Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/9600 Esas 2022/1266 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi
No : 2018/218-2021/143



Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 15/10/1999-31/08/2007 tarihleri arasında sigortalı olarak çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesince, Yargıtay 21.Hukuk Dairesinin (kapatılan) bozma kararına uyma kararı vermek suretiyle yapılan yargılama neticesinde “davanın kısmen kabulüne” karar verilmiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
Uyuşmazlık, Mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hüküm kurmaya yeterli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. (5510 sayılı Kanun’un m. 86/9.) maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re'sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda, Mahkemece ihtilaf konusu dönem içerisinde davalı işyerinde 10.09.2003 tarihinden itibaren sigortalı çalışma kaydı bulunan tek bir bodrolu tanığın beyanı ile yetinilmek suretiyle davanın kısmen kabulu ile davacının 647384.34.05 sicil numaralı ve ... ünvanlı işyerinde Kurum’a bildirilen süreler haricinde 15.10.1999-18.11.2004 ve 01.04.2006-31.08.2007 tarihleri arasında dönemin asgari ücreti karşılığında hizmet akdi ile fiilen çalıştığının tespitine, davacının tespit istemi yönünden fazlaya ilişkin isteminin reddine” şeklinde hüküm kurulmuş ise de bu sonuca eksik inceleme ve araştırma neticesi varılmıştır. Gerçekten davacının ihtilaf konusu dönem içerisinde tüm sürelerde ve özellikle davalı işyerinde geçen hizmetinin başlangıç tarihinin belirlenmesi yönünden Yargıtay'ın aradığı nitelikteki kayıtlı tanık beyanlarına başvurulmadan yazıldığı şekilde sonuca gidilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu doğrultuda bozma gereğinin yerine getirildiğinden söz edilemez.Yargıtay’ın bozma kararına uyan Mahkeme artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır. Çünkü, Mahkemenin bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli müktesep hak doğmuştur. (09/05/1960 gün ve 21/9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı).
Mahkemece yapılacak iş; dosyada davalı işyerine ait 1999/03 döneminden itibaren düzenlenen ihtilaf konusu tüm dönem bordrolarının mevcut olduğu da görülmekle bordrolarda isimleri bulunan ve duruşmalarda daha önce beyanına başvurulmayan sigortalıları tespit ederek bunların da beyanlarına başvurmak, tanık beyanları arasında çelişki bulunur ise çelişkili hususları açığa kavuşturmak, gerektiğinde davalı işyeri adresinde Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 27.01.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.