Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/9926 Esas 2022/2370 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi : Tufanbeyli Asliye Hukuk (İş)Mahkemesi


Dava, Kurum işleminin iptali ve yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Adana Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince; kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne, dair karar verilmiştir.
Adana Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum Avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, 01.12.2016 ile 30.10.2017 tarihleri arasında 5510 sayılı Kanun ek 5. maddeye göre ödediği primlerin iptal edildiğini belirterek; buna dair işlemin iptali ile, 30.10.2017 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı ... vekili, Kurum işleminin mevzuata uygun olduğunu beyan ederek, davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI :
Mahkemece, davanın kabulü ile davacının 01/12/2016-30/10/2017 tarihler arasında tarım Bağ-Kur sigortalı olarak çalıştığının tespitine, dair hüküm tesis edilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
Bölge Adliye Mahkemesince; kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne, davacının 01.09.2016 - 22.08.2017 tarihler arasında 5510 sayılı Kanunun 50 ve 51. maddeleri gereğince isteğe bağlı sigortalı olduğunun tespitine, dair hüküm tesis edilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ... vekili temyizinde özetle; Kurum işleminin mevzuata uygun olduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
5510 sayılı Kanunun Ek 5. maddesine göre; “4 üncü madde ile isteğe bağlı sigortalılık hükümleri ve 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamında sigortalı olmayan, kendi sigortalılıklarından dolayı bu kanunlara göre gelir veya aylık almayan ve 18 yaşını doldurmuş olanlardan; tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar, örneği Kurumca hazırlanan ve Kurumca belirlenen ilgili muhtarlık, birlik, kuruluş, il veya ilçe tarım müdürlükleri tarafından usulüne uygun olarak düzenlenip onaylanmış belgeleri ile talepte bulundukları tarihten itibaren sigortalı sayılırlar.
Bu madde kapsamındaki sigortalılık; 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi dâhil olmak üzere 4 üncü maddeye istinaden sigortalı olarak çalışmaya başlayanların çalışmaya başladıkları tarihten, sigortalılıklarını sona erdirme talebinde bulunanların talep tarihinden, prim borcu bulunanlardan talepte bulunanların primi ödenmiş son günden, gelir ya da aylık talebinde bulunanların aylığa hak kazanmış olmak şartıyla talep tarihinden ve ölen sigortalının ölüm tarihinden itibaren sona erer.
Bu madde kapsamındaki sigortalıların 4 üncü madde kapsamında çalışmaları halinde, bu madde kapsamındaki sigortalılıkları sona erer. 4 üncü madde kapsamındaki çalışmanın sona ermesi halinde, bu madde kapsamındaki çalışmasının devam etmesi kaydıyla çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden günden itibaren bu madde kapsamındaki sigortalılıkları kendiliğinden başlar.
Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar. Bunlar hakkında bu Kanunun kısa vadeli sigorta kolları bakımından yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı sigortası, uzun vadeli sigorta kolları yönünden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır. ….”şeklinde düzenlenmiştir.
Eldeki dava, davacının 30.10.2017 tarihli 4/1-a madde kapsmaında yapılan tahsis başvurusu üzerine, 01.12.2016 ile 30.10.2017 arası 5510 sayılı Yasanın ek 5. madde kapsamındaki sigortalılığının geçersiz sayılmasından dolayı son 7 yıl içinde 1260 gün 4/1-a madde kapsamında sigortalılığı bulunmamasından bahisle reddi üzerine açılmış olup; davacı kuruma geçersiz sayılan 01.12.2016 ile 30.10.2017 arası primi ödenen sürelerin Ek 5. madde kapsamında değerlendirilerek; 30.10.2017 tarihinden itibaren 4/1- a madde kapsamında aylık bağlanmasını talep etmiştir.
Somut olayda, davacının 01.12.2016 ile 30.10.2017 tarih aralığında ödenmiş olan Ek 5. madde kapsamındaki primleri, tescil müraacatında ziraat odası, tarım ilçe müdürlüğü ve muhtar onayı olmadan başvurduğundan tescil tarihi itibari ile iptal edilip, değerlendirilmemiştir. Bu kapsamda da davacının 30.10.2017 tarihli yaşlılık aylığı tahsis başvurusu kurumca reddolunmuştur.
Dosya kapsamına göre, Ek 5. madde sigortalılığında belgelerin onaysız olması sigortalılık başlangıcına etkisiz olmakla birlikte, Kurumun Ek 5. madde kapsamında prim ödemelerinin tarım müdürlüğünün belgesinin onaysız olması hasebiyle kabul edilmemesine dair işlemi yerinde görülmemiş olup, sigortalılığı geçerli olmalıdır. Mahkemece, davacının yatırdığı primlerin karşıladığı gün sayısı kadar, kabule dair karar verilmesi gerekirken; yazılı şekilde karar verilmiş olması hatalı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Adana Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi’nin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Adana Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 23.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.