16. Hukuk Dairesi 2020/8297 E. , 2020/6203 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında ...,... Köyü çalışma alanında bulunan 124 ada 1 parsel sayılı, 567.918,82 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, orman niteliğiyle Hazine adına tespit edilmiştir. Davacı ..., irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak dava açmıştır. Mahkemece, "aynı parsel hakkında dava dışı ... tarafından kadastro mahkemesinde açılmış ve derdest olan dava dosyası ile eldeki davanın birleştirilerek görülmesi" gereğine değinilen bozma ilamına uyularak sözü edilen dava dosyası eldeki dava dosyası ile birleştirilmek suretiyle yapılan yargılama sonunda davacı ..."in davasının kabülüne, ..."un davasının kısmen kabulüne, dava konusu 124 ada 1 parsel sayılı taşınmazın (A) harfi ile gösterilen 2.963,61 metrekare yüzölçümündeki bölümünün davacı ... adına, (C3) harfi ile gösterilen 2.448,61 metrekare yüzölçümündeki bölümünün ... adına tarla niteliğiyle tapuya tesciline, taşınmazın kalan bölümünün ise orman niteliği ile Hazine adına tespit gibi tesciline karar verilmiş; hüküm, davalılar Hazine, Orman İdaresi ve ... tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, bilirkişi raporuna ekli krokide temyize konu (A) ve (C3) ile gösterilen taşınmaz bölümü üzerinde davacılar yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle yazılı olduğu şekilde davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece yapılan keşif sonucu düzenlenen 19.01.2015 tarihli jeolog bilirkişi raporunda taşınmazların bir bölümünün ... Deresinin etki alanında kaldığı ve taşkın riski olduğu belirtildiği halde dikkate alınmamış; hükme dayanak yapılan 24.11.2014 tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen taşınmaz ile 07.01.2016 tarihli fen ve ziraat bilirkişi raporunda (C3) harfi ile gösterilen bölümlerin mükerrer olup olmadıklarının denetimi açısından her iki bölümü ayrı haritada gösterir rapor alınmamış; temyize konu bölümlerin niteliğinin saptanması bakımından çekişmeli taşınmazı kapsayan en eski tarihli ve tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesi dönemlere ilişkin en az üç adet streoskopik hava fotoğrafı Harita Genel Müdürlüğü"nden getirtilerek fotoğraflar üzerinde usulünce inceleme yapılmamış; taşınmazın çevresinin fiili durumunun ne olduğu raporlarda açıklanmamış; davacı ..."in dayandığı tapu kayıtları getirtilerek keşifte usulünce uygulanmamış, çekişmeli taşınmazları dıştan çevreleyen komşu parsel olup olmadığı araştırılmak suretiyle varsa, kadastro tutanak suretleriyle dayanağı olan belgeler ve oluşmuş ise tapu kayıtları getirtilip mahalline uygulanarak bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmediği gibi 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14 ve 17. maddeleri kapsamında da usulüne uygun bir araştırma yapılmamış; taşınmazın 6831 sayılı Kanun"un 17/2. maddesinde düzenlenen orman içi açıklık konumunda olup olmadığı araştırılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm kurulması hukuken mümkün bulunmamaktadır,
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece, öncelikle dava konusu taşınmazın bulunduğu yeri de gösterecek şekilde en eski tarihli hava fotoğrafları ile tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç adet farklı tarihli hava fotoğrafları ve bu fotoğraflara dayanılarak üretilmiş orijinal renkli memleket haritaları bulunduğu yerlerden istenerek dosya arasına konulmalı; davacı ..."in dayandığı tapu kaydı ilk tesis tarihinden itibaren tüm geldi ve gittleri ile birlikte getirtilip, kadastro sırasında revizyon görüp görmediği araştırılmalı; revizyon görmüş ise revizyon gördüğü kadastro parsellerine ait kadastro tespit tutanakları getirtilmeli ve bu tapu kaydına dayanılan ve çekişmeli taşınmaza komşu olan taşınmazlara ilişkin açılmış bulunan başkaca dava bulunup bulunmadığı araştırılarak varsa bu dava dosyaları tespit edilerek dosya arasına alınmalı; çekişmeli taşınmaz ve çevresini gösterir geniş çaplı krokisi dosya arasına alınarak taşınmaza bitişik ya da yakın komşu parseller var ise bu parsellerin kadastro tespit tutanak örnekleri ve bu parsellere uygulanan tapu ve vergi kayıtları ile davalı iseler dava dosyaları ve dayanakları olan tüm kayıt ve belgeler getirilereerek dosya arasına konulmalı ve bundan sonra, önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman yüksek mühendisleri arasından seçilecek bir orman mühendisi, bir fotogrametri veya jeodezi uzmanı harita mühendisi, bir fen elemanı, bir ziraat mühendisi ve bir jeolog bilirkişi ile yerel bilirkişiler ve tanıkların katılımı ile yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve zilyedlikle ormandan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Kanunu"nun 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 gün ve 31/13 Esas, Karar; 14.03.1989 gün ve 35/13 Esas, Karar ve 13.06.1989 gün ve 7/25 Esas, Karar sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 03.03.2005 gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Kanun"un 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; 6831 sayılı Kanun"un 17/2. maddesi uyarınca orman içi açıklık olup olmadığı değerlendirilmeli; taşınmazın konumunu gösteren orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ölçeğine çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın konumunu çevre parsellerle birlikte haritalar üzerinde gösterilmeli; en eski tarihli memleket haritası ve hava fotoğrafları ile dava tarihinden 15-20-25 yıl önce üç ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları ve dayanağı haritalar stereoskop aletiyle ve üç boyutlu olarak bilirkişilerce incelenip, taşınmazın niteliğinin bu belgelerde ne şekilde görüldüğü, üzerindeki ağaçların yaşı, cinsi, kapalılık oluşturup oluşturmadıklarını, tasarruf sınırlarının bulunup bulunmadığını, haritaların ait oldukları yıllara göre, imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını ve davacılar adına tescil kararı verilen ve temyize konu olan (A) ve (C3) ile gösertilen taşınmaz bölümlerinin mükerrer olup olmadıklarını da açıklayacak nitelikte, bilirkişilerin onayını taşıyan, duraksamaya yer vermeyecek kroki düzenlettirilmelidir.
Davacı ..."in dayandığı tapu kaydının haritası varsa, kaydın kapsamı 3402 sayılı Kadastro Yasası"nın 20. maddesi gereğince belirlenmeli, tapu kaydının hudutları okunarak mahalli bilirkişilerce zeminde tek tek gösterilmesi istenilmeli, bilirkişilerin gösteremediği hudutların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı; bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanaklarıyla denetlenmeli, çekişmeli taşınmaz bölümünün tapu kaydının kapsamında kalmadığı duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmeli, yine keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin ne olduğu, kim veya kimler tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları, etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; yerel bilirkişiler ve tanıkların sözleri varsa komşu parsellerin tutanak ve dayanağı belgelerle denetlenmeli; beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ziraatçi bilirkişilerden taşınmazın evveliyatını, toprak yapısını, niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadığını komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş renkli fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; harita mühendisi bilirkişiden de keşfi takibe ve denetlemeye olanak verir rapor ve kroki alınmalı; jeolog bilirkişiden taşınmaz bölümünün dere yatağından kazanılıp kazanılmadığını, halen aktif dere yatağında veya taşkın sahasında kalıp kalmadığını açıklayan bilimsel verilere dayalı ve şimdiki jeolog bilirkişi raporu ile arasında çelişki olması halinde bu çelişkiyi açıklayacak şekilde ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli ve bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece belirtilen hususlar gözetilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden ..."na iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.12.2020 gününde oybirliği ile karar verildi.