Danıştay 8. Daire 2019/7745 Esas 2022/1809 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/7745
Karar No : 2022/1809

Temyiz İsteminde Bulunanlar : 1- (Davalı) …Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. …
2- (Davacı) …
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, taraflarca 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Davacı tarafından istemin reddi gerektiği savunulmakta olup, davalı idarece savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İstemin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava; …plakalı özel halk otobüsünün maliki ve işleticisi olan davacı tarafından, araçlara izinsiz reklam alma kabahati dolayısıyla tarafına uygulanan 50 ceza puanı ve 889,83 TL para cezası ile bu cezaların iptali için yapılan başvurunun reddine ilişkin …tarih ve …sayılı işlem ile …tarih ve …sayılı Büyükşehir Belediyesi Meclis kararıyla kabul edilen Bursa Büyükşehir Belediyesi Özel Toplu Taşıma Araçları Yönetmeliği'nin 12. maddesinin (e) bendi ile aynı Yönetmelikte Ek 1 olarak düzenlenen para ve ceza puan tablosunun 10. sırasında yer alan araçlara izinsiz reklam almak kabahatinin ve bu kabahate karşılık öngörülen 50 ceza puanı ile ve 100 tam bilet ücreti para cezasına ilişkin kısmının iptali istemiyle açılmıştır.
…İdare Mahkemesinin …tarih ve K:…sayılı kararı ile dava konusu Yönetmeliğin 12. maddesinin (e) bendi …İdare Mahkemesinin …tarih ve K:…sayılı kararı ile iptal edildiği gerekçesiyle bu kısım yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği; davanın diğer kısımları yönünden ise, olayda, kanunlarda öngörülmediği halde, belediye meclisi kararı ile ceza tedbiri öngörülmesinin Anayasaya aykırılığı açık olduğundan, dava konusu Yönetmelikte ek 1 olarak düzenlenen para ve ceza puan tablosunun 10. sırasında yer alan araçlara izinsiz reklam almak kabahati ve bu kabahate karşılık 50 ceza puanı ve 350 tam bilet para cezasına ilişkin düzenlemede ve buna dayalı olarak tesis edilen 50 ceza puanı ve 350 adet en yüksek manyetik bilet ücret karşılığı 889,83-TL idari para cezası verilmesine yönelik başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptal kararı verildiği, Dairemizin 04/12/2018 tarih ve K:2018/7750 sayılı kararı ile Yönetmelikte yer alan düzenlemelerin, yasal dayanağı olmayan idari yaptırım ve ceza olarak değerlendirilmesi hukuken mümkün olmadığından Belediye Kanunundan doğan yetkinin kullanımından kaynaklanan ve bu kanuna aykırı olmayan yönetmelik hükmüne göre tesis edilen işlemin esasının incelenmesi gerekirken Mahkemece belediyelerin Yönetmelikle ceza verme yetkisi olmadığından bahisle verilen kararda hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle bozma kararı verildiği görülmektedir.
Mahkemece bozma kararı üzerine verilen temyiz istemine konu kararda; Bursa Büyükşehir Belediyesi Özel Toplu Taşıma Araçları Yönetmeliğinin 12. maddesinin (e) bendinde yer alan para-puan ceza tablosunun 10. sırasında, "araçlara izinsiz reklam almak" karşılığı olarak sürücü için 50 ceza puanının, işletici için ise 350 TL para cezasının uygulanmasına ilişkin düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı, Yönetmeliğin yasal dayanağını oluşturan 1608 sayılı Kanuna göre verilebilecek cezanın azami tutarı 5326 sayılı Kanunun 32. maddesinde belirlenen idari para cezası miktarı 2011 yılı için 539,00 TL olduğundan, bu tutarı aşacak şekilde ceza öngören Yönetmelikte ek 1 olarak düzenlenen para ve ceza puan tablosunun 10. sırasında yer alan araçlara izinsiz reklam almak kabahatinin ve bu kabahate karşılık öngörülen 350 tam bilet para cezası verileceği yolundaki düzenlemenin ve …tarihli ve …sayılı işlemin davacıya 350 adet en yüksek manyetik bilet ücret karşılığı 889,83 TL para cezası verilmesine dair kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesine yer verildikten sonra, dava konusu işlemin 350,83 TL para cezasına ilişkin kısmının iptaline; 539,00 TL para cezası ile Özel Toplu Taşıma Araçları Yönetmeliğinin 12. maddesinin e bendinde yer alan para-puan ceza tablosunun 10. sırasında, "araçlara izinsiz reklam almak" karşılığı olarak sürücü için 50 ceza puanının, işletici için ise 350 TL para cezasının uygulanmasına yönelik kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15. maddesinin (b) bendinde; kanunların belediyeye verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarmak, belediye yasakları koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezaları vermek, (p) bendinde de; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek belediyelerin yetki ve imtiyazları arasında sayılmıştır.
1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkamı Cezaiye Hakkında 16 Nisan 1340 Tarih ve 486 Numaralı Kanunun Bazı Maddelerini Muaddil Kanun'un 1. maddesinin 1. fıkrasında; "Belediye meclis ve encümenlerinin kendilerine kanun, nizam ve talimatnamelerin verdiği vazife ve salahiyet dairesinde ittihaz ettikleri kararlara muhalif hareket edenlerle belediye kanun ve nizam ve talimatnamelerinin men veya emrettiği fiilleri işleyenlere veya yapmayanlara belediye encümenince Kabahatler Kanununun 32'nci maddesi hükmüne göre idarî para cezası ve yasaklanan faaliyetin menine karar verilir. Bu kararda ilgili kişiye bir süre de verilebilir. Belediye encümeni kararında belli bir fiilin muayyen bir süre zarfında yapılmasını da emredebilir. Emredilen fiilin ilgili kişi tarafından yapılmaması hâlinde, masrafları yüzde yirmi zammı ile birlikte tahsil edilmek üzere belediye tarafından yerine getirilir." kuralı bulunmaktadır.
Diğer taraftan, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Encümenin görev ve yetkileri" başlıklı 34. maddesinin (e) bendinde, Kanunlarda öngörülen cezaları vermek, encümenin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
Yukarıda yer verilen düzenlemelerin değerlendirilmesinden; 1608 sayılı Kanun uyarınca belediyelerin yetki ve görev alanları ile ilgili konularda yasak koyma ve bu yasağa uymama halinde yaptırım belirleme yetkisi olduğu, gerek kanunlarda öngörülen cezaları vermek gerekse belediye emir ve yasağına uyulmaması halinde 1608 sayılı Kanun uyarınca yaptırım uygulamak yetkisinin de belediyenin karar organlarından olan encümene ait olduğu anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda; Bursa Büyükşehir Belediyesi Özel Toplu Taşıma Araçları Yönetmeliği'nin 12. maddesinin (e) bendinde para-puan ceza tablosundan suç olarak ifade edilen fiillerden 1 yıl içinde 50 puan ve üzerinde ceza gerektiren fiilin 5 kez işlenmesi halinde çalışma ruhsatının encümence iptal edileceği düzenlemesi yer almakta iken, Mahkeme kararında, Yönetmeliğin 12. maddesinin (e) bendinde para-puan ceza tablosunun yer aldığı ve 10. sırasında araçlara izinsiz reklam almak karşılığı olarak sürücü için 50 ceza puanı, işletici için ise 350 TL para cezası uygulanması öngörüldüğü belirtilerek dava konusunda belirsizlik oluşturulduğu; Yönetmeliğin 12. maddesinin (e) bendi yönünden hukuki değerlendirme yapılmadığı gibi …tarihli ve …sayılı işlemin davacıya 50 ceza puanı verilmesine ilişkin kısmı yönünden de hüküm kurulmadığı görülmektedir.
Bununla birlikte; Mahkeme kararı içeriğinde "Yönetmeliğin yasal dayanağını oluşturan 1608 sayılı Kanuna göre verilebilecek cezanın azami tutarı 5326 sayılı Kanunun 32. maddesinde belirlenen idari para cezası miktarı 2011 yılı için 539,00 TL olduğundan, bu tutarı aşacak şekilde ceza öngören Yönetmelikte ek 1 olarak düzenlenen para ve ceza puan tablosunun 10. sırasında yer alan araçlara izinsiz reklam almak kabahatinin ve bu kabahate karşılık öngörülen 350 tam bilet para cezası verileceği yolundaki düzenlemenin ve …tarihli ve …sayılı işlemin davacıya 350 adet en yüksek manyetik bilet ücret karşılığı 889,83 TL para cezası verilmesine dair kısmında ise hukuka uyarlık bulunmadığı" belirtilmesine karşın hüküm fıkrasında, "dava konusu işlemin 350,83 TL para cezasına ilişkin kısmın iptaline; 539,00 TL para cezası ile Özel Toplu Taşıma Araçları Yönetmeliğinin 12. maddesinin e bendinde yer alan para-puan ceza tablosunun 10. sırasında, "araçlara izinsiz reklam almak" karşılığı olarak sürücü için 50 ceza puanının, işletici için ise 350 TL para cezasının uygulanmasına yönelik kısmı yönünden davanın reddine" karar verildiği görülmekte olup gerekçe ile hüküm fıkrası arasında çelişki bulunduğu anlaşılmaktadır.


Öte yandan; Yönetmeliğin yasal dayanağını oluşturan 1608 sayılı Kanun'a göre verilebilecek cezanın azami tutarı 5326 sayılı Kanun'un 32. maddesi uyarınca 2011 yılı için 154,00-TL olduğu halde, Mahkeme kararında bu tutar 539,00-TL olarak değerlendirilerek bu miktar üzerinden iptal ve ret hükmü kurulduğu; bununla birlikte Mahkemece yaptırım kararına dair belediye encümenince karar alınıp alınmadığı hususunun da araştırılmadığı görülmektedir.
Bu durumda; eksik hüküm kurmak ve karar gerekçesi ile hüküm fıkrası arasında çelişkili sonuçlara yol açmak suretiyle eksik incelemeye dayalı olarak verilen Mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; …İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 17/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.