MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacılar vekili mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesi ile; müvekkillerinin hissedar olduğu .../.../1954 tarihinde tapuya tescil edilmiş olup ... ili, ... ilçesi,... köyündeki 82.000 m2 yüzölçümlü 281 nolu parselin ....700 m2"lik kısmının ... Kadastro Müdürlüğünce mükerrerlik teşkil ettiğinden terkin edildiği, müvekkillerinin hisseleri oranında bedelsiz olarak ellerinden alındığını, bu nedenle müvekkilleri tarafından ... Asliye Hukuk Mahkemesinde haklarının iadesi için açılan (2009/518 Esas, 2011/217 Karar sayılı ilam ile) davanın reddine karar verildiğini, kararın kesinleştiğini, yanlış tescil sonucu değişmesi yada yitirilmesi ile hakkın yoksun kalınmasıyla doğan zararlardan Devletin sorumlu olduğu bu hak kaybının meydana getirdiği zararın davacıların zararının olduğunu TMK"nın 1007. maddesi gereğince ve çeşitli Yargıtay kararları gereğince müvekkillerinin uğradığı zarardan dolayı fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 387.500.-TL"nin tahsili için iş bu davayı açtıklarını, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne, toplam 313.875,00.-TL alacağın dava tarihi olan ....01.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı taraftan alınarak davacılara tapudaki hisseleri oranında ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava 4721 sayılı Tük Medenî Kanununun 1007. maddesine göre açılan tazminat istemine ilişkindir.
Dosyada bulunan kanıt ve belgelerden; davacıların pay sahibi olduğu ve 1953 yılında yapılan tapulama ile oluşan... mahallesi 281 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının beyanlar hanesine .../.../2008 tarihinde Kadastro Kanununun .... maddesi uyarınca mükerrer olduğuna dair şerh konulduğu, pay sahipleri tarafından Tapu Müdürlüğüne izafeten Hazineye husumet yöneltilmek suretiyle şerhin iptalinin istendiği, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin .../03/2011 gün ve 2009/518 – 217 sayılı ilâmıyla davacıların kullanımında olan... mahallesi 281 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespiti daha önce kesinleşen...mahallesi 390 parsel sayılı taşınmazla mükerrer olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, hükmün Yargıtay denetiminden geçerek .../04/2012 tarihinde kesinleşme üzerine taşınmazın sayfasının 08/04/2013 tarihinde kapatıldığı anlaşılmıştır.
Tapu işlemleri, kadastro tespiti işlemlerinden başlayarak, birbirini takip eden sıralı işlemler olup, tapu kütüğünün oluşumu aşamasındaki kadastro işlemleri ile tapu işlemleri bir bütün oluşturduğundan, bu kayıtlarda yapılan hatalardan TMK"nın 1007. maddesi anlamında Devlet sorumludur. Hal böyle olunca, Devletin kusursuz sorumluluğundan kaynaklanan bir zararın oluştuğu ve kadastro işleminden kaynaklanan bu sorumluluğun da TMK"nın 1007. maddesi kapsamında tazmini gerektiği muhakkak olup, davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak; hükme dayanak alınan rapor, taşınmaz üzerindeki mükerrerlik şerhinin kaldırılma imkanının ortadan kalktığı ... Asliye Hukuk Mahkemesinin .../03/2011 gün ve 2009/518 – 217 sayılı ilâmının kesinleştiği tarih olan .../04/2012 tarihi yerine dava tarihinin değerlendirme tarihi olarak alınması, taşınmaz tapu sicilinde... mahallesinde kayıtlı görünmekte ise de...mahallesinde bulunan parselle mükerrerlik oluşturduğundan, tapu sayfası kapatılmış olup taşınmazın,...mahallesindebulunduğu kabul edilerek değerlendirme yapılması gerektiğinin gözetilmemesi, ayrıca tapuda tarla olarak kayıtlı taşınmazın arsa niteliğinde olduğu kabul edilmesine rağmen değerinin emsal karşılaştırması yöntemi ile belirlenmemiş olması nedeniyle hükme yeterli değildir.
Hal böyle olunca, mahkemece, yeniden yapılacak keşifte, özellikle taşınmazın belediye hizmetlerinin hangilerinden yararlandığı, etrafının meskûn olup olmadığı, taşınmazın mevcut durumu itibari ile kullanım şekli, üzerinde bina bulunup bulunmadığı, konumu yani sokağa ve yola olan cephesi, önemli merkezlere uzaklığı, üzerinde yapılaşmaya ilişkin olarak imar durumu gibi hususların özellikle mahkeme hâkimince yapılacak gözlemin ayrıntılı şekilde düzenlenecek keşif zaptına geçirilmeli, taşınmazın değişik açılardan fotoğrafları çektirilerek onaylanıp dosyaya konulmalı ve taşınmaz vasfının açık ve denetime elverişli şekilde tespitine çalışılmalıdır. Buna göre, taşınmazın niteliği arsa olarak belirlenir ise emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerektiğinden, taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve değerlendirme tarihi olan .../04/2012 tarihinden önce ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için olanak tanınması, gerekli görülürse re"sen emsal getirtme yoluna gidilmesi ve bu emsallere göre değer biçilmesi için konunun uzmanı bilirkişilerden yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulundan denetlemeye olanak veren bilimsel verileri içeren, emsal ile tazminat istemine dayanak taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin karşılaştırıldığı rapor alınması, alınan emsal ile tazminata konu taşınmaza ait Arsa Metrekare Rayiç Bedeli Takdir Komisyonu tarafından belirlenen emlak vergisine esas olan m² değerleri, ilgili Belediye Başkanlığı Emlak Vergi Dairesinden istenip, tazminata konu taşınmazın, emsal taşınmazlara göre üstünlük oranı yönünden bilirkişi kurulu raporu da denetlenerek oluşacak sonuca göre karar verilmelidir.
Şayet taşınmazın niteliği arazi olarak belirlendiği takdirde ise; arazi niteliğinde bulunan taşınmaza yönelik olarak, sulu olup olmadığı, yerleşim alanlarına uzaklığı, iklim şartları, arazinin toprak ve topografik yapısı ve bölgesindeki konumu gözetilerek oluşturulacak bilirkişi kurulu vasıtasıyla çevrede yetiştirilen ürünlerin münavebesi, dekar başına ortalama verim, toptan satış fiyatı ve üretim maliyeti resmî verileri ilçe tarım müdürlüğünden getirtilmek suretiyle, taşınmaz üzerinde meyve ağaçları varsa ağaçların cinsleri de dikkate alınmak suretiyle elde edilen verilere uygun biçimde değerlendirme yapılarak tazminat istemine konu taşınmazın değeri, tapu iptal kararının kesinleştiği .../04/2012 tarihine göre hesaplanmalı, taşınmazın varsa mütemmim cüzleri, muhdesat ve sökülemeyen teferruatlarının değerleri bayındırlık birim fiyatları ve yıpranma oranları gözetilerek değerleme tarihine göre hesaplattırılmalı, bu şekilde tapusu iptal edilen taşınmazın zemin değeri, üzerindeki mütemmim cüz, muhdesat ve sökülemeyen teferruatları esas alınarak, tapu sahiplerinin oluşan gerçek zararları saptanmalı ve oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmelidir.
Ayrıca davacıların hissesine düşen taşınmaz miktarı 775 m2 olduğu halde, 581,... m2 olarak alınması ve davacılar dava dilekçelerinde taşınmazın m2 değeri 100.-TL"den tazminat talep ettikleri ve ıslah etmek sureti ile talebi artırmadıkları halde mahkemece davacıların talebi aşılarak taşınmazın m2 fiyatı 108.-TL"den belirlenen tazminata hükmedilmesi de hatalıdır. HMK"nın .... maddesine göre hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlı olup; talepten fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Mahkemece talepten fazlasına hükmedilmiş olması bozma nedenidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacılar vekili ve davalı Hazinenin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine .../04/2018 günü oy birliği ile karar verildi.