MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:


Kadastro sonucu, ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 113 ada 3 parsel sayılı 3.968.39 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, dere yatağında kaldığı belirtilerek, fındık bahçesi ve çalılık vasfıyla davalı Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı ..., satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, tapu iptali ve adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli taşınmazın 26.02.2013 havale tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 2.880.37 metrekarelik kısmının tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, çekişmeli taşınmazı fındık bahçesi olarak 10.04.1992 tarihinde dava dışı ... adlı kişiden senetle satın aldığını ve o tarihten bu yana nizasız fasılasız zilyet olduğunu belirterek, davalı Hazine aleyhine tapu iptal ve tescil davası açmıştır. Mahkemece, dava konusu taşınmazın araç yolunun aşağısında, dere seviyesinin üstünde kaldığı, fındık bahçesi vasfında olduğu, kadastro tespitinden sonra davacı tarafından inşaat şirketine hafriyat dökülmek için kiralandığı, taşınmazın hafriyat dökülerek yol seviyesine ulaştırıldığı, dere ile olan kısıma büyük taş ve kaya parçalarıyla istinat duvarı örüldüğü, taşınmazın dere yatağı niteliğinde olmadığı, Yağlı deresinin uzun yıllardır yatak değiştirmediği, davacı tarafından çekişmeli taşınmazın etrafı taş duvarla çevrilerek imar edildiği gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, Mahkemece davacının dayandığı satış senedi yöntemince uygulanıp kapsamı belirlenmemiş; komşu parsel tutanakları ve dayanak belgeler getirtilip dava konusu parsel yönünü ne okuduğu araştırılmamış; bölgeye ait olan ve dere yatağının güzergahını gösteren 1950 tarihli memleket haritası getirtildiği halde jeolog bilirkişisi tarafından taşınmazın önceki haline ilişkin bir değerlendirme yapılmamış ve jeolog bilirkişinin, taşınmazın dereden kazanılıp kazanılmadığı, derenin aktif alanında kalıp kalmadığı ve dere yatağının değişip değişmediği hususlarını irdelemeyen soyut nitelikteki raporu ile yetinilerek hüküm kurulması cihetine gidilmiş; ziraat bilirkişisi raporunda, 2006 tarihli uydu fotoğrafında çekişmeli taşınmaz üzerinde fındık ağaçlarının bulunduğu belirtilmesine rağmen fındık ağaçlarının sayısı ya da yoğunluğu ile yaşları hususunda bir açıklama yapılmadığı gibi, anılan raporda çekişmeli taşınmazın niteliğine, imar-ihyaya konu edilip edilmediğine ve zilyetliğin hangi tasarrufla sürdürüldüğüne ilişkin açıklamalara da yer verilmemiş ve bir taşınmazın niteliğinin imar-ihya edilip edilmediğinin ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklinin ve süresinin belirlenmesinde en önemli delil olan hava fotoğraflarından da yararlanılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşabilmek için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmazın tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin farklı tarihlerde çekilmiş en az 3 adet stereoskopik hava fotoğrafı ile temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğünden getirtilmeli, komşu taşınmazların tutanak ve varsa dayanak belgeleri getirtilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi, fen bilirkişisi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu ve jeolog bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin ne olduğu, kim tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, taşınmazda imar-ihya işlemi yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığı ve taşınmaz üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar alınırken davacının dayandığı satış senedindeki hudutlar okunarak dava konusu taşınmazı kapsayıp kapsamadığı belirlenmeli; komşu taşınmazların tespit tutanaklarının ve varsa dayanak kayıtlarının dava konusu taşınmazın yönünü ne okuduğu tespit edilmeli; yerel bilirkişi ve tanık sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle yöntemince giderilmeye çalışılmalı ve yerel bilirkişi ve tanık sözleri, komşu taşınmazların kadastro tutanakları ve varsa dayanaklarını oluşturan kayıtlarla denetlenmeli; fen bilirkişisinden, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli krokili rapor alınmalı; ziraatçı bilirkişi kurulundan, dava konusu taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmaz imar-ihyaya konu edilmişse imar-ihyaya başlandığı ve tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını içerir, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan ayrıntılı ve gerekçeli rapor düzenlemeleri istenilmeli; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisine, yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazın sınırını ve niteliğini, taşınmazda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlettirilmeli; jeolog bilirkişiden, taşınmazın evveliyatının ve şimdiki niteliğinin ne olduğunu, dere yatağı vasfında olup olmadığını ya da dere yatağından kazanılıp kazanılmadığını, halen aktif dere yatağında kalıp kalmadığını ve aktif dere yatağında kalmıyor ise derenin etkisi altında kalan yerlerden olup olmadığını açıklar nitelikte ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; bundan sonra salt dolgu yapmak suretiyle dere yatağını doldurmanın, imar-ihya sayılamayacağı da dikkate alınmak suretiyle, tespit tarihine kadar taşınmaz üzerinde davacı yararına 3402 Kadastro Kanunu"nun 14, 17. ve TMK"nın 713. Maddelerinde düzenlenen zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluşup oluşmadığına ilişkin tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01.12.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.