BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : İŞE İADE
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkilinin maden işletme ruhsatının TTK Genel Müdürlüğüne ait olan ve rödovans sözleşmesi ile işlettirilmek üzere davalı şirkete verilen işyerinde kazmacı ustası olarak çalışmakta iken iş aktinin haksız ve ihbar önellerine uyulmaksızın feshedildiğini, davalılar arasındaki asıl işveren -alt işveren ilişkisinin muavazaalı olduğunu ileri sürerek müvekkilinin başlangıçtan beri davalı TTK Genel Müdürlüğü işçisi olduğuna, feshin geçersizliğine, geçersiz fesih sebebi ile müvekkilinin işe iadesine, işverenin yasal süre içinde müvekkilini işe başlatmaması halinde tazminatın haksız fesih tarihinden itibaren işleyecek kanuni faiz ve kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmaması halinde çalıştırılmadığı süre için ödenmesi gereken ücret ve diğer sosyal haklarının yine kanuni faizleri ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar Cevabının Özeti:
Davalı TTK Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde özetle, davacının, diğer davalı şirket işçisi olup, sözleşmesinin de davalı şirket tarafından sona erdirildiğini, müvekkili ile davalı şirket arasında rödavans sözleşmesi imzalandığını, davanın mükerrer açıldığını, husumetin yanlış tarafa yöneltildiğini, davacının kurum işçisi olmadığını ve kurumda hiç bir kaydının bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Madencilik Akaryakıt Nakliyecilik Orman Ürünleri İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, davaya karşı herhangi bir cevap vermemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, davalı TTK Genel Müdürlüğü"nün rödovans sözleşmesi ile sahayı diğer davalı ... Madencilik Akaryakıt Nakliyecilik Orman Ürünleri İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi " ne devrettiği, davacının davalı ... Madencilik Akaryakıt Nakliyecilik Orman Ürünleri İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi" nde işçi olarak belirsiz süreli hizmet aktiyle çalıştığı ve iş aktinin davalı şirket tarafından 4857 sayılı Kanunun 29. maddesi kapsamında toplu işçi çıkarma hükümlerine göre feshedildiği, dosyaya celbedilen Sosyal Güvenlik Kurumu, Ticaret Sicil, İş Kurumu kayıtları ile tanık beyanlarından ekonomik sebeplerle üretimin durdurulmasına ve Sulh Ceza Mahkemesi tarafından Kayyım atanmasına bağlı olarak, toplu işten çıkarmanın gerçekleştiği, işyerinde faaliyetin 15.08.2016 tarihi itibari ile son bulduğu, sonrasında ise 574 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 19. maddesine göre şirketin haklarının, yönetim ve denetiminin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna aktarıldığı, devredildiği ve işyerinin tamamen kapalı olduğu hiçbir faaliyetinin bulunmadığı, işyerinde çalışma olanağının kalmadığı, dolayısıyla davacının işe iade edilecek bir işyeri de bulunmadığından davalı şirket tarafından yapılan feshin geçerli olduğu gerekçeleri ile davanın reddine dair karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, İlk Derece Mahkemesi hakiminin objektif, dosyadaki verilerle çelişmeyen tespitleri ile karar gerekçesine ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve re"sen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucu, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile davacı tarafın istinaf başvurusunun ...nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Somut olayda, davalı kurum TTK Genel Müdürlüğü ile diğer davalı ... Madencilik Akaryakıt Nakliyecilik Orman Ürünleri İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi arasında ... 8 No"lu Maden Sahasının Rödovans Karşılığı ... Madencilik Akaryakıt Nakliyecilik Orman Ürünleri İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi" ne İşletmeye Verilmesine İlişkin Sözleşme imzalandığı, davacının davalı ... Madencilik Akaryakıt Nakliyecilik Orman Ürünleri İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi "nde işçi olarak belirsiz süreli hizmet akdiyle çalıştığı ve iş akdinin şirket tarafından feshedildiği, ancak davalı şirketçe açık ve kesin bir fesih gerekçesi belirtilmediği anlaşılmıştır. TTK Genel Müdürlüğü ile rödovans karşılığı maden sahası işleten şirketler arasında yapılan kira kontratlarında kiralanan şeylerin bina, arsa, prefabrik bina, yurt binası olduğu ve kullanım amaçlarının makine parkı, misafirhane, kuyu yeri gibi genel olarak idari hizmetlere yönelik olduğu görülmüştür. TTK Genel Müdürlüğü ile rödovanslı saha üretim alanlarına ait olan kesit görünümlü haritaların incelenmesi sonucunda TTK Genel Müdürlüğü ile rödovansçıların aynı sahalarda çalıştıkları maden sahalarının mevcut olduğu ancak çalışılan kotların birbirinden tamamen bağımsız olduğu, gerek aynı sahalarda gerekse de ayrı sahalarda çalışılan maden sahalarının ocak girişlerinin birbirinden tamamen bağımsız olduğu hususları tespit edilmiştir.
Dinlenen tanık beyanlarından, dosyaya sunulan belgelerden şirket işçileri üzerindeki yönetim hakkının TTK Genel Müdürlüğü tarafından kullanılmadığı, TTK Genel Müdürlüğü tarafından kiraya verilenlerin yapılan işte kullanılan araç gereçler olmadığı, idari hizmetlere yönelik binaların veya arsaların kiralandığı ve TTK tarafından yapılan denetimlerin sürekli olmadığı ve bu itibarla yapılan üretime yönelik bir denetim olmasının mümkün olmadığı, tanınan yetkilerin denetim ve koordinasyon sınırlarını aşmadığı anlaşılmaktadır. Sözleşmenin içeriğine ve uygulamasına bakılarak yapılan açıklamalar karşısında davalılar arasında rödovans sözleşmesi olduğunun kabulü ile sonuca gidilmesi gerekmektedir.
Sonuç:
Belirtilen sebeplerle, 4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, Bölge Adliye Mahkemesi hükmünün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1-... Bölge Adliye Mahkemesi 5.Hukuk Dairesi’nin 2018/981 esas ve 2018/1565 karar sayılı 06.06.2018 tarihli kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın davalılardan TTK Genel Müdürlüğü açısından husumetten reddine,
3-İşverence yapılan FESHİN GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının davalı ... Madencilik Akaryakıt Nakliyecilik Orman Ürünleri İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi "ndeki İŞE İADESİNE,
4-Davacının yasal sürede işe başvurusuna rağmen iş verenin süresi içerisinde işe başlatmaması halinde davalı ... Madencilik Akaryakıt Nakliyecilik Orman Ürünleri İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından ödenmesi gereken tazminatın takdiren 4 aylık brüt ücret olarak belirlenmesine,
5-Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içerisinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aylık boşta geçen ücret ve diğer haklarının davalı ... Madencilik Akaryakıt Nakliyecilik Orman Ürünleri İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden tahsili ile ödenmesi gerektiğinin belirlenmesine, işe başlatılma halinde ödenen ihbar ve kıdem tazminatının bu alacaktan mahsubuna.
6- Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirmiş olduğundan karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi davanın niteliğine göre 47,25 TL vekalet ücretinin davalı şirketten alınarak davacıya verilmesine,
7-Hüküm tarihine göre alınması gereken 44,40 TL karar ve ilam harcının ... Madencilik Akaryakıt Nakliyecilik Orman Ürünleri İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi "nden alınarak hazineye irad kaydına, davacı tarafından peşin yatırılan 35,90 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8- Davacı tarafından 474,60 TL yapılan yargılama giderinin davalı ... Madencilik Akaryakıt Nakliyecilik Orman Ürünleri İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi"nden alınarak davacıya verilmesine, davalı ... Madencilik Akaryakıt Nakliyecilik Orman Ürünleri İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
9-Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, karardan bir örneğin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10-Taraflarca yatırılan gider avanslarından varsa kullanılmayan bakiyelerinin ilgili tarafa iadesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 12.09.2019 tarihinde oybirliği ile kesin olarak karar verildi.