3. Hukuk Dairesi 2017/12059 E. , 2019/6265 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki asıl davada itirazın iptali, karşı davada alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı/karşı davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; 07.10.2011 tarihli sözleşme ile davalıya ait ticari taksi plakasını kiraladığını, aynı sözleşme ile hat ve plaka hariç olmak üzere aracı 14.000,00 TL"ye satın aldığını, ancak davalının plakayı başka bir şahsa sattığını, sözleşmenin 7. maddesi çerçevesinde akdi bozan tarafın 14.000,00 TL araç bedeli ve 3.000,00 TL ceza tazminatını ödemesi gerektiğini, bu bedellerin tahsili için Sakarya 5. İcra Müdürlüğünün 2012/9836 Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlattığını, davalının takibe itiraz ettiğini, aracı iade etmeye hazır olduğunu belirterek, itirazın iptali ile takibin devamına, icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı/ karşı davacı; ekonomik olarak zor duruma düşmesi neticesinde hattı ve plakayı satmayı düşündüğünde ilk önce kiracısı bulunan davacıya bu durumu izah ve teklif ettiğini, davacının bilgisi ve onayı dahilinde bu satışın gerçekleştirildiğini, aracın satışı için ruhsatı getiren davacının aracı teslim etmediğini ileri sürerek davanın reddini istemiş, karşı davada; taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 6.maddesi gereğince davalı tarafından ödenmesi gerekirken kendisi tarafından ödenen şoförler cemiyeti, SGK ve Vergi ödemeleri olarak toplam 2.403,03 TL"nin faizi ile davacı/karşı davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece; davacı ..."nun davasının kısmen kabulüne, sözleşme çerçevesinde 14.000,00 TL"ye yönelik takibe itirazın iptaline, takibin kaldığı yerden devamına, 3.000,00 TL"lik cezai şart takdiren fahiş bulunmakla %50 indirim yapılarak 1.500 TL cezai şartın davalı/karşı davacı ..."dan alınarak davacıya verilmesine, davaya konu aracın davacı tarafından davalıya teslimine, karşı dava bakımından açılan davanın kabulüne, 2.403,03 TL"nin davacı karşı davalıdan alınarak davalı/karşı davacı olan ..."a verilmesine, dava tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmesine karar verilmiş, hüküm davalı/karşı davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1-)Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalı/karşı davacının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-) Dava, taraflar arasında imzalanan kira ve harici araç satışına ilişkin karma sözleşmeden kaynaklanan araç bedeli ve cezai şart alacağının tazmini istemine ilişkindir.
2918 Sayılı Yasanın 20/2-d maddesi uyarınca; trafik sicilinde kayıtlı bulunan araçların devir ve satışına yönelik sözleşmelerin resmi şekilde yapılması zorunludur. Resmi şekilde yapılmayan satış sözleşmeleri geçersizdir. Geçersiz sözleşmeler taraflarına geçerli sözleşmelerde olduğu gibi hak ve borç doğurmaz. Taraflar verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilir.
Somut olayda; taraflar arasında 07.10.2011 tarihinde imzalanan sözleşme ile davalı/karşı davacıya ait ticari taksi plakasının davacı/karşı davalı tarafından 3 yıl süre ile kiralandığı, aynı zamanda aracın (hat ve plakası hariç) 14.000 TL peşin ödenerek davacı/karşı davalı tarafından satın alındığı, sözleşmenin 7. maddesinde hattın herhangi bir sebepten dolayı başkasına satılması halinde davalı/karşı davacının davacı/karşı davalıya 14.000,00 TL araç bedeli ve 3.000,00 TL sözleşme fesih bedeli ödemesinin kararlaştırıldığı anlaşılmıştır.
Yukarıda belirtilen yasal hükümler ve açıklamalar çerçevesinde; dava konusu aracın satış sözleşmesi resmi şekle uygun yapılmadığından geçersiz olup, geçersiz sözleşmeye istinaden, taraflar aldıklarını sebepsiz iktisap hükümlerine göre iade ile mükelleftirler. Geçersiz sözleşme ile kararlaştırılan cezai şart vs. feri haklar da geçersiz olup, tarafları bağlamaz.
O halde mahkemece; geçersiz sözleşmede yer alan cezai şart hükmünün de geçersiz olduğu gözetilerek, davacı/karşı davalının cezai şart talebinin reddine karar verilmesi gerekirken, bu yön gözetilmeksizin, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bendde açıklanan nedenlerle davalı/karşı davacının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bendde açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"nun 428. maddesi gereğince davalı/karşı davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 04.07.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.