22. Hukuk Dairesi 2012/19950 E. , 2013/7365 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
...
DAVA : Davacı, fazla mesai ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, işyerinde yaptığı fazla çalışmaların karşılığının ödenmediğini ileri sürerek, fazla çalışma alacağını istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının fazla çalışma yapmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada gözönüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille sözkonusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille ispatlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda da ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Fazla çalışmanın yazılı delil ya da şahitle ispatı imkan dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan şahitlerin anlatımlarına değer verilemez.
Fazla çalışmanın belirlenmesinde 4857 sayılı İş Kanunu"nun 68. maddesi uyarınca ara dinlenme sürelerinin dikkate alınması gerekir.
Somut olayda, davacının yönetici kadrosunda müdür yardımcısı olarak çalıştığı,üst amirlerinden fazla çalışmasına ilişkin talimat almadığı, haftaiçi nöbet saatlerinin 18:00"den itibaren başladığı, 29.12.2009 tarihli iş sözleşmesinde mesai saatlerinin 08:00-18:00 arası olduğunun belirtildiği, Dairemizin 2012/7845 ve 2012/7848 esas sayılı dosyalarında günlük mesai saatlerinin 08:00-18:00 arası olduğunun kabul edildiği dikkate alındığında, davacının haftaiçi beş gün 08:00-18:00 saatleri arasında günlük on saatten elli saat çalıştığı, bir saat ara dinlenmesinin düşülmesiyle günlük dokuz saat haftalık kırkbeş saat çalıştığı kabul edilerek haftaiçi fazla çalışma yapmadığının kabulü gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
Öte yandan, davacının fazla çalışma süreleri hesaplanırken, yirmidört saat nöbeti sırasında saat 24:00"a kadar olan çalışmasından kanuni ara dinlenmesi düşülerek, davacının 24:00-08:00 saatleri arasındaki nöbetteki çalışmasının fiili çalışmaya bağlı olmadığı, bu sürede iki defa fabrikaya gelip fabrikayı dolaşma şeklinde gerekleştiği, bunun için ortalama olarak geçecek sürenin (gidiş-geliş) belirlenerek davacının ertesi gün saat 13:00"a kadar çalışmadığı da dikkate alınarak fazla çalışma ücretlerinin hesaplanması gerektiği, hesaplama yapılırken haftasonu, haftaiçi ve nöbet şeklinde ayrıma gidilmeden haftalık kırkbeş saati aşan çalışmaların fazla çalışma olarak değerlendirilmesi ve bu şekilde yapılacak hesaplamaya göre tek kalem alacağa hükmedilmesi gerekirken, bu yönler gözardı edilerek düzenlenen bilirkişi raporuna dayanılarak karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 05.04.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.