Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/2952 Esas 2022/821 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/2952
Karar No : 2022/821

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av....

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Başkanlığı
VEKİLİ : I. Huk. Müş. V. Av. ...

İSTEMİN KONUSU: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Muğla ili, Bodrum ilçesi, ...Mahallesi, ...Camiinde imam-hatip olarak görev yapan davacının, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5/1-(b) maddesinde yer alan "Atanmalarında dinî öğrenim şartı esas alınan unvanlarda; itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklinde ortak bir nitelik taşımak" şartını kaybettiğinden bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 98/b maddesi uyarınca Devlet memurluğunun sona erdirilmesine ilişkin Diyanet işleri Başkanlığının ...tarih ve ...sayılı işleminin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük haklarının iadesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla;
Olayda, dava dosyasındaki bilgi belge, soruşturma raporu ile taraf iddialarının birlikte değerlendirilmesinden davacının soruşturma sonucu tespit edilen eylemlerinin disiplin cezasıyla karşılanması yeterli olan ve/veya görev yerinin değiştirilmesini gerektiren mahiyette olduğu, ancak bu eylemlerin ilgili Yönetmelik'in 5/(1)-b maddesinde belirtilen, "Atanmalarında dinî öğrenim şartı esas alınan unvanlarda; itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklinde ortak bir nitelik taşımak" şartını kaybettirecek, dolayısıyla memuriyetinin sonlandırılmasını gerektirecek nitelik ve ağırlıkta olmadığı,
Bu durumda davacının İmam-Hatip olarak atanabilmesi için ilgili Yönetmelik'te aranan ortak nitelik şartını (Devlet memuru olmanın özel şartını) kaybetmesi olarak değerlendirilemeyecek eylemleri nedeniyle memurluğunun sona erdirilmesine ilişkin tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal hakların davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla;
Uyuşmazlıkta, dava konusu işleme dayanak alınan soruşturma raporunun ve soruşturma kapsamında alınan tanık beyanlarının birlikte değerlendirilmesinden, davacının gerçeğe aykırı olarak Devletin üst kademeleriyle irtibatının olduğunu beyan ederek çevresindeki insanlara iş vaadinde bulunduğu, nüfuz kazanmak amacıyla özel yetkilerle ve özel işlerde görevlendirilmiş bir kişi olduğu izlenimini yarattığı, dolayısıyla davacının üzerine atılı bulunan "Devlet kademelerinde önemli bir görevde olduğu şeklinde hilaf-ı hakikat beyanlarda bulunmak suretiyle insanları kandırmak" fiilinin subuta erdiğinin görüldüğü,
Buna göre, İslam dininin inanç, itikat, ibadet ve ahlak esasları ile ilgili işleri kanunen yürütmekle görevli din görevlisinin, çevresinde ve camiasında nüfuz kazanmak için gerçeğe aykırı beyanlarda bulunarak insanları kandırmasının İslam ahlakı ile bağdaşan bir tutum olmadığı, yürüttüğü görevin gereği olarak tavır ve hareketleriyle topluma örnek olması gerekirken temel dini ve ahlaki değerlere ters düşen eylemleri ile din görevlisine duyulan güven duygusunun kaybedilmesine sebebiyet verdiğinden, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5/1-(b) maddesinde yer alan vasıfları kaybettiği açık olan davacı hakkında tesis edilen 657 sayılı Kanunu'nun 98/b maddesi uyarınca göreve son işleminde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptaline karar veren İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılarak istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararı kaldırılmış ve davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Beşinci Dairesinin 21/09/2020 tarih ve E:2020/759, K:2020/3473 sayılı kararıyla;
Atanmalarında dini öğrenim şartı esas alınan alanlarda görev yapan personelin, 657 sayılı Kanun'un 48. maddesinin (B) bendinin 2. alt bendi ile aynı Kanun'un 98. maddesinin (b) bendi uyarınca Yönetmelik'le aranılan "itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu'' şeklindeki ortak nitelik şartını kaybettiğinden bahisle görevine son verme işleminin tesisi için ''İslam törelerine uygun olmayan bir eylemin bulunmasının'' yanında diğer bir şart olarak ''bu eylemin çevresinde bilinir olması gerektiği'', ancak bu iki şartın birlikte gerçekleşmesi durumunda görevine son verilebileceği,
Uyuşmazlıkta, davacının soruşturma sonucu tespit edilen eylemlerinin disiplin cezasıyla karşılanması yeterli olan ve/veya görev yerinin değiştirilmesini gerektiren mahiyette olduğu, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5/1-(b) maddesinde belirtilen, "Atanmalarında dinî öğrenim şartı esas alınan unvanlarda, itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklinde ortak bir nitelik taşımak" şartının kaybedilmesini gerektirecek nitelik ve ağırlıkta olmadığı anlaşıldığından, anılan eylemleri nedeniyle davacının memurluğunun sona erdirilmesi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmediği,
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal hakların davacıya ödenmesi yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun kabulüne, kararın kaldırılmasına ve davanın reddine ilişkin temyize konu kararda hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılarak ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla;
Dava konusu işleme dayanak alınan soruşturma raporunun ve soruşturma kapsamında alınan tanık beyanlarının birlikte değerlendirilmesinden; davacının gerçeğe aykırı olarak Devletin üst kademeleriyle irtibatının olduğunu beyan ederek çevresindeki insanlara iş vaadinde bulunduğu, nüfuz kazanmak amacıyla özel yetkilerle ve özel işlerde görevlendirilmiş bir kişi olduğu izlenimini yarattığı, dolayısıyla davacının üzerine atılı bulunan "Devlet kademelerinde önemli bir görevde olduğu şeklinde hilaf-ı hakikat beyanlarda bulunmak suretiyle insanları kandırmak" fiilinin, ''İslam törelerine uygun olmadığı" ve ''bu fiilinin çevresinde bilinir olduğu" şeklindeki iki şartın bir arada gerçekleştiği gerekçesi eklenmek suretiyle istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın reddi yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, şüpheden arınmış delil ve belge olmadan, soruşturma dosyasında yer alan lehe tanık ifadeleri de dikkate alınmadan sadece husumete dayalı şikayetçi ve onların gösterdiği tanık ifadeleri ile yetinilerek memuriyetine son verildiği, soruşturmayı yürüten müfettiş tarafından gerekçeleri ile birlikte uygulanacak yaptırımı da belirtir şekilde savunmasının alınmadığı, adil olmayan soruşturma süreci ile hükme gerekçe alınan fiilin sübuta ermediği, Devlet memuru olduğu, Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesi kapsamında disiplin suçu olarak memuriyetine son verilmeyi gerektirmeyen fiil isnadı ile soruşturma geçirdiği, Kanunda yer almayan bir şartın da yoruma açık soyut Yönetmelik uyarınca uygulandığı, fiilin sübuta ermesi durumunda disiplin hukuku yönünden 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na göre değerlendirme yapılması gerektiği, uygulamanın ağır sonuçlar içerdiği, hukuka, hakkaniyete ve ölçülülük ilkesine aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :Davalı idare tarafından, Bölge İdare Mahkemesince verilen ısrar kararının usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararının Danıştay Beşinci Dairesinin 21/09/2020 tarih ve E:2020/759, K:2020/3473 sayılı kararındaki gerekçe doğrultusunda bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin temyize konu ...tarih ve E:..., K:...sayılı ısrar kararının ONANMASINA,
3. Kullanılmayan ...- TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. 10/03/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.


KARŞI OY
X- ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı ısrar kararının, Danıştay Beşinci Dairesinin 21/09/2020 tarih ve E:2020/759, K:2020/3473 sayılı kararında yer alan gerekçe doğrultusunda bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.