MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki kira sözleşmesinden kaynaklı itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:


Y A R G I T A Y K A R A R I


Davacı; davalının aralarındaki kira aktine rağmen kira bedellerini eksik ödediğini, eksik ödenen kira bedellerinin tahsili amacıyla davalı aleyhinde icra takibi başlattığını, davalının yetkiye ve borca yönelik haksız itirazı nedeniyle takibin durduğunu ileri sürerek, itirazın iptali ile işleyecek faiziyle birlikte takibin devamına, %20"den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini istemiştir.
Davalı; davaya konu kira kontratı düzenlendikten bir ay sonra yeni kira kontratı düzenlenerek eskisinin hükümsüz kılındığını, iki adet taşınmazın birini davalı şirketin yetkilisi olan ... "ın şahsı adına kiraladığını savunarak, davanın reddi ile %20"den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına karar verilmesini dilemiştir.
Mahkemece; ... İcra Müdürlüğü"nün yetkisiz olduğu gerekçesiyle, itirazın iptali davasının dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; kira bedellerinin eksik ödendiği iddiası ile kiralayanın, kiracı aleyhine başlattığı icra takibine vaki itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemlerine ilişkindir. Mahkemece icra takibinin yetkisiz icra dairesinde yapılmış olması nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
İİK"nun 62/1. maddesinde; “İtiraz etmek isteyen borçlu, itirazını, ödeme emrinin tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde dilekçe ile veya sözlü olarak icra dairesine bildirmeye mecburdur” hükmü ile İİK"nun 66/1. maddesinde; “Müddeti içinde yapılan itiraz takibi durdurur.” hükmü yer almaktadır.
Borçlu tarafından süresinde icra dairesine yapılan itirazla birlikte takip, kanun hükmü gereğince kendiliğinden durur ve duran takibe devam edilebilmesi, alacaklı tarafından borçlunun itirazının hükümden düşürülmesine bağlıdır.
İİK"nun 67. maddesi gereğince de takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir.
Mahkemece İİK’nun 67. maddesine göre açılan itirazın iptali davasında mahkemece, öncelikle icra dairesinin yetkisinin araştırılması yoluna gidilmiş ve mahkemece takibin yapıldığı icra dairesinin yetkili olmadığı gerekçesiyle dava reddolmuştur.
Uyuşmazlık, icra dairesinin yetkili olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
İtirazın iptali davasında usulüne uygun olarak başlatılmış ve itirazla durmuş bir takibin varlığı dava şartı olup, 6100 sayılı HMK"nın 115. maddesi uyarınca dava şartının varlığı yargılamanın her aşamasında mahkemece re"sen gözetilmelidir.
İtirazın iptali davasını gören mahkemenin, icra takibinin yapıldığı icra dairesinin yetkisine yönelik itirazı öncelikle incelemesi gerekir. Mahkemenin yetkisine yönelik bir itirazın var olup olmaması, bu sonuca etkili değildir. Eş söyleyişle, itirazın iptali davasında, mahkemenin yetkisine itiraz edilmiş olsun veya olmasın mahkeme öncelikle, icra dairesinin yetkisine yönelik itirazı inceleyerek kesin olarak sonuçlandırmalıdır ( HGK’nın 28.03.2001 gün ve ... E. 2001/311 K.; 20.03.2002 gün ve 2002/13-241 E.,2002/208 K. ).
Kaldı ki itirazın iptali davasını görme yetkisi, takibin yapıldığı yer mahkemesine aittir. O nedenle mahkemenin, icra dairesinin yetkisine yönelik itirazı incelemesi doğaldır. Bu yetki itirazının incelenmesi sonucunda mahkeme, kendisinin yetkili olup olmadığını da belirlemiş olacaktır.(Üstündağ, S: İcra Hukukunun Esasları, İstanbul 1995, 6. Bası, s. 101-102)” (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’ nun 27.11.2013 gün ve ... E., 2013/1606 K. sayılı kararı)
İlamsız bir takipte yetkili icra dairesi de İİK 50. maddesinin yollaması ile HMK genel hükümlerine göre belirlenecektir. HMK"nın 6. maddesine göre genel yetkili icra dairesi, davalı gerçek veya tüzel kişinin takibin yapıldığı tarihteki yerleşim yeri icra dairesidir. Aynı Kanunun 10.maddesine göre ise sözleşmeden doğan takiplerde, sözleşmenin ifa edileceği yer icra dairesi de yetkilidir. Bu da özel yetkiye ilişkin bir düzenlemedir. Takip davacının seçimine göre, hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir. Takibin konusu para borcu olduğunda ise, davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan 6098 sayılı TBK 89. maddesine göre, aksi kararlaştırılmadıkça para borçları alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde ifa edilecektir. Davanın dayanağı icra takibine konu para alacağı olup, talep edilen borç TBK 89. maddesi uyarınca götürülecek borçlardandır. Davada ise davacının ikametgahı mudanya olduğu gibi, sözleşmede kira bedelinin İş Bankası Mudanya hesabına ödeneceğinin kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır.
O halde; davacı alacaklının seçimlik hakkı gereği yerleşim yeri ve borcun ifa yeri olan Mudanya İcra Dairelerinin de yetkili olduğu gözetilerek, icra takibinin yetkili icra dairesinde yapıldığının kabulü ile mahkemece icra dairesinin yetkisine yapılan itiraz reddedilerek, uyuşmazlığın esastan incelenip, sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK"ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK"un 428.maddesi uyarınca hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20/05/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.