MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti :
Davacı vekili, müvekkilinin davalı bankanın Akhisar şubesinde vezne görevlisi olarak 04.11.2004 tarihinde çalışmaya başladığını, 2007 yılı Mayıs ayından itibaren satış temsilciliğine görevine getirildiğini, müvekkilinin iş yaşantısının çekilmez hale gelmesi nedeniyle 12.10.2009 tarihinde işten ayrıldığını, işyerinden ayrılırken iş yasasından kaynaklanan haklarının ödenmediğini, davalının müvekkilini cumartesi günleri nöbet tuttutarak, aşırı çalıştırarak, caddeye bakan cam kenarındaki masaya oturtarak, sürekli hedef yükselterek, bölge toplantılarında aşağılanarak, bölge müdürünün dalga geçmesi, sürekli zavallı, kaşarlanmış, cami duvarına pisleyen, ekmek yediği kaba pisleyen, kırbaç hak eden yaratıklar gibi mailler atılması nedeni ile çalışma şartlarının zorlaştığını belirterek, kıdem tazminatı, aylık satış primi ve şube kar payı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti :
Davalı vekili, talep edilen alacak kalemlerinin zamanaşımına uğradığını, iş sözleşmesinin davacının fesih bildirimi ile sona erdiğini, haklı neden olmadan fesih nedeni ile kıdem tazminatına hak kazanılamayacağını, davacının fazla mesai, hafta tatili ücreti, aylık satış primi ve şube kar payı taleplerinin de haksız olduğunu, satış temsilcisi olması nedeni ile mesaisini kendisinin ayarlayabileceğini, satıştan prim aldığı için fazla mesai ücreti de talep edemeyeceğini, davacının imzaladığı sözleşmenin aylık ücreti belirleyen 9. maddesinde fazla çalışma ücretlerinin aylık ücrete dahil olduğunun kabul edildiğini beyanla davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın kabulüne dair verilen 16.04.2013 tarihli ilk karar, Dairemizin 30.10.2014 tarih ve 2014/29005 esas 2014/29549 karar sayılı ilamı ile "....uyuşmazlık konusu kıdem tazminatı alacağı bakımından, talep içeriğinden açıkça anlaşıldığı üzere, davacı çalışma süresini, en son ödenen ücreti, alması gerektiğini iddia ettiği aylık ücret miktarını, kıdemine göre hak kazandığı tazminat miktarını belirleyebilmektedir. Tazminat hesaplamasına esas alınacak aylık ücrete ek para veya parayla ölçülebilen sosyal menfaatleri de belirleyebilecek durumdadır. Bu halde kıdem tazminatı belirsiz alacak değildir. Dava konusu edilen alacağın gerçekte belirlenebilir olması ve belirsiz alacak davasına konu edilemeyeceği anlaşılmakla, kıdem tazminatı alacağı yönünden hukuki yarar yokluğundan davanın usulden reddi gerekirken yazılı şekilde esasa girilerek karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.” gerekçesi ile ve “ ..., davacının giriş çıkış saatlerini belirlemeye yarayacak kayıtların ibrazı istenmeli, incelenerek diğer delillerle birlikte bir değerlendirmeye tabi tutulmalıdır. Diğer taraftan iş sözleşmesinde yer alan ücrete fazla mesai ücretlerinin de dahil olduğu yönündeki düzenleme de dikkate alınmalıdır." gerekçesiyle bozulmuştur. Mahkemece kıdem tazminatı alacağının belirsiz alacak davasına konu edilebileceği sonuç ve kanaatine varıldığından kıdem tazminatı yönünden önceki hükümde direnilme kararı verilerek kıdem tazminatı talebinin kabulüne karar verilmiş, fazla mesai ve hafta tatili ücreti alacakları yönünden ise Dairemiz bozma ilamına uyulmasına karar verilerek fazla çalışma ücreti alacağı isteminin kabulüne ve hakkaniyet indirimi yapılmasına, hafta tatili ücreti alacağı isteminin reddine ve kar payı isteminin kabulüne dair karar verilmiştir.
Direnme kararı üzerine Hukuk Genel Kurulu’nun 27.06.2019 tarihli 2015/22-3566 esas 2019/795 karar sayılı kararı ile mahkemenin direnme kararı yerinde bulunmuş, fazla mesai alacağı konusundaki bozma sebebine uyularak verilen karar yönünden ise karara yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Dairemize gönderilmesine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Kararı davalı vekili yasal süresi içerinde temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, belgelere ve tüm dosya kapsamına göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında davacının fazla çalışma yapıp yapmadığı, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmasının bulunup bulunmadığı hususlarında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Usuli kazanılmış hak kavramı anlam itibariyle, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir. Usuli müktesep hak müessesesi H.M.K."nda düzenlenmiş olmamakla beraber davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir.
Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (09/05/1960 T., 21/9; 04/02/1959 gün 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı)
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir. (HGK.nun 12/07/2006 T., 2006/4-519 E, 2006/527 K, 03/12/2008 T., 2008/10-730 E., 2008/732 K.)
Yargıtayın bozma kararına uyan mahkeme artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır. Çünkü,mahkemenin bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli müktesep hak doğmuştur. (09/05/1960 gün ve 21/9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı)
Bazı konuların bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmesi durumunda da usuli kazanılmış hak doğmuş olur. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uyan mahkeme, kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez.Yani kesinleşmiş bu kısımlar o kısımlar lehine olan taraf yararına bir usuli müktesep hak teşkil eder.
Davalı işyeri banka olup davacının yaptığı iş gözönüne alınarak, aylık ücrete fazla mesai ücretlerinin dahil olduğunun kararlaştırıldığı hallerde işçi yıl içinde 270 saatlik fazla mesai süresini doldurduktan sonra yaptığı her fazla çalışma saatleri için ücrete hak kazanacaktır. Davacının iş sözleşmesinde fazla çalışmanın ücrete dahil olduğu kararlaştırıldığından günlük 11 saati ve gece 7,5 saati aşan çalışmalar hariç olmak üzere yıl içinde 270 saatlik fazla mesai süresini tamamladığı dönem dışlanarak fazla çalışma varsa davacının çıplak ücreti bulunarak hesaplama yapılmalı, tarafların usulü kazanılmış hakları doğrultusunda bir karar verilmelidir.
Somut uyuşmazlığa dönülecek olusa, bozma ilamında, işe giriş çıkış saatlerini gösterir davalı banka kayıtları üzerinde yapılacak inceleme ile ve hizmet sözleşmesinde yer alan “ aylık ücret fazla çalışma ücretlerinin dahil olduğu” yönündeki düzenlemenin de dikkate alınarak davacının fazla mesai alacağının hesaplaması gerektiği hususunda bozma sebebine yer verilmiş, mahkemece, bu bozma sebebine ilişkin bozma ilamına olarak uyulmasına karar verilmiştir. Ancak hükme dayanak yapılan bilirkişi raporunda, davacının hizmet sözleşmesinde yer alan aylık ücretine fazla çalışma ücret alacaklarının dahil olduğu yönündeki sözleşme hükmü irdelenmeden hesaplama yapıldığı anlaşılmaktadır. Mahkemece bozma ilamına uyulmasına rağmen gereğinin yerine getirilmeyip bozma sebebi olarak yer alan hususta herhangi bir incelemeye yer verilmeden yapılan hatalı hesaplamaya itibar edilerek, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 24.09.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.