22. Hukuk Dairesi 2013/7526 E. , 2013/10506 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm duruşmalı olarak süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş ise de; işin mahiyeti itibarıyla duruşma isteminin reddine, incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verilmiş olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı işçi, iş sözleşmesinin haklı neden olmadan işverence feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini, işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminat ile boşta geçen süre ücret ve diğer haklarının belirlenmesini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı işveren vekili, davacının iş sözleşmesinin şirket politikası ve uygulaması gereğince emekliliğe hak kazanmış olması nedeni ile geçerli olarak feshedildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davalı işyerindeki yönetmelik değişikliğinin çalışanlara internet ve bilgisayar aracılığı ile bildirildiği, yönetmelik hükümlerinde emeklilik hakkını kazanmasına rağmen hizmetlerinin devamında yarar görülenlerin istihdamına devam edilmesi yönünde düzenlemenin genişletildiği, şirket yönetimine daha geniş yetki ve takdir hakkı tanınması nedeni ile taraflar arasında iş sözleşmesinin belirli bir yaşa gelmesi sebebi ile sona erdirileceğine ilişkin somut ve bağlayıcı bir düzenleme olmadığı, davalı işyerinde emekli olma hakkını kazanmış olmakla birlikte çalışmaya devam eden yüksek üst düzey yöneticiler ve düşük derecedeki görev ve statülerde çalışan kişilerin halen bulunduğu, davalı şirket tarafından emekliliğe ilişkin genel ve objektif uygulama yapılmadığı ve feshin geçerli nedene dayanmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli nedene dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. ve devamı maddeleridir.
4857 sayılı Kanun’un 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış olanaklarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, ham madde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesini olanaksız hale getiren işyeri dışından kaynaklanan sebeplerle yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, işyerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, işyerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi işyeri içi sebeplerdir.
İşletmenin, işyerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma olanaklarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin ikinci fıkrasına göre feshin geçerli sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
Somut olayda; davalı işyerinde satın alma müdürü olarak çalışan davacının iş sözleşmesinin, 27.04.2012 tarihinde İnsan Kaynakları Yönetmeliğinin 20. maddesi gereğince feshedildiği anlaşılmaktadır. İnsan Kaynaklarının 20. maddesinde “Sosyal Güvenlik Kurumundan emeklilik hakkını kazanan, belirli bir yaş haddini dolduran personelin durumu aşağıda belirlenen esaslara göre değerlendirilir. Topluluk içi ve topluluk dışı hizmet süreleri itibari ile bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik Kurumundan emeklilik hakkını kazanmış oldukları halde hizmetlerin devamında yarar görülenlerin iş sözleşmeleri 60 yaşını doldurmalarına kadar GM tarafından uzatılabilir. Her türlü 60 yaşını dolduran personel şirket hizmetinde istihdam edilmez ” şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir. Söz konusu yönetmelik ve yönetmelik değişikliklerinin elektronik ortamda çalışanlara tebliğ edildiği dosya kapsamı ile sabittir. Davalı tarafından dosyaya sunulan listelerden emekliliğe hak kazandığı halde çalışma süreleri uzatılan ve çalışmaya devam eden bir kısım personel bulunduğu anlaşılmaktadır. Davalı taraf ; emekliliğe hak kazanan tüm personelin bir anda işten çıkartılması halinde işin devamlılığının olumsuz etkileneceği ve emekliliğe hak kazanan personelin periyotlar halinde işten çıkartıldığı yönünde savunmada bulunmuştur. Davalı işyerinde, işçilere de önceden tebliğ edilen yönetmelik hükmünün objektif ve tutarlı olarak uygulandığı, işin gerekleri nedeni ile birkaç kişinin bundan istisna tutulmasının sonucu etkilemeyeceği ve böylelikle feshin geçerli nedene dayandığı anlaşıldığından davanın reddi yerine yazılı gerekçe ile kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Belirtilen nedenlerle, 4857 sayılı İş Kanunu"nun 20. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda belirtilen nedenlerle;
1-Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın REDDİNE,
3-Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı 930,00 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.320,00 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine, kesin olarak 10.05.2013 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
MUHALEFET ŞERHİ
Somut olayda, davacının iş sözleşmesi işyerinde uygulanan personel yönetmeliğinin 20. maddesine dayanılarak feshedilmiştir. Dosya içeriğine göre davacının iş sözleşmesinin feshine dayanak yapılan insan kaynaklarının 20. maddesinde emekliliğe hak kazanan çalışanların durumlarının düzenlendiği anlaşılmaktadır. Personel yönetmeliğinde yer alan hükmün objektif ve genel olarak uygulanıp uygulanmadığı, emekliliği dolan personel hakkında bu yönde bir işyeri uygulamasının olup olmadığını araştırılması ve bundan sonra işverence yapılan feshin geçerli sebebe dayanıp dayanmadığının belirlenmesi gerekirken, mahkemece bu yönler gözetilmeden eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirir.