MAHKEMESİ : MAHKEMESİ 28. HUKUK DAİRESİ


DAVA : Davacı, 28/04/2015 günlü ve 6977.2711-660-6579 sayılı teftiş sonucunda yapılan tespitin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin kabul kararına karşı davacı avukatı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesi davacı avukatının istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesi"nin kararı süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkili şirkette 03/04/2015 tarihinde kurum tarafından inceleme yapıldığını, yapılan inceleme sonucunda teftiş raporu hazırlandığını ve teftiş sonucunda işçilerin kendi yazılı talepleriyle aylık ücretlerinden kesinti yapılarak sosyal tesisten yararlanma bedellerinin sendikaya temlik edilmesinin yasaya aykırı olduğunun tespit edildiğini, teftiş raporundaki bu tespitin hukuki dayanağının olmadığını, işçinin talebi doğrultusunda yapılan ücret kesintisinin hukuka aykırı olmadığını, yapılan uygulamanın bir aidat değil, işçilerin kendi talepleriyle ücretlerinin bir kısmını sendikaya kendi faydaları için temlik etmeleri olduğunu ileri sürerek, 28/04/2015 günlü ve 69772711-660-6579 sayılı teftiş sonucunda yapılan tespitin iptaline karar verilmesini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; işçilerin ücretlerinin 1,5 saatlik kısmınn .... İş Sendikası Sosyal Tesislerinin iyileştirilmesi için kesintiye uğratıldığını, bunun için Aralık 2011 yılından bu yana işçilerden muvaffakatname alındığını, bu uygulamanın temelinde iş yerinde imzalanılan...."in 56.maddesinin A bendine eklenen 16/04/2012 tarihli ek 2 protokolün olduğunu, buradaki madde hükmüne göre işçi muvafakatname verse de vermese de işçinin kendi tasarrufu dışında ücretinden 1,5 saatlik bir kısmın sendika sosyal tesislerinden yararlanmak için kesintiye uğratıldığını, cebren bir kesinti yoluna gidildiğini, bu durumda hem bireysel iş hukukuna hem de toplu iş hukukuna tamamen aykırı bir uygulama yapıldığını, bu nedenle iş yerinde uygulanan işçi ücretlerinden günlük 3 dakika olmak üzere ayda 1,5 saatlik ücret kesintisine gidilmesinin hukuka aykırı bir işlem olduğunu savunarak, söz konusu inceleme raporunun geçerliliğinin korunmasını ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C) İlk derece Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, " Aralık/2011-07/11/2012 tarihleri arasındaki dönem yönünden yürürlükte bulunan mülga 2821 sayılı Sendikalar Kanunu 23. ve 61.maddelerinin açık hükümlerinde de belirtildiği üzere işçilerden üyelik aidatı dışında başka bir aidat alınması ve kesintisi yapılması mümkün değildir. Böyle bir kesinti toplu iş sözleşmesi ile dahi yapılamayacağı açıkça belirtilmiştir. Bu nedenle işçilerden yazılı onay ile Sosyal Tesis Yararlandırma Kesintisi yani aidat şeklinde bir kesinti yapılması mümkün değildir. 07/11/2012 tarihinde yürürlüğe giren 6356 sayılı yasada da aynı şekilde üyelik ve dayanışma aidatları dışında başka bir aidata yer verilmemiştir. Bu durumda işveren tarafından iki aidat dışında işçi ücretinden başka bir aidat da kesilemez. Mülga 2821 sayılı Sendikalar Kanununun yürürlükte olduğu dönemde yargıtay içtihatlarında da 2821 sayılı Sendikalar Kanunun 23. ve 61. maddesinde ki düzenlemelerde dikkate alındığında işverenin sendika üyeliği aidatı dışında sendikaya ödenmek üzere bir kesinti yapılması mümkün olmadığı ve böyle bir kesinti yapılmasının.... ile de kararlaştırılamayacağı belirtilmektedir. (Yargıtay 9. H.D" nin 08/06/2006 tarih 2006/13262 Esas-2006/16538 Karar sayılı ilamı). Söz konusu işçi ücretlerinden yapılan kesintilerin bağış olarak nitelendirilmesinin mümkün olamayacağı, sosyal tesislerden yararlanma bedeli olarak düzenli olarak kesinti yapıldığı ve bunun aidat olarak alınmış olduğu bunun da yasal düzenlemeler çerçevesinde mümkün olamayacağı düşüncesine varılmıştır. Tüm bu nedenlerle gerek yasal düzenlemeler gerek yargıtay içtihatları bir arada değerlendirildiğinde işçi ücretlerinden toplu iş sözleşmesi ile dahi üyelik ve dayanışma aidatı dışında kesintilerin yapılamayacağı, üyelik ve dayanışma aidatı dışındı toplu iş sözleşmesine bir başka aidat konulamayacağı, sendika ve konfederasyonların gelirlerinin Yasada tek tek belirtildiği, bu gelirler arasında aidat olarak üyelik ve dayanışma aidatı dışında başka bir aidatın belirtilmediği, dosyada toplu iş sözleşmesinin imzalandığı tarihten önce işçilere matbu olarak imzalattırılan dilekçeler ile sosyal tesisten yararlanma bedeli olarak ücret kesintisi yapılmasının bağış niteliğinde de kabul edilemeyeceği, işçilerden zorunlu olarak bu şekilde dilekçeler alınmış olduğu ve işçilerden bu şekilde alınmış onay ile ücretlerdinden aidat niteliğinde olan sosyal tesis yararlanma bedeli kesintisi yapılmasının mümkün olamayacağı ve dava konusu İş Teftiş Kurulu Başkanlığı inceleme raporunda belirtilen hususlarda hukuka aykırı bir durum bulunmadığı" gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
D) İstinaf Dairesi Kararı:
Davacı vekilinin istinafa yoluna başvurması üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonunda; ilk derece mahkemesinin gerekçesinin usul ve yasaya ve dosya içeriğine uygun olduğu, mahkeme kararının gerekçesinin istinaf başvurusundaki itirazları karşılar nitelikte olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
E) Temyiz:
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
F) Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık işçilerden alınan muvafakatnameler doğrultusunda işçi ücretlerinden yapılan kesintilerin yerindeliği noktasındadır.
Dava konusu inceleme raporunda; işçi ücretlerinden yapılan düzenlenen yemek bedelleri kesintisi, işçi Ek Protokol-2 gereğince yapılan kesintiler ve işçilerden alınan muvafakatnameler ile yapılan kesintiler olmak üzere üç farklı kesinti incelenip değerlendirilmiş, bunlardan sadece işçi ücretlerinden işçilerden alınan muvafakatnameler ile sosyal tesislerin oluşturulmasına katkıda bulunmak amacı ile yapılan kesintiler açısından hukuka aykırılık tespit edilmiştir. İşçi ücretlerinden bu kesintiyi yaparak sendika hesabına gönderen ve bu nedenle işçilere eksik ödeyen işverenlik hakkında 4857 sayılı İş Kanunu"nun 32. maddesine ve bu maddeye aykırılığın yaptırımının düzenlendiği aynı yasanın 102-a maddesine göre toplamda 6.701.476 TL idari para cezası uygulanması gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Dosya içeriğinde yer alan.... Lastikleri Fabrikası A.Ş. Genel Müdürlüğü"ne hitaben matbu olarak yazılmış, tarih kısmının boş bırakıldığı ve çalışanların el yazıları ile ad ve soyadlarını yazarak imzaladıkları dilekçelerde; ..... Sendikası .... sosyal tesislerinin oluşturulmasına ve faaliyete geçirilmesine katkıda bulunmak ve sosyal tesis hizmetlerinden indirimli yararlanmak amacıyla belirtilen tarihten (Aralık 2011, Ocak 2015) başlamak üzere her ay her gün için 3 dakikalık ücretin net tutarının 30 günlük karşılığının "Sosyal Tesis Yararlanma Bedeli" olarak ücretten kesilmek suretiyle.... Sendikası ..... Sosyal Tesisi banka hesabına yatırılması konusunda gereğinin yapılmasının arz edildiği belirtilmiş ve işçilerden alınan bu dilekçeler doğrultusunda işçilerin ücretlerinden kesinti yapılmıştır.
Söz konusu dilekçeler Aralık 2011 tarihi itibari ile alınmaya başladığından; Aralık/2011-07/11/2012 tarihleri arasındaki dönem yönünden yürürlükte bulunan mülga 2821 sayılı Sendikalar Kanunu 23. ve 61. maddelerine göre bu düzenlemelerin yürürlükte olduğu dönemde sendikaların üyelerinden üyelik aidatı dışında başka bir aidat alabilmeleri mümkün olmamakla birlikte 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ile sendika aidatlarına getirilen sınırlamaların üyelerin kendi istekleriyle yapacakları bağışları engellemediği, somut uyuşmazlık yönünden işçilerden alınan muvafakatnamelerin geçerli olduğu, işçilerin bu duruma bir itirazlarının da bulunmadığı, 07/11/2012 tarihinden sonraki dönem yönünden ise; 07/11/2012 tarihinde yürürlüğe giren 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nda sendika tüzüklerine üyelik aidatı dışında üyelerden başka bîr aidat alınamayacağına ilişkin hükümlerin konmasını yasaklayan açık bir hükme yer verilmediği, yukarıdaki paragrafta yapılan değerlendirmelerin bu dönem yönünden de geçerli olup, işçilerden alınan muvafakatnamelerin geçerli olduğu, işçilerin bu duruma bireysel ya da toplu bir itirazlarının da bulunmadığı gözden kaçırılarak, dava konusu teftiş raporundaki tespitin iptali yerine yazılı şekilde istemin reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
G) Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten dolayı 6100 sayılı HMK.’un 373. maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 05/02/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.