Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/11686 Esas 2022/2230 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi



Davacı, 10/02/1999-15/02/2008 tarihleri arasındaki sürenin hizmet akdine dayalı olarak avukat olarak çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece ilk kararda davanın kabulüne karar verilmiş, verilen kararın Yargıtay (kapatılan) 21.Hukuk Dairesi'nin 9.6.2015 tarihli kararında davacı ile davalı arasında hizmet ilişkisi mevcut olmadığından verilen kararın isabetsiz olduğu gerekçesiyle ile bozulması üzerine, Mahkemece Noterliklerden davacı adına çıkarılmış vekaletname bulunup bulunmadığına ilişkin araştırma yapılmış neticede ilk kararda direnilmiştir. Direnme kararı üzerine Yargıtay (kapatılan) 21.Hukuk Dairesi'ne gelen dosya direnme kararının incelenmesi için Hukuk Genel Kuruluna gönderilmiş, Hukuk Genel Kurulu 2017/(21)10-2129 2021/1012 E, K sayılı ilamıyla “mahkeme bozmadan sonra bozma kararından esinlenerek yeni deliller toplamış ve topladığı bu delillere de gerekçesinde dayanmıştır. Bu durumda ortada Hukuk Genel Kurulu tarafından incelenmesi gereken direnme kararı değil, bozmadan esinlenerek toplanan yeni deliller çerçevesinde verilen yeni hüküm bulunmaktadır.” denilmiş Dairemizce bu kez temyiz incelemesi yapılmak üzere dosya ele alınmış olup, Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
506 sayılı Yasa'nın 2. maddesine göre; bir hizmet aktine dayanarak bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılanlar bu kanuna göre sigortalı sayılırlar. Hizmet aktinin unsurları; hizmetin belirli veya belirli olmayan bir zaman içerisinde görülmesi, hizmet aktinin konusu olan edimin işverene ait işyerinde yerine getirilmesi, edimin ifasında işverenin denetimi ve gözetimi altında bulunması, edimin ücret karşılığında yapılması ve ücretin zaman esası üzerinden saptanmasıdır. Yani hizmet akdi; ücret, bağımlılık ve zaman unsurlarını taşımalıdır. Sigortalılığın oluşumu yönünden gerekli olan zaman unsuru, iş görecek kişin belli bir zaman dilimi içerisinde, hizmetini işverenin emrine hasretmesidir. Bu zaman dilimi günün tüm süresini kapsayabileceği gibi günün veya haftanın belli saatlerine de hasredilebilir. Haftanın veya ayın belli gün ve saatlerinde dahi çalışma söz konusu olabilir. Sigortalı sayılabilme yönünden gerek ücretin kendisi, gerekse ödenme biçim ve yöntemi zorunlu bulunmamaktadır. Son olarak hizmet akdinin bağımlılık unsuru ise çalışanın, hizmetini belli bir zaman dilimi içerisinde, işverenin emrinde ve onun vereceği direktif doğrultusunda gerçekleştirmesidir. İşverence gösterilen işlerin, çalışan tarafından, işveren emir ve direktiflerine uygun olarak görülmesi gerekir. Bağımlılık, her an ve durumda çalışanı denetleme veya buyruğuna göre edimini yaptırma olanağını işverene tanıyan, çalışanın edimi ile ilgili buyruklar dışında, çalışma olanağı bulamayacağı nitelikte bir çalışmadır.
Kapatılan Yargıtay 21.Hukuk Dairesinin 9.6.2015 tarih ve 2015/2598 E, 2015/13236 K sayılı ilamında davacının kendi iradesi ile topluluk sigortası ödediği, CMK müdafiiliği yaptığı ve hukuki konularda bilirkişilik faaliyetinden dolayı vergi kaydı bulunduğu, ayrıca çalışmalarını kendi bürosundan yürüttüğü göz önünde bulundurulduğunda; davalı ile davacı arasında hizmet aktinin zaman ve bağımlılık unsurlarının oluşmadığı göz ardı edilerek sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.” denilmiştir.Mahkemece noterliklerden davacı adına vekaletname çıkarılıp çıkarılmadığına ilişkin araştırma yapıldıktan sonra direnme kararı verilmesi ve direnmede bu yeni delile dayanılmış olması karşısında Mahkemece verilen yeni bir karar bulunduğu ortadadır. Bu durumda ise eylemli olarak bozma ilamına uyulduğu fakat bozma gereğinin yerine getirilmediği anlaşılmaktadır.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, Temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 21.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.