Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/2585 Esas 2022/4622 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
No : 2012/51-2020/57


Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 1.6.1992-23.10.1998 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, tüm taraf vekilleri tarafından süresinde temyiz edilmesi üzerine Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu. Temyiz konusu hükme ilişkin dava, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Geçici 3. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hâllerden hiçbirine uymadığından, temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Davanın, 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4-a bendi kapsamındaki sigortalılara ilişkin olduğu ancak, geçiş hükümlerini içeren aynı Yasa’nın Geçici 7. maddesi hükmünde “bu Kanun’un yürürlük tarihine kadar 17.07.1964 tarihli ve 506 sayılı, 02.09.1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17.10.1983 tarihli ve 2925 sayılı, bu Kanunla mülga 17.10.1983 tarihli ve 2926 sayılı, 08.06.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunlar ile 17.07.1964 tarihli ve 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine göre sandıklara tâbi sigortalılık başlangıçları ile hizmet süreleri, fiilî hizmet süresi zammı, itibarî hizmet süreleri, borçlandırılan ve ihya edilen süreler ve sigortalılık süreleri tabi oldukları Kanun hükümlerine göre değerlendirilirler.” hükmü ve genel olarak yasaların geriye yürümemesi (geçmişe etkili olmaması) kuralı karşısında davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa’nın 79/10. maddesidir. Anılan maddede, yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalıların çalıştıklarını hizmetin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilecekleri öngörülmüştür.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının davalı işverene ait işyerinde 01.10.1993-30.12.1993 ve 01.06.1998-30.10.1998 tarihleri arasında geçen sigortalı çalışmalarının Kuruma tam olarak bildirildiği, ayrıca dava dışı bir işyerinden 01.10.1996-02.11.1996 tarihleri arasında 23 günlük çalışmasının da davalı SGK'ya bildirildiği, mahkemece; davanın kısmen kabulü ile davacı ...'nın, davalılar varisleri Nihat Gülerce ve Ebazer Şenseven'e ait işyerinde, 01/10/1993 tarihinden itibaren başlamak üzere;1994 yılı 1. döneminde 120 gün, 1994 yılı 2. döneminde 120 gün, 1994 yılı 3. döneminde 120 gün, 1995 yılı 1. döneminde 120 gün, 1995 yılı 2. döneminde 120 gün, 1995 yılı 3. döneminde 120 gün, 1996 yılı 1. döneminde 120 gün, 1996 yılı 2. döneminde 120 gün, 1996 yılı 3. döneminde 97 gün, 1997 yılı 1. döneminde 120 gün, 1997 yılı 2. döneminde 120 gün, 1997 yılı 3. döneminde 120 gün, 1998 yılı 1. döneminde 120 gün, 1998 yılı 2. döneminde 30 gün, olmak üzere Kuruma bildirilen günler dışında toplam 1.567 gün daha, hizmet sözleşmesine dayalı çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Davacının, 01.10.1996-02.11.1996 tarihleri arasında 23 günlük dava dışı işyeri olan Karadeniz Madencilik Şti’nden yapılan bildirim ile ilgili yeterince araştırma yapılmadığı görülmüştür. Mahkemece, davacıya, dava dışı işyerindeki dönemler yönünden çalışmalarının gerçek olup olmadığı sorulmalı, gerçek olmadığı iddia ediliyor ise, HMK 124 maddesi gereği davaya katılımın sağlanması için davacıya mehil verilmeli, iddianın aksine farklı işyeri bildirimin sebebi üzerinde de durularak ulaşılacak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.
Yapılacak iş, dava dışı İşyerindeki çalışmalar yönünden dava dışı işverenin HMK 124 gereğince davaya katılımı sağlanmalı, tüm işyeri kayıtları istenmeli, ayrıca Kurum’dan da dava dışı işverene ait ihtilaf konusu 23 günlük süre esas alınarak bordroları istenmeli mevcutsa tahkikat raporları celbedilmeli, bordrolu tanık dinlenmeli ve sonuca göre de hükmüne uyulan önceki bozma ilamında belirtildiği üzere hakdüşürücü süre irdelenerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik araşırma ve inceleme ile karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde tüm taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgililere iadesine, 30.03.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.