MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde taraflarca temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; davalı ile aralarında imzalanan 25/12/2008 başlangıç tarihli 5 yıl süreli sözleşme gereği dava konusu yeri lokal-restoran olarak kullanmak üzere kiraladığını ve sözleşmeye uygun olarak taşınmazı son derece lüks şekilde dekore ettirerek hiç bir masraftan kaçınmadığını, sözleşmenin devamında ise davalı tarafından zorluklar çıkartılmaya başlandığını, verilen taahhütlerin yerine getirilmediğini ve aralarında yapılan 31/05/2010 tarihli protokole rağmen haksız olarak taşınmazdan icra marifetiyle 16.01.2011 tarihinde tahliye edildiğini, Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/755 D.iş sayılı dosyasında yaptırılan tespite göre yapmış olduğu masrafların belirlendiğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 100.000,00 TL"nin tahliye tarihi olan 16/01/2011 tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, 19.10.2012 tarihli dilekçesi ile talebini 1.178.811,74 TL olarak ıslah etmiştir.
Davalı; davacının kiralanandan tahliye olduğunu, tüm cihaz ekipman ve diğer malların yediemine teslim edildiğini, yıkım kararları nedeniyle binada inşaat ve tesisatlardan davacının yararlanmasının söz konusu olmadığını, imara aykırılık nedeniyle dava konusu yere ilişkin açılan davanın henüz sonuçlanmadığını, davacının yaptığını iddia ettiği masraflar için davalıdan muvafakat almadığını belirterek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; davanın kısmen kabulü ile 419.849,36-TL (KDV dahil)"nin dava tarihi olan 03/03/2011 tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş, hüküm taraflarca temyiz edilmiştir.
1-) Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının tüm, davalının sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-)Yerleşik uygulama, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların vekâletsiz işgörme ve sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalı kiraya verenden isteme hakkı olduğu yönündedir. Kural olarak bu gibi zorunlu ve faydalı masrafların kira sözleşmesinin başlangıcında yapılmış olduğu kabul edilmektedir. Bu nedenle kiracı kiralananda kalan ve kiraya veren tarafından benimsenen imalat için sebepsiz zenginleşilen oranında ve yapıldıkları tarih itibarıyla rayiç bedeller üzerinden bedelin tazminini talep edebilir. Kiraya verenin sorumluluğu faydalı imalatların imal tarihindeki değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle bulunacak değer kadardır.
Taraflar arasında düzenlenen 25/12/2008 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesi konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesinin süresi sona ermeden kiralananı tahliye eden kiracı, tahliye tarihinden sözleşme sonuna kadar olan süre oranında faydalı ve zaruri masrafların imalat tarihi itibarı ile saptanan bedellerini isteyebilir.
Somut olayda; davalı kiracı tarafından kiralanan taşınmaz 16.01.2011 tarihli haciz tutanağı ile tahliye edilmiş olup, bu durumda kira sözleşmesinin süresi dolmadan sonlandırılmış olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davacı kiracının kiralananda yaptığı faydalı ve zorunlu imalatların dava tarihindeki bedelinden, davalının faydalandığı ve zenginleştiği oranda sorumlu olacağı belirtilmek suretiyle karar verilmiş ise de; yapılan imalatların dava tarihi itibariyle belirlenen değerine hükmedilmesi doğru değildir. Bu durumda Mahkemece; belirlenen zorunlu ve faydalı masraf kalemlerinin imalat tarihi itibariyle yıpranma payı düşülmüş bedellerinin, kalan kira süresi ile orantılı olarak tespiti ile sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacının tüm, davalının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlere davalı yararına hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 04/07/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.