9. Hukuk Dairesi 2017/19408 E. , 2018/2667 K.
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ : MAHKEMESİ 10. HUKUK DAİRESİ
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesinin kabul kararına karşı davalı avukatı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi davalı avukatının istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi"nin kararı süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı şirketin .... şubesinde çalışmakta iken 18.04.2016 tarihinde 4857 Sy nın 25/2 -e maddesi gereğince iş akdinin sonlandırıldığını, gerekçe olarak yeni alışveriş uygulaması olan hopi uygulamasını kullanarak kendisine menfaat sağladığı hususunun ileri sürüldüğünü, buna ilişkin olarak mağaza müdürünün şirketle gerekli yazışmalarını yaptığını iddia ederek iş akdinin feshinin geçersizliğine müvekkilinin işe iadesine ve tazminat haklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davalı şirketin müşterilerine alışverişlerden dolayı para puanlar vermek ve başka yerlerde alışverişlerini yaparken ödeme yapmadan veya az ödeyerek bu para puanları kullanmak sureti ile alışverişi yapması işin hopi uygulamasını tüm mağazalarına yaydığını, davacının müşterilere hopi uygulamasını izah ederek ve cep telefonlarına uygulamayı yükleterek müşterilerin yaptığı alışverişlere isabet eden para puanı müşteriye yüklemesi gerekirken bunu yapmayarak kendi telefonuna yüklediği hopi uygulamasına sanki kendisi alışveriş yapmış gibi para puan yükleyerek haksız kazanç elde ettiğini ,davacının da bunu ikrar ettiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) İlk Derece Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, dosya içerisindeki mevcut somut belgelerle 4857 SY nın 25/2-e maddesindeki şartların oluştuğunun ispatlanamadığı, davacının ancak uyarma ile bertaraf edilebilecek bu davranışının iş akdinin feshine neden olamayacağını, davacının iş akdinin haksız feshedildiği kanaatine varılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) İstinaf başvurusu :
İlk derece mahkemesinin kararına karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
E) Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge adliye mahkemesince, dava konu olay işverence etkin bir soruşturma yapılarak ispatlanamadığı, ölçülülük ilkesi uyarınca, somut olayın gelişimine göre feshin haklı ve geçerli nedene dayandığının kabulü ağır bir sonuç olacağı,vbu nedenle mahkeme kararı yerinde olduğundan, istinaf talebinin esastan reddi yönünde karar verilmiştir.
F) Temyiz başvurusu :
Kararı yasal süresi içerisinde davalı vekili temyiz etmiştir.
G) Gerekçe:
4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/II.c.1 maddesinde açıkça, feshin geçerli nedenlere dayandığının ispat yükü davalı işverene verilmiştir.
İşveren ispat yükünü yerine getirirken, öncelikle feshin biçimsel koşullarına uyduğunu kanıtlayacaktır. Buna göre fesih işlemini yazılı yapmış olması, belli durumlarda işçinin savunmasını istediğini belgelemesi, yazılı fesih işleminin içeriğinde dayandığı fesih sebeplerini somut ve açık olarak göstermiş olması gerekir. İşverenin biçimsel koşulları yerine getirdiği anlaşıldıktan sonra, içerik yönünden fesih nedenlerinin geçerli (veya haklı) olduğunun kanıtlanması aşamasına geçilecektir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesi işverene, işçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenlerle iş sözleşmesini feshetme yetkisi vermiştir. İşçinin davranışlarından kaynaklanan fesihte takip edilen amaç, işçinin daha önce işlediği iş sözleşmesine aykırı davranışları cezalandırmak veya yaptırıma bağlamak değil; onun sözleşmesel yükümlülükleri ihlale devam etmesi, tekrarlaması olasılığından kaçınmaktır. İşçinin davranışları nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilebilmesi için, işçinin iş sözleşmesine aykırı, sözleşmeyi ihlal eden bir davranışının varlığı gerekir. İşçinin kusurlu davranışı ile sözleşmeye aykırı davranmış ve bunun sonucunda iş ilişkisi olumsuz bir şekilde etkilenmişse işçinin davranışından kaynaklanan geçerli bir fesih söz konusu olur. Buna karşılık, işçinin kusur ve ihmaline dayanmayan sözleşmeye aykırı davranışlarından dolayı işçiye bir sorumluluk yüklenemeyeceğinden işçinin davranışlarından kaynaklanan geçerli fesih nedeninden de bahsedilemez.
İşçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenler, aynı yasanın 25. maddesinde belirtilen nedenler yanında, bu nitelikte olmamakla birlikte, işyerlerinde işin görülmesini önemli ölçüde olumsuz etkileyen nedenlerdir. İşçinin davranışlarından veya yetersizliğinden kaynaklanan nedenlerde, iş ilişkisinin sürdürülmesinin işveren açısından önemli ve makul ölçüler içinde beklenemeyeceği durumlarda, feshin geçerli nedenlere dayandığını kabul etmek gerekecektir.
İspat yükü kendisinde olan işveren, geçerli ve haklı nedende davacının davranışının veya yetersizliğinin işyerinde olumsuzluklara yol açtığını ve iş ilişkisinin çekilmez hal aldığını da ispat etmelidir.
Davacının işyerinde amir pozisyonunda olduğu, dava konusu olaya sebebiyet veren HOPİ (Para Puan) kampanyası hakkında eğitim aldığı, bu programın işyerinde kullanılmasının yasak olduğu uyarısını çalışan işçilere bizahati kendisinin iletmesine rağmen bu uygulamayı indirerek kendisinin de müşteri kaybetmemek üzere müşteri adına kendi yüklediği hopi uygulamasını kullandığını kendi savunmasında kabul ettiği anlaşılmaktadır. İşveren zarar görmemiş olsa da işyerinde personelin bu uygulamayı yapmamasını bildirmiş davacı da amir konumunda diğer personeli bilgilendirerek uyarmıştır. O halde davacı önce kendisi uymak zorundadır. Davacının bu davranışı taraflar arasındaki güveni zedelemiştir. Feshin ölçülü olmaması, haklılığı etkileyebilir. Davacının bu davranışının işyerinde amir konumunda olup kötü örnek teşkil etmesi nedeni ile olumsuzluklara yol açan bir davranıştır. Fesih davacının davranışlarından kaynaklanan geçerli nedene dayandığından davanın reddi gerekirken kabulüne karar verilmesi hatalıdır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 ve 6100 sayılı HMK. 373. maddeleri uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM : Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1.İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi ve İlk Derece Mahkemesi kararlarının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Davanın REDDİNE,
3. Alınması gereken 35,90 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 31.40 TL peşin harcın mahsubu ile kalan 4,50 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4. Davacının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı 260,00 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 2.180,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi"ne, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine,
Kesin olarak 13.02.2018 günü oybirliği ile karar verildi.