Danıştay 7. Daire 2019/2220 Esas 2022/845 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/2220
Karar No : 2022/845

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVALI) ...Vergi Dairesi Başkanlığı
(...Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ: Av. ...

2- (DAVACI) ...Petrol Ürünleri Otomotiv Geri Dönüşüm Kimya Nakliye Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ: Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Vergi Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacı tarafından, 2012 yılının Ocak ilâ Haziran aylarına ait özel tüketim vergisi için pişmanlık talepli olarak süresinden sonra düzeltme beyannamelerinin verilmesi üzerine, pişmanlık hükümlerinin ihlal edildiğinden bahisle anılan dönemler için tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle artırılarak bir kat tutarında kesilen vergi ziyaı cezalarının iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: ...Vergi Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla, olayda, her ne kadar davacı tarafından, kendi özgür iradesi ile verilen beyannameler sonrasında kesilen vergi ziyaı cezalarının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmüş ise de; davacı hakkında 16/10/2012 tarihinde başlatılan vergi incelemesinden sonraki bir tarih olan 05/06/2013 tarihinde pişmanlık kapsamında düzeltme beyannamesi verilerek 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 371. maddesinin 1. fıkrasının 2.bendinde yer verilen pişmanlık müessesesinden yararlanılmasını sağlayan şartın ihlal edilmesi nedeniyle vergi ziyaına yol açıldığından, dava konusu vergi ziyaı cezalarında hukuka aykırılık bulunmadığı, vergi ziyaı cezalarının tekerrür nedeniyle artırılan kısımları yönünden ise; 2012 yılının muhtelif dönemlerine ait uyuşmazlık konusu vergi ziyaı cezalarının tekerrür hükümleri uyarınca artırılabilmesi için, 01/01/2012 tarihinden önce kesilmiş ve yine bu tarihten önce kesinleşmiş bir vergi ziyaı cezasının bulunması gerektiğinden, 2014 yılında tebliğ edilen ve hali hazırda kesinleşmeyen vergi ziyaı cezasına dayanılarak dava konusu vergi ziyaı cezalarının tekerrür hükümleri uyarınca artırılmasında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle vergi ziyaı cezaları yönünden davanın reddine, vergi ziyaı cezalarının tekerrür hükümleri uygulanarak artırılan kısımlarının ise iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI: Davalı idarece, davacı hakkında incelemeye başlama tarihinden sonra pişmanlıkla verilen düzeltme beyannameleri üzerine vergi ziyaı cezası kesilmesine ve tekerrür hükümleri uygulanmasına ilişkin işlemlerin hukuka uygun olduğu; davacı tarafından, uyuşmazlık konusu ihbarname tebliğ edilirken, ihbarnameye dayandığı raporun veya tutanağın eklenmediği, özgür iradeyle pişmanlık hükümleri kapsamında verilen düzeltme beyannameleri üzerine fahiş cezalara muhatap olunmasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ: Olayda, davacı hakkında incelemeye başlama tarihinden sonra pişmanlık talebiyle beyanname verildiğinden bahisle kesilen bir kat vergi zıyaı cezalarının tekerrür hükümleri uygulanarak artırıldığı görülmektedir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 371. maddesi uyarınca, vergi incelemesine başlanmasından sonra pişmanlıkla beyanname verilemeyeceği hükmü yer almakla birlikte, inceleme tamamlandıktan sonra, mükellefler tarafından, incelemede tespit edilen hususların dışında pişmanlık müessesinden yararlanılmasına kanunen bir engel bulunmadığından, vergi incelemesinin tamamlanıp tamamlanmadığının tespit edilmesi, inceleme tamamlandıktan sonra pişmanlık talebinde bulunulduğunun anlaşılması halinde davacının beyanları ile vergi inceleme raporu karşılaştırılarak pişmanlık hükümlerinden faydalandırılıp faydalandırılamayacağının belirlenmesi suretiyle karar verilmesi gerektiğinden, temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, 2012 yılının Ocak ilâ Haziran aylarına ait özel tüketim vergisi için pişmanlık talepli olarak süresinden sonra düzeltme beyannamelerinin verilmesi üzerine, pişmanlık hükümlerinin ihlal edildiğinden bahisle anılan dönemler için tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle artırılarak bir kat tutarında kesilen vergi ziyaı cezalarının iptali istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 371. maddesinin 1. fıkrasında; beyana dayanan vergilerde vergi ziyaı cezasını gerektiren fiilleri işleyen mükelleflerle bunların işlenişine iştirak eden diğer kişilerin kanuna aykırı hareketlerini kendiliğinden dilekçe ile haber vermeleri hâlinde, maddede yazılı kayıt ve şartlarla vergi ziyaı cezasının kesilmeyeceği düzenlemesine yer verilmiş, bu kayıt ve şartlardan biri olarak düzenlenen anılan fıkranın 2. bendinin olay tarihinde yürürlükte bulunulan şekliyle; haber verme dilekçesinin yetkili memurlar tarafından mükellef nezdinde her hangi bir vergi incelemesine başlandığı veya olayın takdir komisyonuna intikal ettirildiği günden evvel (Kaçakçılık suçu teşkil eden fiilerin işlendiğinin tespitinden önce) verilmiş ve resmi kayıtlara geçirilmiş olmasının gerektiği kuralı getirilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 371. maddesinde getirilmiş olan pişmanlık müessesesinin amacı, mükellefler için vergi ödevi olan işlemlerin herhangi bir biçimde hiç yapılmaması, eksik veya hatalı yapılması suretiyle vergi ziyaına neden olunması durumunda, vergi mükelleflerine yeni bir fırsat tanınarak, kimi koşullarla, ceza uygulamasından vazgeçilmesi ve böylece, vergi ziyaına neden olan kanuna aykırı eylemlerini vergi dairesine bildirmelerini özendirmektir.
Kanun koyucunun ceza uygulamasından vazgeçme karşılığında getirmiş olduğu koşullardan biri ve en önemlisi, kanuna aykırı davranışın ilgili makamlara kendiliğinden bildirilmiş olmasıdır. Burada kastedilen, mükellefin, dıştan gelen herhangi bir korku, baskı veya tehdit olmaksızın, yapmış olduğu davranışın vergi kanunlarına aykırılığının farkına kendiliğinden vararak, dürüst bir vergi mükellefi gibi davranma bilinç, istek ve istenci ile hareket etmiş olmasıdır. Bu suretle vergi incelemesine başlanılması anılan zorlayıcı unsurları barındırırken, bu incelemenin tamamlanması sonrasında inceleme ile tespit edilen hususlar dışında kalan ve mükellefin kendiliğinden kanuna aykırı eylemleri ile ilgili olarak pişmanlık talebiyle yapılan bildirimlerde pişmanlık hükümlerinin ihlal edildiğinden bahsedilemeyeceği gibi pişmanlık hükümlerinden yararlanılmasına kanunen bir engel de bulunmamaktadır.
Her ne kadar, Mahkemece, davacı hakkında vergi incelemesine başlama tarihi esas alınarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 371. maddesinin 1. fıkrasının 2. bendinde yer verilen pişmanlık müessesesinden yararlanılmasını sağlayan şartın ihlal edildiği sonucuna ulaşılmış ise de; söz konusu incelemeye 16/10/2012 tarihinde başlandığı, pişmanlıkla verilen düzeltme beyannamesinin ise 05/06/2013 tarihinde verildiği hususları göz önünde bulundurulduğunda, öncelikle vergi incelemesinin tamamlanıp tamamlandığının tespit edilmesi, inceleme tamamlandıktan sonra pişmanlık talebinde bulunulduğunun anlaşılması halinde de vergi inceleme raporuyla tespit edilen hususlar dışında pişmanlık müessesesinden yararlanılması mümkün olduğundan, davacının pişmanlık talepli beyannameleri ile vergi inceleme raporu karşılaştırılarak pişmanlık hükümlerinden faydalandırılıp faydalandırılamayacağının belirlenmesi suretiyle oluşacak hukuki duruma göre yeniden karar verilmek üzere temyize konu kararın bozulması gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz istemlerinin kabulüne,
2. ...Vergi Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.