MAHKEMESİ : Bölge Adliye Mahkemesi . Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : 1. İş Mahkemesi

K A R A R
A)Davacı İstemi:
Dava, davacının Bağ-Kur sigortalılığının 02.05.1991 tarihinden itibaren başladığının, 12.06.2015 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti ve 01.07.2015 tarihinden itibaren yaşlılık aylıklarının yasal faizi ile tahsili istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının dava açılmadan önce Kuruma başvurusu olup olmadığının araştırılması gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
İlk Derece Mahkemesince, “ dava dilekçesi, cevap dilekçesi, kurum yazı cevapları, hukuka ve dosya kapsamına uygun bilirkişi raporu ile tüm dosya kapsamından; davacı vekilinin 25.11.2016 tarihli talebi de gözönüne alınarak davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği” gerekçesi ile davanın kabulü ile “ 1-Davacının, 1479 sayılı Yasa ( 5510 sayılı Yasa"nın 4/1-b ) kapsamında;
02.05.1991 - 30.10.1996 tarihleri arası isteğe bağlı,
01.12.1996 - 31.05.1997 tarihleri arası isteğe bağlı,
01.09.1997 - 30.09.1997 tarihleri arası isteğe bağlı,
06.11.1998 - 31.08.1999 tarihleri arası isteğe bağlı,
11.11.2001 - 31.12.2003 tarihleri arası isteğe bağlı,
01.01.2004 - 31.12.2007 tarihleri arası zorunlu,
15.01.2008 - 13.06.2008 tarihleri arası zorunlu,
11.10.2008 - 18.02.2010 tarihleri arası isteğe bağlı,
19.02.2010 - 12.06.2015 tarihleri arası zorunlu şekilde çalıştığının TESPİTİNE,
2-Yukarıda tespiti yapılan bağkur sigortalılık süresi, 1520 gün SSK sigortalılığı ve 600 gün askerlik borçlanması ile birlikte davacının 12.06.2015 tarihli talebi ile 01.07.2015 tarihinden geçerli olmak üzere yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin TESPİTİNE,
3-Aylık bağlama tarihinden geçerli olmak üzere ödenmeyen aylıklara tahakkuk tarihlerinden geçerli olmak üzere yasal faizleri ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine” karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu;
Davalı Kurum vekili, istinaf dilekçesinde özetle; Kurum işleminde yasaya aykırılık bulunmadığını beyanla davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
... .Hukuk Dairesince; “ davacının 01.01.2004 tarihi öncesi dönem yönünden Kurumca iptal edilen 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalılığının 17.01.1997 tarihli giriş bildirgesi ile başlatıldığı da gözetilerek, aynı Kurum bünyesinde verilen bu giriş bildirgesinin 2926 sayılı Kanun kapsamında verilen giriş bildirgesi olarak da kabulünün mümkün olduğu nazara alınarak, 17.01.1997 tarihini izleyen 01.02.1997 tarihi itibarıyla 2926 sayılı Kanun kapsamında tescilinin yapılması ve davacının zirai vergi kaydı ve prim ödemeleri gözetilerek, yukarda belirtilen SSK sigortalılığı dışlanmak suretiyle uyuşmazlık konusu dönemde 01.02.1997 - 31.05.1997, 06.11.1998 - 31.12.1998, 11.11.2001 - 31.12.2003 tarihleri arasında toplam 944 gün 2926 sayılı Yasa kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı kabul edilmesi gerektiği, taraflar arasında uyuşmazlık dışı kalan ve davacının ticari faaliyetinden kaynaklı vergi mükellefiyeti nedeniyle 01.01.2004 - 31.12.2007, 15.01.2008 - 13.06.2008, 19.02.2010 - 12.06.2015 (tahsis talebi) tarihleri arasındaki dönemde 3502 gün 1479 sayılı Yasa kapsamında Esnaf Bağ-Kur sigortalısı olarak kabul edilmesi gerektiği, prim ödemelerine göre, 10.10.2008 - 18.02.2010 tarihleri arasında 490 gün 4/b kapsamında isteğe bağlı sigortalı sayılması gerektiği, 600 gün askerlik borçlanması ve 1520 gün SSK sigortalılığı dahil toplam 7056 gün hizmetinin bulunduğu, 2829 sayılı Yasanın 8.maddesi uyarınca 7 yıllık sürede fazla olan hizmetin 1479 sayılı Yasa (4/b) kapsamında olduğu gözetilerek tahsis koşullarının irdelenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Davacının 2926 sayılı Yasa kapsamında 01.02.1997 tarihi itibarıyla tescil edildiğinin kabulü durumunda, bu tarihten önce 120 gün SSK sigortalılığı ve 600 gün askerlik borçlanması kadar geri gidildiğinde işe başlama tarihinin 01.02.1995 tarihi olduğu, 1479 sayılı Yasanın Geçici 10.maddesinin 2.fıkrasının (l) bendine göre, 25 yıl sigortalılık süresinin dolmasına, 17 tam yıldan fazla, 18 yıl 6 ay veya daha az kalan erkeklere 55 yaşını doldurmaları halinde aylık bağlanabileceği, 01.01.1963 doğum tarihli olan davacının tahsis talep tarihi olan 12.06.2015 tarihinde 52 yaşında olduğu ve 7056 gün prim gün sayısının olduğu, dolayısıyla 9000 (25 yıl) prim gün sayısını ve yaş koşulunu oluşturmadığından aylık bağlanmasının mümkün olmadığı gözetilerek tahsis talebinin reddi gerekir” gerekçesi ile
“1-Davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile; ... 1. İş Mahkemesi"nin, 24.11.2016 tarihli, 2015/405 E 2016/319 K sayılı kararının sayılı hükmünün Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353/1-b.2. maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
2-Davanın Kısmen Kabulüne, Kısmen Reddine,
a)Davacının 17.01.1997 tarihinde Kuruma intikal eden giriş bildirgesinin, 2926 sayılı Yasa kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalılığı giriş bildirgesi olarak kabul edilmek suretiyle, bu tarihi izleyen 01.02.1997 tarihi itibarıyla Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak tescil edilmesi gerektiğinin tespitine,
Davacının uyuşmazlık konusu olan dönemde 506 sayılı Yasa kapsamındaki zorunlu SSK sigortalılığı dışında kalan, 01.02.1997 - 31.05.1997; 06.11.1998 - 31.12.1998; 11.11.2001 - 31.12.2003 tarihleri arasındaki döneme (944 gün) 2926 sayılı Yasa kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun TESPİTİNE,
01.01.2004 - 31.12.2007 tarihleri arası 1479 sayılı Yasa kapsamında zorunlu,
15.01.2008 - 13.06.2008 tarihleri arası 1479 sayılı Yasa kapsamında zorunlu,
11.10.2008 - 18.02.2010 tarihleri arası 1479 sayılı Yasa kapsamında (4/b) kapsamında isteğe bağlı,
19.02.2010 - 12.06.2015 tarihleri arası 1479 sayılı Yasa kapsamında (4/b) zorunlu çalıştığının TESPİTİNE,
b)Davacının son 7 yıllık sürede fazla hizmetinin 1479 sayılı Yasa kapsamında geçmesi nedeniyle, 1520 gün SSK sigortalılığı, 600 gün askerlik borçlanması, 944 gün 2926 sayılı Yasa kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalılığı, 3502 gün 1479 sayılı Yasa kapsamında zorunlu Esnaf Bağ-Kur sigortalılığı, 490 gün 1479 sayılı Yasa kapsamında Esnaf Bağ-Kur sigortalılığı olmak üzere toplam 7056 gün prim gün sayısının bulunması, 1479 sayılı Yasanın Geçici 10.maddesinin 2.fıkrasının (l) bendine göre 9000 prim gün sayısı ve 55 yaş koşulu gerçekleşmediğinden 12.06.2015 tarihli tahsis talebinin REDDİNE” karar verilmiştir.
E)Temyiz:
Davalı Kurum vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının Bölge Adliye Mahkemesinin kararının 2.fıkrasının a bendinde yer alan sigortalılık süresinin tespitine dair kararın yasal mevzuata aykırı olduğunu beyanla temyiz yoluna başvurmuştur.
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının sigortalılığının 02.05.1991 tarihinden itibaren başladığının kabul edilmemesinin hatalı olduğunu, davacının 01.07.2015 tarihi itibariyle yaşlılık aylığına hak kazandığını beyanla temyiz yoluna başvurmuştur.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
2926 sayılı Kanunun 2. maddesinde, Kanunla veya kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan sosyal güvenlik kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdiyle bağlı olmaksızın, 3.maddenin (b) bendinde tanımlanan tarımsal faaliyette bulunanların Tarım Bağ-Kur sigortalısı sayılacakları belirtilmiştir.
Anılan Kanunun 5.maddesinde; “... 7 nci maddede belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülükleri kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlar” denmiş ve 7.maddede; “Bu Kanuna göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kuruma başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar” düzenlemesine yer verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararında da belirtildiği gibi Tarım Bağ-Kur sigortalılığının yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Kanunda, bildirimsiz kalan sigortalılar için 506 sayılı Kanunun 79 ve 5510 sayılı Kanunun 86. maddesinde öngörülen "hizmet tespiti" davasına koşut bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Tarım Bağ-Kur sigortalılığının başlaması kayıt ve tescile bağlı olup sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihten itibaren başlayacağı açıktır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 17.01.1997 tarihinde davalı Kuruma intikal eden giriş bildirgesi ile Bağ-Kur zorunlu sigortalısı olarak 02.05.1991 tarihinden itibaren tescil edildiği, 06.06.1997 tarihli İsteğe Bağlı Bağ-Kur giriş bildirgesi ile mükerrer olarak isteğe bağlı sigortalı olarak tescilinin yapıldığı, davacının vergi mükellefiyetinin ticari ya da zirai olup olmadığı konusunda yapılan yazışmaların sonucunda 02.05.1991-09.06.1997 tarihleri arasında biçerdöver işletmeciliği nedeni ile zirai; 01.01.1998-31.12.2003 tarihleri arasında biçerdöver işletmeciliği nedeni ile zirai; 01.01.2004-26.01.2007 tarihleri arasında biçerdöver işletmeciliği nedeni ile ticari; 22.11.2005-31.12.2007 tarihleri arasında tüpgaz satışı işinden ticari; 15.01.2008-13.06.2008 tarihleri arasında zahire ticareti işinden ve 19.02.2010 tarihinden itibaren minibüs işletmeciliği işinden vergi mükellefiyetinin bulunduğu, 01.11.1996 – 30.11.1996; 01.06.1997 - 31.08.1997 ; 01.10.1997 – 05.11.1998; 01.01.1999 - 10.11.2001 arasında toplam 1520 gün 506 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olduğu, 600 gün askerlik borçlanması yaptığı, 18.06.2015 tarihinde tahsis talebinde bulunduğu ancak prim ödeme gün sayısı yeterli kabul edilmediğinden talebinin reddedildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, davacının zirai nitelikte vergi mükellefiyetinin bulunduğu dönemlerde 1479 sayılı Yasa kapsamında kendi nam ve hesabına ticari faaliyette bulunduğundan söz edilemeyeceğinden 1479 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olarak kabul edilemeyecektir. Bu husustaki değerlendirme isabetlidir. Ancak 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olmak için tescil talebi bulunmadığından davacının 1479 sayılı Yasa kapsamındaki Bağ-Kur"a giriş bildirgesinin 2926 sayılı Yasa kapsamında tescil talebi olarak kabul edilmesi de mümkün değildir. Zira aynı Kurum nezdindeki sigortalılık statüleri olsa da 2926 sayılı Yasa kapsamındaki giriş bildirgesi tarımsal faaliyete ilişkin olup 1479 sayılı Yasa kapsamında sigortalılık için düzenlenen tescil talebi, Tarım Bağ-Kur sigortalılığı için geçerli kabul edilemez.
Yapılacak iş, davacının 01.01.2004 tarihinden itibaren davalı Kurumca zorunlu Bağ-Kur sigortalısı kabul edildiği dönemler ile 506 sayılı Yasa kapsamındaki çalışmaları dışında 06.06.1997 tarihli İsteğe Bağlı Sigortalılık giriş bildirgesi uyarınca prim ödemelerine istinaden hangi tarihlerde isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalısı olacağını davalı Kurumdan da sorarak belirlemek, buna göre sigortalılık sürelerini ve askerlik borçlanmasını göz önünde bulundurarak tahsis talep tarihi itibariyle yaşlılık aylığı şartlarına haiz olup olmadığını değerlendirerek sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir.
O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesinin kararının bozulması gerekmektedir.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK’nun 373/2. maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
26.11.2018 gününde oy birliğiyle karar verildi. Başkan