Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, davalı ... Başkanlığı tarafından hatalı belirlendiği ileri sürülen yaşlılık aylığının tespiti ile fark aylıkların ödenmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu. Temyiz konusu hükme ilişkin dava, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Geçici 3. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hâllerden hiçbirine uymadığından, temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
06.10.1986 tarihi itibarıyla (1.) basamak üzerinden 1479 sayılı Kanun hükümlerine göre zorunlu sigortalı olarak tescil edilen davacının, 04.09.2003 günü basamak yükseltme hakkından yararlanmak için davalı Kuruma başvurarak basamağının 11’den 23’e yükseltilmesini istediği, tahakkuk ettirilen sigorta prim borcunu yasal süresi içerisinde ödemesi üzerine 01.08.2004 tarihinde (23.) basamağa yükseltildiği, sonrasında 01.09.2006 günü (24.) basamağa yükseltilen davacının Kuruma yönelttiği tahsis talebi üzerine kendisine 01.09.2007 tarihi itibarıyla (24.) basamak üzerinden yaşlılık aylığı bağlandığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı olan ve 02.08.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4956 sayılı Kanunun “Basamak yükseltme hakkı” başlıklı geçici 2’nci maddesinde, 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalılar yönünden basamak yükseltme hakkının kapsamı ve koşulları ile intibak esasları belirlenmiş, basamak yükseltme primlerinin hesaplanma yöntemi de 07.08.2003 gün ve 2003/6 sayılı Kurum genelgesinde ortaya konulmuştur.
Nimet - külfet dengesi, ....temel ilkelerinden biri olup, anılan ilke, gelecekte elde edeceği sosyal sigorta  yardımlarına karşılık  olarak daha fazla  prim ödeme külfeti altına giren sigortalıların, fazladan katlanılan külfet karşılığında daha çok yardıma hak kazanması gereğini doğurmaktadır. Başka bir anlatımla, sosyal güvenlik kuruluşlarınca sigortalılardan alınacak primlerle ileride yapılacak yardımlar arasında mutlak bir bağlantı, paralellik sağlanmalıdır. Basamak yükseltme olanağı sağlayan kanun ile konuya ilişkin uygulamayı biçimlendiren diğer düzenlemeler, primlerin, sosyal güvenlik kuruluşu tarafından sigortalılık süreci içerisinde tahsil edilip nemalandırılması ve aktüeryal dengeyi bozmayacak biçimde sigorta yardımlarına yansıtılması gerekleri gözetilerek oluşturulmuş, bu düzenlemelerde, basamakta bekleme süresini tamamlayacak olan ayların primleri, basamak yükseltme farkı da dikkate alınarak sigortalının istemde bulunduğu tarihte yürürlükte olan gelir tablosuna göre prim borcunun hesaplanması ve basamak intibaklarının yapıldığı günden itibaren üç yıl sonra yaşlılık aylığı yönünden değerlendirilebilmesi olanağı öngörülmüştür. Sıralanan maddi ve hukuki olgular ile anılan geçici 2’nci maddede yer alan, basamak yükseltme tutarının ödenmesi durumunda, sigortalının, ödemenin tam olarak karşıladığı basamağa intibak ettirileceği yönündeki düzenleme birlikte göz önünde bulundurulduğunda, basamak satın alma hakkından yararlanan sigortalılar yönünden, 1479 sayılı Kanunun geçici 11’inci maddesi gereğince, yaşlılık aylığının 01.01.2000 tarihi öncesi ve sonrası döneme ilişkin hesaplanmasında, satın alınan basamakların geçmişe yönelik olarak da intibak işlemi gerçekleştirilmek suretiyle değerlendirilmesi ve aylık tutarının buna göre saptanması gerekmektedir.
Belirtilmelidir ki, 4447 sayılı Kanunla değişik 1479 sayılı Kanunun “Yaşlılık aylığının hesaplanması” başlığını taşıyan 36’ncı maddesiyle, aylık hesabında ilk kez “Ağırlıklı Ortalama” kavramı getirilmiş, 1479 sayılı Kanuna 4447 sayılı Kanunla eklenen geçici 11’inci maddede ise, 4447 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 01.01.2000 tarihinden önce sigortalı olup da, bu Kanun döneminde sigortalılıkları süregelenlerin aylık hesabının ne şekilde yapılacağı açıklanmıştır. Şu durumda tüm bu yasal düzenlemeler çerçevesinde; söz konusu geçici 11’inci maddeye göre, 01.01.2000 tarihinden önce sigortalı olup da, bu Kanun döneminde aylık bağlanacak sigortalıların, 01.01.2000 tarihi öncesine ilişkin (A) aylığı hesabında, basamak satın alma suretiyle yapılan intibak tarihinden, 1479 sayılı Kanunun 4447 sayılı Kanunla değiştirilen “Gelir basamaklarının yükseltilmesi” başlıklı 52’nci maddesi ile belirlenen basamak yükseltme esaslarına göre, geriye doğru gidilmek suretiyle 01.01.2000 tarihi itibarıyla bulunulan gelir basamağı belirlenmeli, belirlenen bu gelir basamağının, 01.07.2003 tarihli gelir tablosundaki gelir tutarı karşılığı ve diğer aylık hesap unsurları gözetilerek (A) aylığı hesaplanmalıdır. 01.01.2000 tarihi öncesi sigortalı olup da bu Kanun döneminde aylık bağlanacak sigortalıların, 01.01.2000 tarihi sonrası döneme ilişkin (B) aylığının belirlenmesinde dikkate alınması gereken “Ağırlıklı Ortalama” hesabında ise, öncelikle, 01.01.2000 günü ile yaşlılık aylığı istem tarihi arasında sigortalı olarak fiilen bulunulan basamaklar ve bu basamaklardaki bekleme süreleri üzerinden 01.07.2003 tarihli gelir tablosundaki karşılığı tutarlar gözetilerek, böylece fiilen geçen sürelere ilişkin ağırlıklı ortalama bulunmalı, sonrasında, satın alınan basamaklar ve bu basamaklardaki bekleme süreleri üzerinden, yine 01.07.2003 tarihli gelir tablosundaki karşılığı tutarlar dikkate alınarak, basamak yükseltilerek geçen sürelere ilişkin ağırlıklı ortalama belirlenmeli, bulunan her iki (fiilen geçen sürelere ilişkin/basamak yükseltilerek geçen sürelere ilişkin) ağırlıklı ortalama toplanarak (B) aylığı hesabına esas “Ağırlıklı Ortalama” saptanmalı, bu saptama yapıldıktan sonra diğer aylık hesap doneleri de dikkate alınarak (B) aylığı hesaplanmalıdır. (A) ve (B) aylıklarının toplanması suretiyle elde edilen tutara, ilgili yasal mevzuatta öngörülen sosyal destek ödemesi eklenmeli, 01.01.2004 tarihinden itibaren güncelleştirme denilen ve artışa yönelik olan yasal mevzuatta (... sayılı Kanunlar gibi) gösterilen artış oranları uygulanarak, tahsis başvuru tarihi itibarıyla sigortalıya bağlanması gereken yaşlılık aylığı miktarı belirlenmelidir. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 05.10.2011 gün ve 2011/21-497 Esas - 2011/583 Karar sayılı ilamında da aynı görüş ve yaklaşım benimsenmiştir.
Yukarıdaki açıklama ve yasal düzenlemeler ışığı altında dava değerlendirildiğinde, anılan maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmak suretiyle, konuda uzman bilirkişiden yöntemince düzenlenmiş rapor alındıktan sonra elde edilecek sonuca göre hüküm kurulması gerekirken, mahkemece, eksik inceleme ve araştırma sonucu, denetime elverişsiz bilirkişi raporu hükme dayanak kılınarak davanın reddine karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının isteği durumunda davacıya geri verilmesine, 16.02.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.