MAHKEMESİ : ...Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ...3. İş Mahkemesi

TÜRK MİLLETİ ADINA

K A R A R
A) Davacı İstemi;
Davacı vekili dava ve ıslah dilekçesi ile toplamda 89.697,16- TL maddi tazminatın davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabı;
Davalı taraflar davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
C) İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
Davacının 07/05/2011 tarihinde gerçekleşen iş kazası sonucu % 37,2 derecesinde maluliyet durumunun oluştuğu, SGK komisyonu kararında olayın iş kazası olduğunun tespit edildiği, mahkemece alınan kusur raporunda iş kazasının meydana gelmesinde davalı işveren ... Turizm San. Tic. AŞ."nin % 20 oranında, davalı ... Turizm Taşımacılık Tic. Ve San. Ltd.Şti"nin % 20 oranında, sürücü ..."in % 20 oranında, davacının % 40 oranında kusurlu oldukları kanaatine varıldığının bildirildiği, hesap bilirkişisi tarafından düzenlenen 25/05/2017 tarihli bilirkişi raporunda, tarafların kusur oranı, kurum tarafından yapılan ödemeler ve dosya kapsamı nazara alınarak davalıların sorumlu olduğu miktarın 89.697,16- TL olduğunun tespit edildiği gerekçesiyle davanın kabulune, davalı .... Yönünden davanın geri alınması nedeniyle açılmamış sayıldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
Mahkemece, dosya içeriğindeki tüm deliller takdir olunarak ve maddi olgular doğrultusunda iş kazasının nasıl meydana geldiği, kusur oranı ve aidiyet konusunda bilirkişi incelemesi yaptırıldığı, bu hususta iş güvenliği uzmanı bilirkişi heyetinden aldırılan 01/04/2016 tarihli rapor ve 04/07/2016 tarihli ek raporun dosya kapsamına uygun olarak düzenlendiği, davacı yararına ödenmesi gereken maddi tazminat miktarının usul ve yasaya uygun olarak aktüerya uzmanı bilirkişi tarafından hesaplandığı, davalı ZMMS sigorta şirketinin poliçe miktarıyla sınırlı olarak tazminat miktarından sorumlu olduğu ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleri ile dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla HMK"nın 353/1-b-1 maddesi gereğince tarafların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
E)Temyiz Nedenleri;
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; olayın meydana gelişinde (sürücünün hızlı bir şekilde araç kullanması, kasisi geç fark etmesi, aniden fren yapması, frenli bir şekilde kasisten geçmesi ve bu durumda aracın ani şekilde zıplaması) müvekkilinin hareketinin- emniyet kemeri takmadığı için- bir etkisi bulunmadığını, Yunus Sezerin asli ve tam kusurlu, müvekkilin ise kusursuz olduğunun açık olduğunu buna rağmen mahkemece müvekkile % 40 oranında kusur atfeden bilirkişi raporunun hükme esas alınmasının hatalı olduğunu,
Davalı ... Turizm San ve Tic AŞ vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının iş başı yapacağı gün kazanın meydana geldiğini, müvekkilinin davacıya gerekli eğitimi vermesi için bir süre olmadığını, ayrıca emniyet kemeri takmayan davacının kusurlu olduğunu, bunun için eğitim verilmesine gerek olmadığını, davacının asli kusurlu olduğunu, ATK raporunun dava açısından bağlayıcı olduğunu, eksik ve hatalı bilirkişi raporları doğrultusunda hüküm tesis edildiğini, kaza tarihinde yürürlükte olmayan mevzuat hükümleri uyarınca kusur tayini yapıldığını, kaza ile maluliyet oranı arasında orantısızlık söz konusu olduğunu,
Davalı ... Turizm Taş Tic ve San Ltd Şti vekili istinaf dilekçesinde özetle; kazanın meydana gelmesinde davacının kusurlu olduğunu, emniyet kemeri takılı değilken uyuyor vaziyetteyken kazanın meydana geldiğini, servis şoförünün hızlı gitmediğini,
Davalı ... AŞ vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkili sigorta şirketinin poliçe kapsamında sorumluluğunun olduğunu, kusur nispetinde temin etmekle mükellef olduğunu sigortalı araç sürücüsünün kusur oranına göre tazminata hükmedilmesi gerekirken müşterek ve müteselsil sorumluluğa gidilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, beyanla kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe;
Dava, davacı sigortalının 07/05/2011 tarihinde meydana gelen iş kazası sebebiyle sürekli iş göremezliğine dayalı maddi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Dosya kapsamından, Davalı ... Turz. San. Ve Tic. A.Ş."ne ait işyerinde otel kat görevlisi olarak çalışan davacının, davalı ... Turz. Taşımacılık Tic. Ve San. Ltd.Şti"ne ait olan sürücüsünün davalı ... olduğu 07 EIM 30 plakalı servis aracı ile işyerine giderken, Kemerağzı mevkiinde sürücünün (kasisi fark edince) ani fren yapması sonucu arka koltukta oturmakta olan davacının önce havaya zıplayıp sonra aracın merdiven boşluğuna düşmesi sonucu yaralandığı anlaşılmaktadır. Kusur bilirkişi raporlarında; davacı kazalının otobüste en arka sırada ve 3. Koltukta otururken, dikkatsiz ve tedbirsiz davranmış olması sebebiyle % 40 oranında , davalı işveren ... Turizm.. A.Ş.’nin kazalı işçiye, iş sağlığı ve güvenliği konusunda gereği gibi eğitmemiş -bilgilendirmemiş, bilinçlendirmemiş, emniyetli çalışma alışkanlığı kazandırmamış- denetlememiş -geniş anlamda denetim mekanizması oluşturmamış, emniyetsiz şekilde çalışmasını engellememiş- olması sebebiyle %20, davalı ... Turizm.. Ltd. Şti.’nin kazaya sebep olan sürücü ...’i, iş sağlığı ve güvenliği konusunda gereği gibi eğitmemiş - bilgilendirmemiş, bilinçlendirmemiş, emniyetli çalışma alışkanlığı kazandırmamış- denetlememiş -geniş anlamda denetim mekanizması oluşturmamış, emniyetsiz şekilde çalışmasını engellememiş- olması sebebiyle %20, davalı sürücü ...’in trafikte motorlu aracı uygun hızla sürmemiş, aniden frene basmış, otobüsteki yolcuların emniyet kemeri takmalarını ikaz etmemiş, sağlamamış olması sebebiyle %20 oranında kusurlu olduğunun tespit edildiği anlaşılmıştır.
İş kazalarında olay, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik İlkeleri çerçevesinde değerlendirilmeye tabi tutulmalıdır. İşverenin iş kazası sonucu meydana gelen zarar nedeniyle hukuki sorumluluğu yasa ve içtihatlarla belirlenmiş olan ayrık haller dışında ilke olarak iş akdinden doğan işçiyi gözetme (koruma) borcuna aykırılıktan kaynaklanan kusura dayalı sorumluluktur. İnsan yaşamının kutsallığı çerçevesinde işverenin işçilerin sağlığını ve güvenliğini sağlamak için gerekli olanı yapmak ve bu husustaki şartları sağlamak ve araçları noksansız bulundurmakla yükümlü olduğu İş Kanunu"nun 77. maddesinin açık buyruğudur.
İş kazasından doğan tazminat davalarının özelliği gereği, İş Kanunu"nun 77. maddesinin öngördüğü koşulları göz önünde tutarak ve özellikle işverenin niteliğine göre, iş yerinde uygulanması gereken İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü"nün ilgili maddelerini incelemek suretiyle, işverenin iş yerinde alması gerekli önlemlerin neler olduğu, hangi önlemleri aldığı, hangi önlemleri almadığı, alınan önlemlere işçinin uyup uymadığı gibi hususlar ayrıntılı bir biçimde incelenmek suretiyle kusurun aidiyeti ve oranı hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek biçimde belirlenmelidir. (Hukuk Genel Kurulunun 16.06.2004 gün ve 2004/21-365 E.-369 K.sayılı ilamı da aynı yöndedir.)
Bu açıklamadan olarak şüphesiz ki tarafların kusur durumu irdelenirken konusunda ehil bilirkişilere olayı inceletmek kadar olaya neden olan tüm saiklerin bir bütün olarak ele alınması ve bu kapsamda da taraflarca ortaya konulan iddia ve savunmalar ile tüm delillerin titizlikle değerlendirilerek kusurun aidiyeti ve oranına dair raporun oluşa uygun olup olmadığının tespiti gerekir.
Somut olayda, hükme esas alınan kusur raporunda kazalı sigortalının kaza anında emniyet kemerinin takılı olmaması nedeniyle kendisine belirlenen oranda kusur izafe edilmesi oluşa uygun görülmemiştir. Bu açıklamalar doğrultusunda dosya kapsamında alınan kusur raporu hükme esas alınacak nitelikte bir rapor değildir ve Mahkemece yetersiz olan bu bilirkişi raporuna itibar edilerek karar verilmesi hatalıdır.
Mahkemece yapılacak iş; yukarıda belirtilen eksiklikler tamamlanarak, trafik - işçi sağlığı ve iş güvenliği konularında uzman 3 kişilik bilirkişi heyetine konuyu yukarıda açıklandığı biçimde incelettirmek, tarafların dosyada mevcut kusur raporlarına itirazları gözetilerek, tarafların kusur oranlarını belirler şekilde yöntemince rapor almak, alınan raporu, mevcut delillerle birlikte değerlendirmek ve buna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacı, davalı ... Turizm .. Ltd Şti, davalı ... Turizm .. A.Ş ve davalı ... AŞ vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilerek temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı kaldırılmasına, ilk derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir
SONUÇ: 1- Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK’nun 373/1. maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, davacı, davalı ... Turizm .. Ltd Şti, davalı ... Turizm .. A.Ş ve davalı ... AŞ vekilinin temyiz itirazlarının sair yönleri incelenmeksizin, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesi"ne, karardan bir örneğin de Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine
10/03/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.