Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/8222 Esas 2022/1289 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
No : 2021/133-2021/597
İlk Derece
Mahkemesi : Samsun 3. İş Mahkemesi


Dava, yersiz aylık borcunun iptali ile isteğe bağlı sigortalılık süresinin geçerli olduğunun tespiti istemlerine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davacı ve davalı Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı ve davalı Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, davalı Kurumun Türkiye’de isteğe bağlı sigortalılık süresi ile Almanya sigortalılık süresinin çakışması nedeniyle bağlanan yaşlılık aylığının iptal edilerek yersiz aylık borcu çıkarılması işleminin iptali ile isteğe bağlı sigortalılık süresinin geçerli olduğunun tespitini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili, yapılan Kurum işlemlerinin usul ve yasaya uygun olduğunu beyanla davanın reddini istemiştir.
III-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemesince “..,1-Davanın kabulüne, 07/06/2016 tarihli ve 8168583 sayılı, davacının yaşlılık aylığını iptal eden ve davacı adına borç çıkaran işlemin iptaline,
2-Davacının isteğe bağlı sigortalılık sürelerinin geçerli sayılması talebi hakkında hukuki yarar yokluğu nedeniyle talebinin reddine,...” karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Davacı vekili, kısaca, isteğe bağlı sigortalılık süresinin geçerli olduğunun tespitinde hukuki yararı bulunduğundan davanın tümden kabulüne karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Davalı vekili, Kurum işlemlerinde hukuka aykırı bir husus bulunmadığını beyanla istinaf başvurusunda bulunmuştur.
IV-BAM KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince “...İlk derece mahkemesinin kararının yasal ve hukuksal gerekçeleri ile dayanağı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığından 6100 sayılı HMK'nun madde 353/1-b.1 hükmü gereğince davacı ve davalı vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine,...” karar verilmiştir.
V-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davacı vekili, müvekkilinin Almanya prim kesintilerinin Türkiye’de isteğe bağlı sigortalılığa engel olamayacağını, yaşlılık aylığından çakışan dönem için yersiz aylık borcu çıkarılması işleminin usul ve yasaya aykırı olduğunu beyanla ve re’sen dikkate alınacak diğer nedenlerle kararın bozulmasını istemiştir.
Davalı vekili, Kurum işlemlerinin usul ve yasaya uygun olduğunu beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
VI-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerekçelere göre davalının tüm, davacının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacıya 1.3.1982-5.4.1988 arası 506 sayılı Kanun kapsamında zorunlu sigortalılık süresi, 1.8.2002-30.9.2008 arası 506/85. madde kapsamında isteğe bağlı sigortalılık süresi, 1.10.2008-29.11.2011 arası (1479)4/1-b kapsamda isteğe bağlı sigortalık süresi ve 31.1.2012 de ödenen 540 gün askerlik borçlanma süresi olmak üzere toplam 5249 günle 1.9.2012 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanun kapsamında yaşlılık aylığı bağlandığı, davalı Kurumun 14.5.2016 tarihli işlemle davacının 4.3.1991-31.8.2015 tarihleri arasında Almanya hizmetleri nedeniyle 1.9.2012-31.8.2015 arasında yersiz aylık borcu çıkardığı, aynı Türkiye’de geçen sigortalılık süreleri ile 1.9.2015 tarihinden itibaren 5249 günle 506 sayılı Kanun kapsamında yeniden yaşlılık aylığı bağladığı, çıkarılan 38.360,95 TL yersiz aylık borcunun devam ettiği, davacının borç çıkarılması işleminin iptali ile isteğe bağlı sigortalılık süresinin geçerli olduğu yani çakışma kabul edilmemesi talepli dava açtığı, Mahkemece verilen davanın kısmen kabulü gereği, davalı taraf lehine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda her ne kadar davalı Kurum, Almanya prim ödemelerinin bitmesini takiben 1.9.2015 tarihi itibariyle kesilen yaşlılık aylığını yeniden bağlamış ve aylık bağlama kararına göre iptal edilen herhangi bir isteğe bağlı sigortalılık süresi görülmese de davacının Almanya prim ödemeleri süresinde Türkiye’de de isteğe bağlı sigortalı olabilmesinde ve devamla davanın tümden kabulünde hukuki yararı bulunacağından, esasa girilerek karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı ve davalı Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 27/01/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.