Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/12939 Esas 2022/832 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, 2926 sayılı Kanun kapsamında tarım Bağ-Kur sigortalılığının tespiti ve 6111 sayılı Yasa uyarınca yapılandırma başvurusunun geçerli olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, Dairemiz bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesi davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK)
İnceleme konusu dosyada; davacı 01.01.1999-30.03.2011 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olduğunun tespitini, ayrıca 6111 sayılı Yasa kapsamında yapılandırma talebinin geçerli sayılması gerektiğinin tespitini talep etmiş, Mahkemece bozmaya uyularak yapılan araştırma ve inceleme neticesi davacının ihtilaf konusu dönem içerisinde tarımsal faaliyetini sürdürmüş olması gerekçesiyle “davanın kabulüne” karar verilmiştir.
Somut olayda; Mahkemece bozmaya uyulmuş ise de bozma gereği yerine getirilmemiştir. Bozma ilamında da işaret edildiği üzere ihtilaf konusu dönemde 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılığın ancak davacının sigortalılık iradesini ortaya koyacak herhangi bir başvurusu, prim ödemesi, ürün satışı veya bu satışlardan yapılan prim tevkifatı yapılması koşuluyla olabileceği gözetildiğinde davacının bu dönemde herhangi bir başvurusu, prim ödemesi, ürün satışı veya bu satışlardan yapılan prim tevkifatı bulunmadığından davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde kurulan hüküm usul ve yasaya aykırıdır.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 20.01.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.