Mahkemesi : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi


Dava, Kurumca re"sen tahakkuk ettirilen sosyal güvenlik destek primi borçları nedeniyle yapılan işlemlerin iptali, yersiz yapılan kesintilerin iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulüne; yerel mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulübe dair karar verilmiştir.
İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı ve davalı Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi
I-İSTEM:
Davacı vekili, müvekkilinin yaşlılık aylığından yapılan sosyal güvenlik destek primi kesilmesi işleminin iptali ile yargılama sonuna kadar yapılacak kesintilerin yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde, Kurumca yapılan işlemlerin yasal düzenlemeler gereğince yapıldığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulü ile davacının emekli aylıklarından sosyal güvenlik destek primi kesintisi yapılmasına mahal olmadığı ve 2014/Ağustos üç aylık döneminden itibaren emekli aylıklarından kesilen sosyal güvenlik destek primi kesintilerinin, 5510 sayılı Yasanın 89. maddesinin 3. fıkrasına göre, yasal faizleri ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesi gerektiğinin tespitin dair karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, davacının 06.08.012 – 11.02.2014 tarihleri arası verasetle de olsa şirket ortağı olduğu anlaşıldığından söz konusu şirket ortaklığı devam ettiği sürece sosyal güvenlik destek primi kesilmesi şeklinde gerçekleşen kurum işleminin doğru olduğu belirtilerek; 2012 / 9. ile 2014 / 2. ay sosyal güvenlik destek primi kesintisine dair kurum işleminin iptali talebinin reddine; 2012 / 9 – 2014 /2. ay dönemi için fazla kesilen 3.972,89 TL"nin iadesi için Kurumca talimat verildiğinden bu konuda karar verilmesine yer olmadığına; 30,79 TL faiz alacağının davacıdan alınarak davalıya verilmesine dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili tarafından; ... Nak. Ltd. Şti. 31/12/2003 tarihi itibariyle gayrifaal bir hale geldiğinden bahisle yapılan kesintilerin iadesinin gerektiği belirtilerek kararının bozulması talep edilmiştir.
Davalı vekili; Kurum tarafından gerçekleştirilen işlemlerin hukuka uygun olduğu, asıl alacağın sona ermesi ile faizin de sona ereceğini belirtmekle; Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı, 1479 sayılı Yasanın Ek madde 20 olup, anılan madde, "Bu Kanuna göre yaşlılık aylığı bağlananlardan, 24 üncü maddenin (1) numaralı bendinde belirtilen çalışmalarına devam edenlerden, sosyal yardım zammı dahil tahakkuk eden aylıklarından, aylığın bağlandığı veya tekrar çalışmaya başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil %10 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilir. Birinci fıkra hükmüne göre aylıklarından sosyal güvenlik destek primi kesilmesi gerekenlerden, bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce aylık bağlananlar Kanunun yayımını ,daha sonra tekrar çalışmaya başlayanlar ise çalışmaya başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde Kuruma yazılı bildirimde bulunmak zorundadırlar. Bu süre içinde Kuruma yazılı bildirimde bulunmayanlardan sosyal güvenlik destek primi, gecikmeli bildirimde bulunulan ve Kurumca tespit edilen tarihe kadar 53 üncü maddeye göre hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir. Birikmiş sosyal güvenlik destek primi ve gecikme zamlarının ödenmemesi halinde aylıklardan yapılacak kesintiler aylık tutarın %25"ini geçemez." hükmünü getirmiştir. 25.08.1999 tarih 4447 sayılı Yasanın 38. maddesi ile 1479 sayılı Yasaya getirilen Ek madde 20 ile yaşlılık aylığı alırken çalışmaya başlayanların 01.10.1999 tarihinden itibaren, sosyal güvenlik destek primi ödemeleri gerektiği düzenlenmiştir.
6663 sayılı Kanunun 24. maddesi ile değişik 5510 sayılı Yasanın 30. maddesi ile de yaşlılık aylığı alırken 4/1-b kapsamında çalışanlardan sosyal güvenlik destek prim uygulaması 01.03.2016 tarihi itibariyle sonlandırılmıştır.
Öte yandan, 18.05.2018 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun ile 31/05/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu"nun 4"üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan, 2018 yılı Mart ayı ve önceki aylara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları, kanun kapsamına alınmıştır.
İlgili yasanın 10. maddesinin 5. fıkrası “5510 sayılı Kanun"un 4"üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılmasını gerektirir nitelikte çalışması nedeniyle ilgili mevzuatına göre sosyal güvenlik destek primi ödemesi gereken sigortalıların bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan sosyal güvenlik destek primi borçları ve bu borca bağlı gecikme cezası, gecikme zammı gibi fer’i alacaklar terkin edilir.” hükmüne amirdir.
Eldeki davada, ortaklığa konu şirketin vergi kaydının 31.12.2003 tarihinde sona erdiği, şirketin 12.09.1991 ile 31.12.2003 arasında faaaliyet gösterdiği; dosya kapsamında davacıya 5434 sayılı Yasa kapsamında 15.09.1992"de emeklilik aylığı bağlandığı; söz konusu yine davacının şirkete, 06.08.2012"de veraset yolu ile ortak olduğu; sosyal güvenlik destek primine ilişkin borç döneminin 01.09.2012 ile 28.02.2014 tarihleri arasında olduğu anlaşılmakla; Sosyal Güvenlik Destek primi kesintisini gerektirir bir faaliyet ve kazançtan söz edilemeceğine göre, davanın kabulü gerektiği halde bu hususta irdeleme ve değerlendirme yapılmaksızın; yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 03/03/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.