MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 19.09.2019 Perşembe günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı asil ... ile temyiz edilen davacılar vekili Avukat ... ... geldiler, duruşmaya başlandı, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekilin ve asilin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Bilahare Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:
-KARAR-

Dava, ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil;olmadığı takdirde, tenkis isteğine ilişkindir.
Davacılar, miras bırakanları ...’in kayden maliki bulunduğu 152 ada 4 parsel sayılı taşınmazını davalı torunu ...’a satış suretiyle temlik ettiğini, murisin hukuki ehliyetinin bulunmaması nedeniyle işlemin geçersiz olduğunu, ayrıca, devrin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı yapıldığını ileri sürerek, tapu iptali ve tescile; olmadığı takdirde, tenkise karar verilmesini istemişlerdir.
Davalı, dava konusu taşınmazın miras bırakan ...’e bakması karşılığında temlik edildiğini,murisin başkaca taşınmazları da bulunduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, miras bırakanın işlem tarihinde hukuki ehliyetinin bulunduğu, ancak, yapılan temlikin muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 1915 doğumlu miras bırakan ..."in 07.12.2010 tarihinde ölümüyle geriye mirasçıları olarak davacı çocukları ..., ...., .... ile dava dışı kızı ....ün kaldığı,murisin kayden maliki bulunduğu 152 ada 4 parsel sayılı taşınmazını 19.04.2004 tarihinde satış suretiyle davalı ..."a temlik ettiği, adı geçen davalının, ..."ün oğlu ve dolayısıyla murisin torunu olduğu görülmektedir.
Bilindiği üzere, uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.
Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 706., Türk Borçlar Kanunu"nun (TBK) 237. (Borçlar Kanunu"nun (BK) 213.) ve Tapu Kanunu"nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Hemen belirtmek gerekir ki; bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile mirasbırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
Öte yandan; satışa konu edilen bir malın devrinin belirli bir semen karşılığında olacağı kuşkusuzdur. Semenin (bir başka ifade ile malın bedelinin) ise mutlaka para olması şart olmayıp belirli bir hizmet ya da emek de olabileceği kabul edilmelidir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 29.04.2009 günlü 2009/1-130 sayılı kararı). Esasen, yukarıda da değinildiği üzere muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olarak açılan davaların hukuki dayanağını teşkil eden 01.04.1974 günlü 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında mirasbırakanın gerçek iradesinin mirasçıdan mal kaçırma olması halinde uygulanabilirliğinin kabulü gerekir. Başka bir ifade ile murisin iradesi önem taşır.
Somut olaya gelince;miras bırakan..."in 07.12.2010 tarihinde 95 yaşında,eşi ..."nin ise; muristen iki sene önce 85 yaşında öldüğü, her ikisinin de bakıma muhtaç bulundukları,nitekim,miras bırakanın 2002 yılında uyluk kemiğinin kırılması sonucunda uzunca bir süre yürüyemediği,davalı ..."un bütün bu süreçte hem miras bırakan dedesine hem de anneannesi ..."ye baktığı,her türlü ihtiyaçlarıyla ilgilendiği,zira,anılan hususların dinlenen taraf tanık beyanlarıyla da desteklendiği ,diğer yandan,miras bırakanın ölümünden sonra geride 13 parça taşınmazının daha kaldığı anlaşılmaktadır.
Tüm bu olgular ve deliller, yukarıda açıklanan ilkelerle birlikte değerlendirildiğinde; miras bırakanın mirastan mal kaçırma amacıyla hareket etmediği,davalının bakım ve ilgisinin yarattığı minnet duygusuyla taşınmazını temlik ettiği sonucuna varılmaktadır.
Hal böyle olunca, davanın reddine karar verilmesi gerekirken; yanılgılı değerlendirmeyle, davanın kabulü yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
Davalının yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 19.09.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.