Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/2841 Esas 2022/5244 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi
No : 2018/159-2021/340

Dava, yeraltı maden işçisi olarak çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin bozma kararına uyularak ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacının 20.11.2006-1.8.2007 tarihleri arasında davalı işverene ait işyerinde yeraltı maden işçisi olarak çalıştığının tespiti talep ettiği Mahkemece verilen 29.3.2016 tarihli kararın davalı Kurum vekili tarafından temyizi üzerine “...çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda, davacının talebi 20.11.2006 tarihinden itibaren yer altında çalıştığının tespiti iken mahkemece talep aşılarak davalı işyerinden hizmetin bildirilmeye başlandığı 21.09.2006 tarihinden itibaren yer altında çalıştığının tespitine karar verilmiş olması hatalıdır, bunun yanı sıra eksik araştırma ve inceleme ile yetersiz tanık beyanıyla karar verilmesi de bozma nedenidir.
Yapılacak iş, davalı işverenden yer altı çalışanlarına dair tutulan defter ve kayıtları istemek, davalı işveren ...’a ait ... sicil numaralı işyerinin hangi tarihler arasında yasa kapsamında olduğunu davalı Kurumdan sormak, davalı işyerinin ihtilaflı döneme ilişkin dönem bordrolarını davalı Kurumdan getirtmek, bordrolarda kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, beyanı alınan tanıkların hizmet cetvellerini de davalı Kurumdan istemek, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile yer altı çalışması olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir...” gerekçesi ile bozulduğu, Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere göre, davacının kabule konu bildirimlerini yapan ... AŞ’nin taşeronu ... (...) den yapılması istenen işlerin bir kısmının yerüstünde bir kısmının yeraltında yapıldığı anlaşılmakla uyulan bozma ilamında da ayrıntılı olarak belirtildiği üzere davacının Çayeli Bakır İşletmesine ait bakır madeninde, yeraltında, hangi işi ne kadar sürede yaptığı yeniden incelenip ayrıştırılarak varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme sonucu verilen usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 07/04/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.