MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı ve davalı ... vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 14.04.1993 tarihinden itibaren davalı Mercimek Belediyesi nezdinde usta olarak çalıştığını, ücret alacaklarının birçoğunu davalı işverenden alamadığını, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının işyerinde yürürlükte bulunan Toplu İş Sözleşmesine göre hesaplanıp ödenmediğini, ayrıca Toplu İş Sözleşmesinden kaynaklanan sosyal yardım alacaklarının da ödenmediğini ileri sürerek ücret, yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacakları ile Toplu İş Sözleşmesinden kaynaklanan sosyal yardım alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... Belediyesi tarafından cevap dilekçesi ibraz edilmemiştir.
Davalı ... vekili yargılama aşamasındaki beyanlarında, 6360 sayılı kanun gereği 30/03/2014 tarihinde yapılan mahalli idareler seçimine müteakip .... Belde Belediyesi"nin tüzel kişiliğinin sona ererek tüm hak, alacak ve borçlarının ... Belediyesi"ne devredildiğini, alacak kalemlerinin zamanaşımına uğradığını, Belde Belediyesi olan ... Belediyesi"nin mali sıkıntı içerisinde olduğundan dolayı ödeme yapamamış ise de, Belediyelerin resmi kurum olması sebebiyle fazla çalışma söz konusu olmadığını, ancak olduğu takdirde bile kayda geçilirerek fazla çalışılan saatlerle ilgili ücretlerin ödendiğini, yıllık izinlerin kullandırıldığını, dini ve milli bayram tatil ücretlerinin ödendiğini ileri sürerek, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanılan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içerisinde davalı ... ve davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Davacı Temyizi Yönünden;
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle davacı vekilinin sunduğu dilekçede mahkeme kararının hangi nedenlerle bozulması gerektiğine dair neden bildirilmemiş olması, Dairemizce gerekçeli olarak temyiz edilen dosyalarda da incelemenin belirtilen nedenlere bağlı kalınarak yapılması ile yine mahkeme kararında Dairemizce kamu düzenini ilgilendiren ve re"sen bozma nedeni yapılmasını gerektirecek bir hata bulunmadığının anlaşılmasına göre davacı vekilinin bozma isteğinin reddine,
Davalı Temyizi Yönünden;
1-Dosyadaki yazılara, belgelere ve tüm dosya kapsamına göre; ve özellikle, gerekçeli karar başlığında birden fazla davalı gösterilmesine rağmen, mahkeme ilamının hüküm kısmında alacakların “davalıdan” tahsili yönünde hüküm kurulduğu, bu hususun infazda tereddüt yaratır mahiyette olduğu, ... Belediye Başkanlığı’nın hak, alacak ve borçlarının davalı ... Başkanlığına devredildiğinin davalı ...’nın da kabulünde olduğu, böylelikle ... Belediye Başkanlığının taraf olmaktan çıktığı, artık husumetin diğer davalı ... Başkanlığına yöneltildiği, mahkemece taraf değişikliği talebinin 17.06.2014 nolu celsede talep kabul edilerek ... Belediye Başkanlığı’nın taraf olmaktan çıkarılmasına, davanın davalı sıfatıyla ... Belediye Başkanlığına karşı devamına karar verilmesine karşın gerekçeli kararda; “ ... Belediye Başkanlığı” ve “ ...” olmak üzere her ikisinin de adının yer almasının mahallinde düzeltilebilir maddi hata olduğunun anlaşılmasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında temyiz aşamasında sunulan ödeme belgelerinin dikkate alınıp alınamayacağı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Kural olarak, yargılama aşamasında dayanılıp sunulmayan deliller, temyiz veya karar düzeltme aşamasında sunulamazlar; sunulmuş olsalar bile, bu aşamalardaki incelemeler sırasında dikkate alınamazlar. Bu kuralın tek istisnası, dayanılıp sunulan delillin, o davaya konu borcu söndüren bir nitelik taşıması; örneğin, davaya konu borcun ödenmiş olduğunu gösteren makbuz, ibraname gibi bir belge olmasıdır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114/h maddesinde, “davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması” dava şartları arasında sayılmıştır. Ödenmiş alacak hakkında davacının dava açmakta hukuki yararı yoktur. Bu halde, 6100 sayılı Kanun’un 115. maddesi gereğince, dava şartının varlığı ya da yokluğunun incelenmesi, doğrudan mahkemeye verilmiş ödevlerden olması karşısında, önceden ileri sürülmemiş olsa bile temyiz aşamasında dava şartının var olup olmadığını kendiliğinden gözetilmesinde bir usuli engel bulunmamaktadır.
Davanın hukuksal niteliği ve somut olayın özelliği gereği davalı, temyiz aşamasında dava konusu borcu söndüren nitelikte bir belge vermişse, bu belge üzerinde gerekli inceleme yapılmak suretiyle bir karar verilmesi gerekir. Diğer bir anlatımla, yargılama aşaması henüz tamamlanmamış ise böyle durumda, borcu itfa eden belge değerlendirmeye alınmalıdır. Gerçekten de, yargılamada davayı inkâr eden davalının savunması, borcun bulunmadığı savunmasını da kapsar. O nedenle, davalının borcun ne sebeple bulunmadığını açıklama ve iddianın aksine delillerini ikame etme hakkının ortadan kalktığından söz edilemez. Belirtilen nedenlerle, temyiz aşamasında sunulan ve borcu söndüren bir belgenin varlığı karşısında savunmanın genişletilmesi yasağından söz edilemeyeceğinin kabulü de zorunludur. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 24.02.2016 Tarih, 2014/22-735 Esas,2016/166 Karar)
Somut uyuşmazlıkta, davalı ... tarafından temyiz aşamasında, birçoğu dava dönemine ilişkin olmamakla birlikte bir kısmı dava konusu dönemi de kapsayacak şekilde banka dekontları, nakden bedeli aldım şerhini içerir imzalı ödeme fişinin de yer aldığı belgelerin sunulduğu; ayrıca dosyada yer alan banka kaydında da bahse konu belgelerin bir kısmı ile uyumlu dava konusu döneme ilişkin ödemelerin olduğu görülmüştür. Sözü edilen belgeler ilk kez temyiz aşamasında sunulmuş ise de; ödeme belgesi ve borcu söndüren nitelikte belge mahiyetinde kabul edilmelidir. Ödeme belgesinin hakkı ortadan kaldıran özelliği nedeni ile yargılamanın her aşamasında dikkate alınması gereklidir. Bu sebeple davacı işçiden, davalının savunmasına ve dava konusu döneme ilişkin sunulan belgelere karşı diyecekleri sorulmalı, dosya kapsamındaki tüm bilgi ve belgeler birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
3-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 26. maddesi “Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.” hükmü uyarınca taleple bağlılık kuralına aykırı olarak talepten fazlasına karar verilmesi usule aykırıdır.
Somut olayda, davacının dava dilekçesinde asgari geçim indirimi hakkında miktarlandırdığı ayrıca bir talebi bulunmamasına rağmen, mahkemece hükme esas alınan 27.04.2015 tarihli bilirkişi raporunda ücret alacağının asgari geçim indirimi de dahil edilerek hesaplanması, taleple bağlılık ilkesinin ihlali niteliğinde olduğundan bu husus da hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 11.09.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.