Danıştay 6. Daire 2019/15808 Esas 2022/2530 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/15808
Karar No : 2022/2530

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Belediye Başkanlığı - ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Aydın İli, Didim İlçesi, ...Mahallesi, ...parsel sayılı taşınmazda ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca 92.708,08-TL para cezası verilmesine ilişkin Didim Belediye Encümeninin ...tarihli, ...sayılı kararı ile yine aynı taşınmaza 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca 185.416,16-TL para cezası verilmesine ilişkin Didim Belediye Encümeninin ...tarih, ...sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; dava konusu ...tarihli, ...sayılı ve 92.708,08-TL tutarlı imar para cezası yönünden; davalı idare personelince yapılan (18/10/2017 tarihli) ilk tespitten sonra yapılan (18/12/2017 tarihli) ikinci tespitte, söz konusu inşaat alanındaki yapıların hangi kısımların ilk tespitten sonra yapıldığının, aykırılıkların miktarının ne olduğunun ve bu yapıların niceliklerinin somut ve ayrıntılı bir şekilde ortaya konulmadan işlem tesis edildiği anlaşıldığından, bu hususlar ortaya konulmadan tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, dava konusu 16/01/2018 tarihli, ...sayılı ve 185.416,16-TL tutarlı imar para cezası yönünden; davalı idare personelince yapılan (18/12/2017 tarihli) ikinci tespitten sonra, söz konusu inşaat alanında, davacı tarafından mevcut mühür sökülmek suretiyle inşaat faaliyetlerine devam edilerek yapıldığı iddia edilen yeni aykırı kısımlara yönelik herhangi bir tespit yapılmaksızın doğrudan bir önceki 92.708,08TL 'lik imar para cezasının iki katının alınması suretiyle tesis edilen işlemde de hukuka uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlemler hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemlerin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Aydın İli, Didim İlçesi, ...Mahallesi, ...parsel sayılı taşınmazda ruhsatsız yapı yapıldığının 18/12/2017 ve 19/12/2017 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespiti üzerine, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca 92.708,08-TL para cezası verilmesine ilişkin Didim Belediye Encümeninin ...tarihli, ...sayılı kararı ile yine aynı taşınmaza İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca 185.416,16-TL para cezası verilmesine ilişkin ...tarih, ...sayılı Didim Belediye Encümeni kararı alınmıştır.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinde idari para cezasına ilişkin düzenlemelere yer verilmiş, söz konusu maddenin 2. fıkrasının (a) bendinde; yapı sınıfı ve grubu dikkate alınmak suretiyle maddede belirtilen miktar ile yapının alanının çarpılması sonucu temel ceza miktarının hesaplanacağı ve bu miktar üzerinden (c) bendinin alt bentlerinde belirtilen artırım sebepleri için gösterilen oranlar uyarınca bulunan miktarların eklenmesi sonrasında toplam ceza miktarının bulunacağı belirtilmiş olup, söz konusu maddenin 6. fıkrasında ise; yukarıdaki fıkralarda belirtilen fiil ve hallerin, yapının inşa edilmesi süreci içinde tekrarı halinde, idari para cezasının bir kat arttırılmak suretiyle uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Doktrinde kabul edilen tanıma göre tekerrür; bir ceza yaptırımına uğradıktan sonra yeniden suç işleyen kimsenin durumu olup, bu durumdaki kimselere "mükerrir" denilmektedir. Kanunlar, mükerrirlere, ilk suçludan daha fazla ceza verilmesini emrettiklerinden, onların işledikleri suçun cezası artırılarak verilmektedir. Bu artırmanın nedeni, o kimselerin evvelce de suç işlemiş, daha önce cezalandırılmış olmalarıdır.
3194 sayılı İmar Kanunun 42. maddesinin 6. fıkrası hükmüne göre; yapı tatil tutanağı ile tespit edilen aykırılıklar nedeniyle para cezası verilmesinden sonra, aynı yapıda ruhsat ve eklerine aykırı ya da ruhsatsız olarak ilave yapılarak, imalatın devamı halinin yeniden tespiti halinde, tespite konu aykırılıklar üzerinden yeni fiile verilecek ceza miktarı belirlendikten sonra, tekerrür hükmünün uygulanması gerekmektedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararının, ...tarih ve ...sayılı encümen kararında yer alan ve 3194 sayılı Kanunun 42. fıkrası uyarınca verilen para cezasının 185.416,16-TL'lik kısmı ile ilgili olarak;
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın 16/01/2018 tarih ve 60 sayılı kararına ilişkin kısmı, usul ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararının, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davacıya 92.708,08-TL idari para cezası verilmesine ilişkin kısmına gelince;
Uyuşmazlık konusu olayda; davalı idare tarafından düzenlenen 18/10/2017 tarihli yapı tatil tutanağı ile "ruhsatsız olarak 15mx8.5m ebatlarında 2.5m derinliğinde mazı yapılarak temel grobetonu dökülmüş, üzerinde temel demir montajı yapılıyorken" tespit edilmiş olup, bu aykırılıklar nedeniyle Didim Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararıyla davacıya16.950,04-TL para cezası verildiği, bunun üzerine davalı idare tarafından 18/12/2017 tarihli ikinci tespitte düzenlenen yapı tatil tutanağında ise "inşaatın hala ruhsatlandırılmadığı ve imalatın devam ettiği, betonarme ve duvar imalatının bitmiş olduğunun görüldüğü, toplam yapılmış imalat olarak zemin katta (12,31x7,4)m, bodrum katta (12,31x7,4)m, 1. Katta (12.20x7,4)m, 2. Katta (10,3x7,4)m kapalı alan oluşturulduğu" tespit edilmiş olup bu yeni fiile verilecek para cezasına 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 6. fıkrasında yer alan tekerrür hükümlerinin uygulanması için yeterli olup, İdare Mahkemesince; tekerrür hükümlerinin uygulanması yönünden inceleme yapılması gerekirken, aksi yorumla davalı idare personelince yapılan 18/10/2017 tarihli ilk tespitten sonra yapılan 18/12/2017 tarihli ikinci tespitte, söz konusu inşaat alanındaki yapıların hangi kısımların ilk tespitten sonra yapıldığının, aykırılıkların miktarının ne olduğunun ve bu yapıların niceliklerinin somut ve ayrıntılı bir şekilde ortaya konulmadan işlem tesis edildiği anlaşıldığından, bu hususlar ortaya konulmadan tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin tekerrür hükümlerinin uygulanmasına ilişkin kısmının iptalinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının ...tarih ve ...sayılı Encümen kararına ilişkin kısmının ONANMASINA, ...tarihli, ...sayılı Encümen kararına ilişkin kısmının ise BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 02/03/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X) :
Olayda, davacı tarafından ruhsatsız yapılan inşaatın 18/10/2017 tarihinde tespiti üzerine idari para cezası verildiği, 18/12/2017 tarihinde ikinci kez tespiti üzerine para cezası tekerrür nedeniyle iki kat artırılarak verildiği, üçüncü kez 19/12/2017 tarihinde yapılan tespit üzerine inşaat alanı değişmediği için ikinci tespit üzerine verilen para cezası tutarının tekerrür nedeniyle iki kat olarak verildiği, davacı tarafından ikinci ve üçüncü tespitler üzerine verilen para cezalarının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İlk tespitte temel açılarak sadece temel betonunun döküldüğü, ikinci tespitte bodrum, zemin, 1. kat ve 2. kat olmak üzere toplam dört kat yapının betonarme ve tuğlasının yapılmış olduğu, üçüncü tespitte ise aynı m2 yapının sıva vb. inşai faaliyetlerine devam edildiğinin tespit edildiği görülmektedir.
Bu durumunda ilk tespitten sonra ikinci tespite kadar yapılan inşaatın net olarak belirli olması nedeniyle ayrıca ilk tespitten sonra verilen idari para cezasının davacıya tebliğ edildiği de anlaşıldığından dava konusu ...tarih ve ...sayılı belediye encümen kararında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
İkinci tespitten sonra yapılan inşai faaliyetin m2 olarak değişmediği, betonarme ve tuğla örülmüş şeklindeki yapıya devam edildiği, ancak idari para cezası verilirken ruhsatsız inşaat alanına karşılık gelen cezanın bir kat artırılarak tekerrür hükümlerinin uygulanması gerekirken, davalı idare "tekerrürün tekerrürü" olacak şekilde ikinci tespit üzerine tekerrür de uygulanmak suretiyle verilen para cezası tutarını bir kez daha artırarak hesap edilen miktarın para cezası olarak verilmesinin hukuka uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu nedenle dava konusu ...tarih ve ...sayılı belediye encümeni kararında hukuka aykırılık bulunmadığı, ...tarih ve ...sayılı belediye encümeni işleminin ise hukuka uygun olmadığı gerekçeleriyle İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği oyu ile çoğunluk kararına katılmıyorum.