Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/12208 Esas 2022/2572 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
No : 2021/141-2021/2670

İlk Derece
Mahkemesi : Samsun 3. İş Mahkemesi
No : 2019/136-2020/534

Dava, Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davalı Kurumca yapılan tespit nedeniyle davalı iş yerinde çalıştığı iddiasıyla bir kısım dava dışı kişiler hakkında işe giriş, işten çıkış ve aylık prim ve hizmet belgeleri istemine dair kurum işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; zamanaşımı, hak düşürücü süreler ve görev yönünden incelenmesi ile aşağıdaki hususlar yönünden davanın usul ve esas yönünden reddini, Samsun İl Emniyet Müdürlüğü 27/08/2018 tarih 31083 sayılı yazı ekleri 22/09/2018 günlü tespit tutanağında davacı işyerindeki çalışanların hizmet döküm kayıtları istenildiğini ancak davacı işyeri çalışanların müşteri olduğunu beyan ettiğini, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 113.maddesi gereği teşkil ettirilen komisyon davacının işverene resen düzenleme yaptığını, kurum tarafından yapılan işlemde her hangi bir hata olmadığını, kurumun söz konusu işleminin 5510 Sayılı Yasaya ve ilgili mevzuata uygun olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.

III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Toplana deliller, tarafların beyanları ve tüm dosya kapsamında yapılan incelemelerde; Somut vakada dinlenen bordrolu tanığı Yüksel İnceli'nin beyanları ve kurumca tahakkuk ettirilen prim borcunun dayandırıldığı işlemin sağlıklı olmaması neticesinde kurum tarafından düzenlenen 06/03/2019 gün 32 sayılı kadim vergi talebi itirazı komisyon kararının iptal edilmesi gerekmektedir. Netice olarak; Davanın kabulü ile Kurum tarafından düzenlenen 06/03/2019 gün 32 sayılı kadim vergi talebi itirazı komisyon kararının iptaline, karara verilmiş aşağıda ki şekilde hüküm kurulmuştur.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Samsun Bölge Adliye Mahkemesince, “... Dosyadaki yazılara, hükmün dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere, bu delillerin takdirinde isabetsizlik görülmemesine göre usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşılan hükme yönelik davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK 'nın 353/1-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.’’
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı SGK vekili temyiz dilekçesinde özetle; davanın görev yetki ve hak düşürücü süreler yönünden reddi gerektiğini, resmi evraklarda prim borcuna konu kişilerin konu olarak davacı işyerinde çalıştıklarının tespit edildiğini, mahkemece eksik inceleme ile karar verildiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
5510 sayılı Kanunun 86'ncı maddesinde; "Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca, fiilen yapılan denetimler sonucunda veya işyeri kayıtlarından yapılan tespitlerden ya da kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatı gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde veya kamu kurum ve kuruluşları ile bankalar tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgilerden çalıştığı anlaşılan sigortalılara ait olup, bu Kanun uyarınca Kuruma verilmesi gereken belgelerin yapılan tebligata rağmen bir ay içinde verilmemesi veya noksan verilmesi halinde, bu belgeler Kurumca re’sen düzenlenir ve muhteviyatı sigorta primleri Kurumca tespit edilerek işverene tebliğ edilir. İşveren, bu Maddeye göre tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde, ilgili Kurum ünitesine itiraz edebilir. İtiraz, takibi durdurur. İtirazın reddi halinde, işveren kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde yetkili iş mahkemesine başvurabilir. Yetkili mahkemeye başvurulması, prim borcunun takip ve tahsilini durdurmaz..." hükmü düzenlenmiştir.
Davaya konu somut olayda, davalı Kurum tarafından, Atakum İlçe Emniyet Müdürlüğü tarafından yapılan denetimler kapsamında içkili lokanta olarak işletilen iş yerinde çalıştığı tespit edilen ...’e ait işe giriş bildirgesi, aylık prim ve hizmet belgesinin istenildiği, 5510 sayılı Kanunun 86'ncı maddesi uyarınca işlem yapıldığı; bu kapsamda 14.02.2019 tarihli işlemle davacıdan adı geçen sigortalıların çalıştıkları aylarla ilgili işe giriş bildirgeleri ve aylık prim hizmet belgelerinin istenildiği, davacının itirazı üzerine komisyon kararı ile itirazın reddedildiği, 08.04.2019 tarihinde açılan eldeki davada Kurum işleminin iptali ile adı geçen şahısların sigortalı olmadıklarının tespitinin istenildiği, Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş ise de, eksik inceleme ile hatalı karar verildiği anlaşılmaktadır.
Kurum işleminin iptali talebiyle açılan davada; dava konusu ve neticesi ......n’ün hak alanlarını da ilgilendirdiğinden ve kurum tespiti ile iş yerinde çalıştıkları iddia edildiğinden bu şahısların HMK 124. madde uyarınca davaya katılımı sağlanıp, gösterecekleri tüm kanıtlar toplandıktan sonra yapılacak değerlendirme üzerine elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece, yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 24.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.