 16/06/2016 tarih ve 19801175 sayılı işleminin İPTALİNE, " karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu ;
Davalı Kurum vekili; cevap dilekçesini aynen tekrar ederek, yetki itirazlarını yinelediklerini, uyuşmazlığın ... İl Müdürlüğü"nün işleminden kaynaklandığını, Kurum işleminin mevzuata uygun olup, bir hata bulunmadığını belirterek yerel mahkeme kararının iptali ve bozulmasına, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
D) Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
Bölge Adliye Mahkemesince; "... Odası tarafından verilen "kaydı yoktur" yazısının sehven verildiğinin davalı Kuruma bildirilmesi üzerine, davacının ... odası kaydının devam etmesi nedeniyle 5510 sayılı Yasanın 4/1-b maddesi kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olması gereken dönemde Ek 5 Tarım sigortalısı olmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle, Kurum tarafından Ek 5 Tarım sigortalılığının iptal edilmesi ve bu kez tahsis koşullarını kaybettiğinden yaşlılık aylığının başlangıç itibarıyla iptal edilmesine dair Kurum işleminin iptali istemine ilişkin olup, davacının iptalini istemiş olduğu 16 Haziran 2016 tarih ve ...-19801175 sayılı işlemin, ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, ... Sosyal Güvenlik Merkezinin yazısı olduğu, içeriğinin incelenmesinde ise, ... Sosyal Güvenlik Merkezi"nin, Genel Müdürlükten görüş alarak, davacının Ek 5 tarım sigortalılığını 03.04.2013 tarihi itibarıyla iptal etmiş olduğunun, buna göre ise toplam gün sayısının 3315 güne düşmesi nedeniyle yaşlılık aylığının başlangıç itibarıyla iptal edildiğinin bildirildiği anlaşılmakla, davalı Kurum tarafından süresi içerisinde yöntemince yetki itirazında bulunulmasına karşın, Ek 5 tarım sigortalılığının iptali işleminin, ... tarafından gerçekleştirilmesi nedeniyle, yetki itirazına itibar edilmeksizin davanın esasının incelenmesi yerinde bulunmuştur.
Davacının Ek 5 tarım sigortalılığının iptal edildiği dönemde, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunup bulunmadığı yönünde yapılan araştırma sonucu, davacının bu dönemde kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyetinin bulunmadığı, sırf ... odası kaydının bulunmasının, fiilen tarımsal faaliyeti bulunmayan davacının tarım bağ-kur sigortalısı olarak tescil edilmesini gerektirmediği anlaşılmakla, Ek 5 Tarım sigortalılığının geçerli olduğunun ve tahsis talep tarihi itibarıyla tahsis koşullarının oluşmasına göre, yaşlılık aylığını başlangıç itibarıyla iptal eden Kurum işleminin iptaline dair mahkeme kararının yerinde olduğu açıktır.
Sonuç itibarıyla, 6100 sayılı Kanun"un 355. maddesinde yer alan, incelemenin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı, ancak, kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde bunun kendiliğinden gözetileceği yönündeki düzenleme çerçevesinde yapılan incelemede, istinaf kanun yoluna başvuranın dilekçesinde yer verdiği itirazların, sıralanan gerekçeler ışığında yerinde olmadığı, kamu düzenine ilişkin konularda da kararın esasına etkili bir aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, başvurunun esastan reddine karar verilmesi gerektiği tespit edilmiştir." gerekçesiyle
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 15.06.2017 tarih, 2016/562 Esas ve 2017/247 Karar sayılı kararına yönelik davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan REDDİNE karar verilmiştir.
E) Temyiz:
Davalı Kurum vekili özetle; yetki itirazını yinelediğini, Kurum işlemlerinde hata bulunmadığını,davanın reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 02/04/2013 tarihli Tarım İşlerinde Hizmet Aktiyle Süreksiz Çalışanlara ait giriş bildirgesi ile 03/04/2013 tarihi itibariyle Ek-5 Tarım sigortalısı olarak kayıt ve tescil edildiği, 03/04/2013-29/01/2014 tarihleri arasında 297 gün Ek-5 Tarım sigortalısı olduğu, 29/01/2014 tarihli tahsis talebine istinaden davacıya 01/02/2014 tarihinden itibaren 2502 gün 506 sayılı Yasa kapsamında, 510 gün Bağ-Kur ve 600 gün askerlik borçlanması olmak üzere 3612 gün üzerinden yaşlılık aylığı bağlandığı, ... ... Odasınca davacının 18/10/1985 tarihinde başlayan kaydının 30/11/2015 tarihinde sona erdiğinin bildirilmesi üzerine davalı Kurumca davacının Ek-5 tarım sigortalılığının başlangıcı itibariyle iptal edilerek, prim gün sayısının 3600 günün altına düşmesi nedeniyle yaşlılık aylığının da iptal edildiği anlaşılmaktadır.
Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanların sigortalılığını düzenleyen 13.02.2011 gün ve 6111 sayılı Kanunun 51. maddesi ile eklenen 5510 sayılı Kanunun Ek 5. maddesinin dördüncü fıkrasında; “ Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar. Bunlar hakkında bu Kanunun kısa vadeli sigorta kolları bakımından yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı sigortası, uzun vadeli sigorta kolları yönünden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır. ” düzenlemesi yer almaktadır. 6111 sayılı Kanunun 51. maddesi ile eklenen 5510 sayılı Kanuna Ek 5. madde, 6111 sayılı Kanunun 51. maddesi uyarınca 01.03.2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Somut olayda, davacının tarım işlerinde süreksiz olarak çalışıp çalışmadığı yönünde araştırma yapılmadan yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olmuştur.
Yapılacak iş, davacının ikamet adresini tespit etmek, başkasının yanında hizmet aktiyle tarım işlerinde çalışıp çalışmayacağını değerlendirmek, muhtar ve azaların beyanlarına başvurarak davacının tarım işlerinde süreksiz olarak hizmet aktiyle çalışmasının olup olmadığını varsa nerede ve kimin yanında çalıştığını yoksa Kurum değiştirmek amacıyla mı 5510 sayılı Yasanın Ek 5. maddesi kapsamında sigortalılık müraccatında bulunduğu hususlarını açıklığa kavuşturmak böylelikle sigortalılık koşulları oluşup oluşmadığını değerlendirmek ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
O halde davalı Kurum bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
Davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm kurulması gerekirken, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı ORTADAN KALDIRILMASI, ilk derece Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 13/11/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.