20. Hukuk Dairesi 2016/7278 E. , 2018/2904 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacılar vekili dava dilekçesi ile ...ilçesi, ... mahallesi,... mevkii 230 ada 7 ve 231 ada ... parsel sayılı davacılar adına kayıtlı taşınmazların tapu kaydının ...Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/302 E. 2012/588 K. sayılı dosyası ile iptal edilerek, orman vasfı ile ... adına tescil edilmesine karar verildiğini ve bu kararın kesinleştiğini, oysa bu arazilerin yapılan tapu kadastro çalışması esnasında orman niteliğinde bulunmadığından müvekkillerinin miras bırakanları adına tespit ve tescil edilmiş ve miras yolu ile müvekkillerine intikal etttiğini, TMK"nın 1007. maddesine göre tapu sicilinin düzenlenmesinden doğan zararlar nedeni ile davalının kusursuz olarak sorumlu olduğunu ileri sürerek müvekkillerinin uğramış olduğu zararın bilirkişice tespit edilerek belirli hali getirildiği anda arttırılmak üzere yasal faiziyle davalıdan alınarak müvekkillerine ödenmesine karar verilmesini talep etmiş, harca esas değeri ise ....000 TL. olarak göstermiştir.
Davacılar vekili, .../04/2015 tarihli harçalandırılmış ıslah dilekçesiyle talebini 46.322,... TL. olarak ıslah ettiğini belirtmiştir.
Mahkemece davanın kabulüne,
... ili, ...ilçesi, ... mahallesi 230 ada 7 parsel ile ilgili olarak;
-....297 TL"nin davalıdan alınarak davacı ..."a verilmesine,
-....570,50 TL"nin davalıdan alınarak davacı ..."a verilmesine,
-6859,49 TL"nin davalıdan alınarak davacı ..."a verilmesine,
-6859,49 TL"nin davalıdan alınarak davacı ..."a verilmesine,
... ili, ...ilçesi, ... mahallesi 231 ada ... parsel ile ilgili olarak;
-....868,41 TL"nin davalıdan alınarak davacı ..."a verilmesine,
-...210,85 TL"nin davalıdan alınarak davacı ..."a verilmesine,
-...828,... TL"nin davalıdan alınarak davacı ..."a verilmesine,
-...828,... TL"nin davalıdan alınarak davacı ..."a verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, tapu kaydının mahkeme kararı ile iptali nedeniyle 4721 sayılı Tük Medenî Kanununun 1007. maddesine göre açılan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece yapılan inceleme ve araştırma hükme yeterli değildir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 1987 yılında yapılan kadastro sırasında ... mahallesi 230 ada 7 parsel sayılı 4390 m² yüzölçümündeki taşınmazın tarla niteliği ile ...... şer hisse ile ... ve davacıların murisi ... adlarına tespit edildiği, Orman Genel Müdürlüğü tarafından tapu maliklerine karşı açılan dava sonucu, ...Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/302 E. - 2012/588 K. sayılı .../.../2013 tarihinde kesinleşen kararıyla taşınmazın tapu kaydının iptal edilerek orman niteliği ile ... adına tapuya tesciline karar verildiği eldeki davanın ise ....../2013 tarihinde açıldığı anlaşılmaktadır.
4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 1007. maddesi gereğince, tapu sicilinin yanlış tutulması nedeniyle zarara uğrayan kişinin bütün zararlarından Devlet sorumludur. Tapu kaydının iptali nedeniyle, tapu sahibinin oluşan gerçek zararı neyse, tazminatın miktarı da o kadar olmalıdır. Gerçek zarar; tapu kaydının iptali nedeniyle, tapu malikinin mal varlığında meydana gelen azalmadır. Tazminat miktarı, zarar verici eylem gerçekleşmemiş olsaydı, zarar görenin mal varlığı ne durumda olacak idiyse, aynı durumun tesis edilebileceği miktarda olmalıdır (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 05.03.2003 gün ve 2003/...-152 E. - 2003/125 K.; ....09.2010 gün ve 2010/...-386 E. - 2010/427 K.; ........2010 gün ve 2010/...-618 E. - 2010/668 K. sayılı kararı). Zarara uğrayan kişinin gerçek zararı ise, tazminat miktarının belirlenmesinde esas alınacak değerledirme tarihine göre belirlenecek olup, bu tarih ise zararın meydana geldiği tarihtir. 4721 sayılı TMK’nın 705/.... maddesi uyarınca tapu iptal ve tescil istekli davaların kesinleştiği tarih itibariyle mülkiyet hakkı sona ereceğinden ve tapusu iptal edilen gerçek ve tüzel kişilerin zararı oluşacağından, tapusu iptal edilen gayrimenkulün niteliği ve değeri bu tarih itibariyle belirlenmelidir. Taşınmazın niteliği arazi ise gelir metodu yöntemi ile, arsa vasfında ise değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması suretiyle gerçek değer belirlenmelidir.
Somut olaya gelince; ormanlar özel mülkiyete konu olamayacak ise de, genel arazi kadastrosu sırasında parsel hakkında kadastro tespit tutanağı düzenlenerek tapu kütüğünün gerçek kişiler adına oluşturularak bu şekilde tapu sicilinin hatalı olarak tutulduğundan, TMK"nın 1007. maddesi kapsamında Devletin kusursuz sorumluluğunun bulunduğu ve davacıların gerçek zararlarının karşılanması gerektiği kuşkusuzdur.
Tapusu iptal edilen taşınmazın arazi niteliğinde olduğu hususunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Ne var ki; hükme dayanak yapılan ziraat bilirkişi tarafından düzenlenen raporda; çekişmeli taşınmaz arazi olarak kabul edilerek kesinleşme tarihi olan 2013 yılındaki değeri belirlenmişse de, gerçek zararın, tapu iptal kararının kesinleşme günündeki net gelir metoduna göre hesaplanması zorunlu iken, mahkemece serbest piyasadaki eş değer taşınmazların alım fiyatlarına göre belirlenen değere, ilgili yılın maliyet cetvelleri esas alınarak buğday gelirinden elde edilecek net gelirin eklenmesi ile tek ziraat bilirkişi tarafından yapılan değerlendirmeye göre hüküm kurulması doğru değildir. Ayrıca mahkemece, çekişmeli taşınmazın bulunduğu çevrede münavebeli tarım yapılıp yapılmadığı, yapılıyor ise yetiştirilen ürünlerin münavebesi, dekar başına ortalama verim, toptan satış fiyatı ve üretim maliyeti resmî verileri ilçe tarım müdürlüğünden sorulup getirtilmediğinden bilirkişi raporu da denetlenememektedir
O halde, çekişmeli taşınmaz arazi niteliğinde olduğundan çevrede yetiştirilen ürünlerin münavebesi, dekar başına ortalama verim, toptan satış fiyatı ve üretim maliyeti resmî verileri ilçe tarım müdürlüğünden getirtildikten sonra konunun uzmanı bilirkişilerden yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu vasıtasıyla keşif yapılarak, çekişmeli taşınmazın sulu-kuru olup olmadığı, yerleşim alanına uzaklığı, iklim şartları, arazinin toprak ve topoğrafik yapısı ve bölgesindeki konumu gözetilerek, taşınmaz üzerinde meyve ağaçları varsa ağaçların cinsleri de dikkate alınmak suretiyle elde edilen verilere uygun biçimde değerlendirme yapılıp net gelir yöntemiyle değerlendirme tarihi olan 2013 yılındaki gerçek değerinin hesaplattırılması, taşınmazın varsa mütemmim cüzleri, muhdesat ve sökülemeyen teferruatlarının değerleri bayındırlık birim fiyatları ve yıpranma oranları gözetilerek değerlendirme tarihine göre tespit ettirilmesi, bu şekilde tapusu iptal edilen taşınmazın zemin değeri, var ise üzerindeki mütemmim cüz, muhdesat ve sökülemeyen teferruatlarının değerleri esas alınarak bu şekilde tapusu iptal
edilen tapu sahiplerinin gerçek zararlarının saptanması, oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve araştırma sonucu yetersiz ve tek ziraat bilirkişisinden alınan rapora dayalı verilen karar usûl ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, .../04/2018 günü oy birliği ile karar verildi.