Davacı vekili, davacı işçinin iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından geçerli neden olmadan feshedildiğini belirterek, feshin geçersizliğine ve davacı işçinin işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, müvekkili işverenliğin Japonya merkezli bir şirket olup Marmaray Tüp Geçiş Projesinin ana yüklenicisi olduğunu, Türkiye sınırları içerisinde sadece bu proje için kurulduğunu, projenin en önemli kısmı olan tünel yapım işinin tamamlanmış olup proje kontrol departmanının iş yükünün oldukça azaldığını, alt yüklenicilerin birçoğuna hakedişlerinin ödenmiş olup, proje kontrol bölümü hak ediş sorumlusu olan davacının çalışmasına ihtiyaç kalmadığını, davacı işçi çıkarıldıktan sonra yerine herhangi bir işçi alınmadığını, işine son verilen işçinin işyeri dahilinde başka bir bölümde görevlendirilmesinin de teknik açıdan fiilen imkansız olduğunu, usulüne uygun olarak fesih bildirimi yapılarak tüm alacaklarının ödendiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, davacının davalı işyerinde Kalite Kontrol ve Kalite Güvence Mühendisi olarak çalıştığı, davacının çalıştığı birim olan Marmaray Projesi deniz altına tüp batırma işlemlerinin sona ermesi nedeniyle projenin belirli etaplarının tamamlanmış olduğu, eleman fazlalığı meydana geldiği, davacının tamamlanan bu proje çalışanı olduğu, proje tamamlanmadan önce işyerinde 242 çalışan varken, projenin tamamlanmasından sonra istihdam fazlası olan personellerin işin bitimine göre iş sözleşmelerinin sona erdirilmesi nedeniyle 201 çalışana indiği, işyerine yeni eleman alımları yapılmadığı, davacının iş sözlşemesinin proje etaplarının tamamlanması nedeniyle haklı ve geçerli olarak feshedildiği gerekçeleri ile davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli nedene dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18 ve devamı maddeleridir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler, sürüm ve satış olanaklarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, ham madde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesini olanaksız hale getiren işyeri dışından kaynaklanan sebeplerle yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, işyerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, işyerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi işyeri içi sebeplerdir.
İşletmenin, işyerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma olanaklarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 20. maddesinin ikinci fıkrasına göre feshin geçerli nedene dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
Somut olayda, davacı işçi 08/05/2007-17/08/2009 tarihleri arasında davalı işverene ait işyerinde kalite kontrol mühendisi unvanı ile hak ediş sorumlusu olarak çalışmış, davalı işveren tarafından davacı işçinin iş sözleşmesi, bölümündeki iş yoğunluğunun azalması gerekçesiyle 4857 sayılı İş Kanunu"nun 17. ve 18. maddeleri uyarınca yasal hakları ödenmek üzere feshedilmiştir. Mahkemenin gerekçeli kararında, davacının tüp batırma işlemleri bölümünde çalıştığı belirtilmiş ise de, davacının hak ediş sorumlusu olarak çalıştığı ve bu nedenle işin sadece tüp batırma işlemleri bölümünde değil, bütünün de hak edişlerden sorumlu olduğu taraflar arasında da uyuşmazlık konusu değildir. Zira, davalı işveren tarafından da iş sözleşmesi “işin tamamlanmasından” dolayı değil, “iş yoğunluğunun azalmasından” dolayı feshedilmiştir.
Mahkemece, projenin biten kısımlarının davacının yaptığı işe etkisi ile işgücü ihtiyacını ortadan kaldırıp kaldırmadığının, özellikle işletmenin faaliyet alanını ve iş organizasyonunu bilen uzman bilirkişiler aracılığı ile keşif yapılarak belirlenmeli ve feshin son çare olması ilkesine uyulup uyulmadığı araştırılmalı, sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 27/01/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.
