Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/10825 Esas 2022/1408 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2021/1230-2021/1038
İlk Derece
Mahkemesi :Aydın 2. İş Mahkemesi
No :2019/734-2021/152

Dava, sigortalılık başlangıcının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davacı ve davalı Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10 Hukuk Dairesince esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10.Hukuk Dairesince verilen kararın davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I- İSTEM
Davacı 05/10/1983 tarihinde meslek lisesi öğrencisi iken gördüğü staj dolayısıyla sigortalı olduğunu, 01/05/1986-31/08/1995 tarihleri arasında Yüksel Sadegönül'e ait Gönül Motor unvanlı işyerinde hizmet akdine bağlı olarak ve ücret karşılığında tam zamanlı olarak çalıştığını, işverenin davacının ilk işe başladığı 01/05/1986 tarihinde usulüne uygun biçimde işe giriş bildirgesini düzenlediğini ve davalı kuruma sunduğunu, ayrıca o tarihteki mevzuat gereği düzenlemek zorunda olduğunu, dönem bordrolannı da düzenleyip davalı kuruma teslim ettiğini, ancak sebebi belli olmayan bir hatadan kaynaklı davacıya ait dönem bordrosu kayıtlara gün olarak yansımadığını ve bu sebeple 01/05/1986 tarihi günsüz işe giriş şeklinde işlevsiz kaldığını, davalı kurumca sigortalılığının başlangıç tarihi olarak kabul edilmediğini, sigortalılık başlangıç tarihinin gerçeğe uygun biçimde 01/05/1986 olarak kabul edilmesi halinde müvekkilinin emeklilik için tamamlaması gereken yaşın 51 değil 49 olacağını ve başvuru tarihi itibariyle 27/09/2019 tarihi itibariyle yaşlılık aylığına hak kazanmış olacağını ve tüm bu nedenle davanın kabulüne, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini dava ve talep etmiştir.

II- CEVAP
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
-Davanın kısmen kabulü ile;
-30172093432 TC kimlik numaralı ...'ın 23841.49500.06.01 sicil numaralı Yüksel Sadegönül unvanlı işyerinde 01.05.1986 tarihinde hizmet akdine dayalı olarak asgari ücretle (1) gün fiilen çalıştığının, ancak sigortalılık başlangıç tarihinin 18 yaşını ikmal ettiği 20.09.1988 olarak kabul edilmesi gerektiğinin tespitine,
-Fazlaya ilişkin talebin reddine,karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin maddi vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davacı vekili ve davalı Kurum vekilinin istinaf istemlerinin esastan reddine karar verilmiştir.
IV- TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı vekili, mahkemece eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile hüküm kurulduğunu belirterek, kararın temyiz incelemesi sonucu bozulmasını istemiştir.
V- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Dava, 5510 sayılı Kanun’un m. 86/9. maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacaklan ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayılan nazara alınır.”
Hizmet tespiti davalannın amacı hizmetlerin karşılığı olan sosyal güvenlik haklannın korunmasıdır. Hizmet akdine dayalı çalışma olgusunun ispatında delil sınırlandırması yoksa da davacının Kurum sicil dosyası, işyeri özlük dosyası temin edilip işyerinin Kanunun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlendikten sonra iddia edilen çalışmanın başlangıç ve bitiş tarihleri, hangi işyerinde ne iş yapıldığı, işyerinin kapsam, kapasite ve niteliği, prime esas kazanca tabi ücretin ne olduğu, çalışmanın sürekli, kesintili, mevsimlik olup olmadığı eksiksiz bir şekilde açıklığa kavuşturulmalıdır.
Taraf tanıklarının sözleri değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf olduktan, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkileri, bazen uzun yıllan kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceği düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıklan ile yetinilmeyip mümkün oldukça işyerinin müdür, amir, şef, ustabaşı ve postabaşı gibi görevlileri ve o işyerinde çalışan öteki kişiler ile o işyerine komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar dahi dinlenerek tanık beyanlanmn sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 1986/2 dönem bordrosunda prime esas kazancının bildirildiği ve fakat dönem bordrosunda gün sayısının bulunmadığı, kurum tarafından davacının hizmetine bu dönemin prime esas kazanç olarak mal edildiği ve fakat gün sayısı belli olmadığından gün kaydının yapılmadığı, davacının varlığını iddia ettiği ve başlangıç sayılmasını istediği 1.5.1986 tarihli işe giriş bildirgesinin ise dosya içerisinde bulunmadığı anlaşılmaktadır.Bu nedenle öncelikle davacımn 1.5.1986 tarihli işe giriş bildiıgesinin bulunup bulunmadığı araştınlmalı, bulunmaması halinde hak düşürücü süre değerlendirilmeli giderek davanın reddi gerektiği gözetilmeli, tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykın olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazlan kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurularının esastan reddine ilişkin karan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukanda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın karan veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 07.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.