10. Hukuk Dairesi 2019/2836 E. , 2020/1795 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Dava, kurum işleminin iptali ile maluliyet aylığının ödenmesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulü ile yerel mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili; davacının davalı kurumdan aldığı malullük aylığının bir işte çalıştığı gerekçe gösterilerek kesildiğini, davacının 10/06/2015 tarihinde işe başladığını ancak sağlık durumunun elvermemesi nedeniyle yalnızca 4 gün çalıştıktan sonra işten ayrıldığını, bu süreç sonunda davalı kurumca malullük aylığının kesilmediğini, aylık kesilmediğinden kuruma ayrıca bir başvuruda bulunmadığını, davalı kurumun eksik işlemi nedeniyle davacının mağduriyet yaşadığını belirterek kurum işleminin iptali ile malullük aylığının geri ödemesinin durdurulmasını talep ve dava etmiştir
II-CEVAP
Davalı vekili; davacının malullük aylığı almakta iken sigortalı olarak çalıştığının belirlendiğini, bunun üzerine çalışmanın başladığı tarihten itibaren ödemenin durdurularak davacıya fazladan ödenen aylıklar bakımından borç çıkartıldığını, kurum işleminin mevzuata uygun olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece toplanan delillere dayanılarak “... davacının 4 günlük çalışmasının sonunda çalışamayarak istifa ettiği kuruma çalıştığının işverence bildirilmesine rağmen kurumun aylık kesme işlemini yapmadığı, kurumun hatalı işlemi nedeniyle davacının 1,5 yıl aradan sonra başvurusunun istenmesinin ve kontrol muayenesi şartının getirilmesinin davacının çalıştığı sürenin 4 gün oluşu dikkate alınarak hakkaniyete uygun düşmediği ...” gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davalı kurum vekili; zamanaşımı ve hak düşürücü süre yönünden davanın reddi gerektiğini, işverence çalışmanın SGDP olarak bildirilmesi sebebiyle aylığın kesilmediğini bu nedenle yapılan işlemin yasaya uygun olduğunu belirterek istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
B-BAM KARARI
1-) Yerel mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un 353-(1)-b-2 maddesi uyarınca ortadan kaldırılmasına,
2-) Davanın reddine, karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili temyizinde; davacının bu sürede gerçekten çalışıp çalışmadığı saptanmadan davanın reddine karar verilmesinin doğru olmadığını,davacının bahse konu işyerinde fiilen çalışmadığı halde bilgisi dışında sigortalı gösterildiğini,davalı kurumun mevcut durumu geç fark ederek 2 yıl boyunca hareketsiz kalmasının idarenin sorumluluğunu doğuracak bir hizmet kusuru olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
IV-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
506 sayılı Kanunun 58. maddesi ""Malullük aylığı almakta iken sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar hakkında 63"üncü maddenin (A) fıkrası hükümleri uygulanır. Şu kadar ki, malullük aylıkları kesilenlerden işten ayrılarak malullük aylığı verilmesi için yazılı istekte bulunan sigortalıya aylık bağlanması, kontrol muayenesi sonunda malullüğün devam ettiğinin anlaşılması şartına bağlıdır."" hükmünü içermekte iken 5510 sayılı Kanunun 27/3 ""Malûllük aylığı almakta iken bu Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların malûllük aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında kesilir ve bu Kanuna tabi olarak çalıştıkları süre zarfında 80"inci maddeye göre belirlenen prime esas kazançları üzerinden 81 inci madde gereğince kısa ve uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortasına ait prim alınır. Bunlardan işten ayrılarak yeniden malûllük aylığı bağlanması için yazılı istekte bulunan ya da emekliye ayrılan veya sevkedilenlere; kontrol muayenesine tabi tutulmak ve ilk aylığına esas malûllüğünün devam ettiği anlaşılmak kaydıyla, 4"üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışıyorsa görevinden ayrıldığı tarihi, diğerlerine ise istek tarihlerini takip eden ödeme döneminden itibaren yeniden malûllük aylığı hesaplanarak bağlanır."" düzenlemesi getirilmiştir.
Davacının 10.06.2015-13.06.2015 tarihleri arasında ... Labaratuvar Okulları isimli işyerinde bahçıvan olarak çalıştığı, bu hususun 02.11.2016 tarihinde fark edilerek davacının maaşının kesildiği ve davacıya 10.07.2015-01.12.2016 tarihleri arası döneme ilişkin olarak ödenen 26.044.56 TL nin davacıdan talep edildiği anlaşılmış olup yasal düzenleme karşısında davacının kontrol muayenesi sonucuna göre iddiası irdelenip tarafların hak ve borçlarının belirlenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Bölge Adliye Mahkemesince bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK"nun 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 03/02/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.