.....

Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... Yönetimi vekili ve davalı ..... İl Müdürlüğü tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Kadastro sırasında .... köyü 146 ada 2 parsel sayılı 348 hektar 9,859 m2 yüzölçümündeki taşınmaz, senetsiz ve belgesiz olarak yaylak ve mera niteliği ile sınırlandırılmıştır.
Davacı .......mevkiinde bulunan 146 ada 2 parsel sayılı taşınmazın milli park sınırları içerisinde kaldığı, ......Tüzelkişilikleri adlarına mera niteliği ile tahsis edildiği, tahsisin iptali ile milli park niteliği ile Hazine adına tapuya tescili istemiyle dava açmıştır.
Kadastro mahkemesince, davanın süre yönünden reddine karar verilmiş, hüküm davacı ... Yönetimi tarafından temyiz edilmiştir. Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 28/04/2006 tarih ve 2006/2344 - 5894 E.K. sayılı kararıyla hükmün “Aladağ ilçesi, Dölekli köyü, Acıman mevkiinde bulunan 146 ada 2 parsel sayılı taşınmaza yönelik davanın 4342 sayılı Kanunun 13. maddesi uyarınca asliye hukuk mahkemesinde görülmesi gerekli olduğundan davanın görev yönünden reddine, karar kesinleştiğinde dava dosyasının görevli ve yetkili Aladağ Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine” cümlesinin yazılması suretiyle düzeltilmesine ve hükmün HYUY’nın 438/7. maddesine göre bu düzeltilmiş şekliyle onanmasına karar verilmiş, karar kesinleşmiş, dosya Orman Yönetimi vekilinin talebi üzerine asliye hukuk mahkemesine gönderilmiş, 2011/82 Esasına kaydedilerek yargılamaya devam olunmuştur.
Mahkemece yapılan yargılama sonucu davanın kısmen kabulü kısmen reddi ile; dava konusu 146 ada 2 nolu parselin 21/07/2014 havale tarihli bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 111.666,09 m2 alanın mera tespitinin iptali ile milli park olarak Hazine adına tesciline, (B) harfi ile gösterilen 3.378.193,51 m2 alana ilişkin davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı ... Yönetimi ve davalı tarım müdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, 4342 sayılı Kanun uyarınca yapılan mera tespit ve tahsis kararına itiraza ilişkindir.
İddia ve savunmaya, duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgeler ve bu yolla saptanan dava niteliği dikkate alındığında, mahkemece davada taraf teşkili sağlanmadığından karar usûl ve kanuna aykırıdır. Şöyle ki; dava konusu taşınmaz mera vasfıyla orta malı olarak sınırlandırılmış ve davalı köylere tahsis edilmiştir. Bilindiği üzere meraların mülkiyeti hazineye, kullanım hakları taşınmazın sınırları içinde bulunduğu köy ya da belediyeye aittir.
....
6100 sayılı HMK"nın 50. maddesinde medenî haklardan yararlanma ehliyetine sahip olanın davada taraf ehliyetine de sahip olacağı, 51. maddesinde dava ehliyetinin medenî hakları kullanma ehliyetine göre belirleneceği, 114/d maddesinde ise taraf ve dava ehliyetinin dava şartlarından olduğu ve 115. madde uyarınca da mahkemenin dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağı düzenlenmiştir.
4721 sayılı TMK"nın 47, 48, 49 ve 50. maddelerinde de tüzel kişiliğin kazanılması, hak ehliyeti ile fiil ehliyeti ve bunun kullanılmasına ilişkin hükümler yer almaktadır.
442 sayılı Köy Kanununun 37/7 maddesi uyarınca da köy tüzel kişiliği adına dava açmak ve açılan davayı takip yetkisi köy muhtarına aittir. Köy muhtarının hukukî bir engelinin çıkması durumunda bu yetki aynı Kanunun 33/b maddesine göre köy derneğinin seçeceği temsilciye tanınmıştır.
Ancak, yargılama sırasında 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe giren “On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair” 6360 sayılı Kanunun 1. maddesi gereğince; .... ili mülkî sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmıştır.
Aynı Kanunun Geçici 1. maddesinin onüçüncü fıkrasında; "1. maddeye göre tüzel kişiliği kaldırılan belediye ve köylerin mahkemelerde süren davalarında katıldıkları ilçe belediyesi taraf olur" hükmü yer almaktadır.
4342 sayılı Mera Kanunun 4. maddesine göre; mera, yaylak ve kışlakların kullanma hakkı bir veya birden çok köy veya belediyeye aittir. Bu yerler Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır.
Somut olaya gelince; mahkemece meraların mülkiyeti Hazineye ait olduğundan Hazinenin; köy tüzelkişiliği kaldırıldığından davalı ... tüzelkişiliklerinin bağlı bulundukları ilçe belediyelerinin davaya katılımları sağlanarak taraf teşkili oluşturulmalı, delilleri toplanmalı, ondan sonra davanın esası hakkında bir karar verilmelidir.
Kabule göre de İl Tarım ve Köy İşleri Müdürlüğü davalı olarak gösterilmiş ise de eldeki davada taraf sıfatı bulunmadığına göre bu davalı hakkında husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmemesi ve ret sebebine göre yargılama giderleri ve vekalet ücreti takdir edilmemesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacı ... Yönetimi vekili ile davalılardan İl Tarım ve Köy İşleri Müdürlüğünün temyiz istemlerinin kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, temyiz harcının istek halinde iadesine 27/03/2018 gününde oy birliği ile karar verildi.