21. Hukuk Dairesi 2016/18608 E. , 2018/9153 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, ...... hastalığı sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi ......ın ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle 314.753,12 TL maddi ve manevi ......ın yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davalı vekilince istenilmesi ve de ...... talep edilmesi üzerine dosya incelenerek işin ......ya tabi olduğu anlaşılmış ve ...... için 11.12.2018 ...... günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. ...... günü davalı ... vekili Avukat ... Birlikçi ile karşı taraf vekili Av. ... geldiler. ......ya başlanarak hazır bulunan Avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra ......ya son verilerek aynı gün düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
1- Dosyadaki yazılara, temyiz edenin sıfatına ve temyiz kapsam ve nedenlerine göre, temyiz eden davalı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, ...... hastalığı nedeniyle sigortalının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece 254.753,12 TL maddi ...... ile 60.000,00 TL manevi ......ın maluliyetin belirlendiği 02/01/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinden; davacının davalı işyerinde çalışması nedeniyle ...... hatalığına yakalandığının 02/01/2014 tarihinde tespit edildiği, davacının 01/08/2015 tarihinden itibaren emekliliğe ayrıldığı, hükme esas alınan kusur raporunda davacının ...... hastalığına yakalnamasında davalı işverenin %90,25 Kusurlu olduğu, %9,75 oranında kaçınılmazlık bulunduğu, 12/05/2016 tarihli hesap raporunda davacının ...... ömür hesabına göre 60 yaşından sonraki devre için ...... devre hesabı yapıldığı anlşılmıştır.
......ın saptanmasında, zarar ve ......a doğrudan etkili olan işçinin net geliri, ...... yaşam tablosuna göre ...... ......, işgörebilirlik çağı, işgöremezlik ve müterafih kusur oranları, ...... tarafından bağlanan gelirin ilk peşin sermaye değeri gibi tüm verilerin hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde öncelikle belirlenmesi gerektiği tartışmasızdır. Öte yandan ...... miktarı; işçinin ve destek görenin olay tarihindeki ...... ...... esas alınarak aktif ve ...... dönemde elde edeceği kazançlar toplamından oluştuğu yönü ise söz götürmez. Başka bir anlatımla, işçinin günlük net geliri tesbit edilerek bilinen dönemdeki kazancı mevcut veriler nazara alınarak......lama ve artırma işlemi yapılmadan hesaplanacağı, bilinmeyen dönemdeki kazancının ise; yıllık olarak %10 arttırılıp %10......ya tabi tutulacağı, 60 yaşına kadar (aktif) dönemde, 60 yaşından sonrada ...... ......ne kadar (......) dönemde elde edeceği kazançların ortalama yöntemine başvurulmadan her yıl için ayrı ayrı hesaplanacağı Dairemizin ve Yargıtay"ın oturmuş, yerleşmiş görüşlerindendir.
Öte yandan 01.01.2008 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5615 sayılı yasanın 2.maddesiyle değişik 193 sayılı gelir vergisi kanununun Asgari geçim indirimi başlıklı 32. maddesine göre “Ücretin gerçek usûlde vergilendirilmesinde asgarî geçim indirimi uygulanır.
Aynı zamanda bu aşamada usuli kazanılmış hak kavramını açıklamak faydalı olacaktır. Usuli kazanılmış hak kavramı, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir.( HGK.nun 12.07.2006 T., 2006/4-519 E, 2006/527 K, 03.12.2008 T., 2008/10-730 E., 2008/732 K.) Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (09.05.1960 T., 21/9; 04.02.1959 gün 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı)
Bu açıklamalar ışığında mahkemece yapılacak iş, usuli kazanılmış hak gözetilerek 12/05/2016 tarihli hesap raporundeki veriler dikkate alınarak, bu rapordan sonra yürürlüğe giren asgari ücretteki farklar rapora yansıtılmamak ve bilinen varken farazi duruma göre hesap yapılmayacağı gözetilerek, davacının 01/08/2015 tarihinden itibaren emekliye ayrıldığı gözetilerek, bu tarih ...... devre başlangıç tarihi olarak esas alınarak, bu tarihten itibaren asgari geçim indirimi ücrete dahil edilmeden asgari ücret üzerinden hesap yapılması gerekirken; 60 yaşın ikmal edildiği tarihten itibaren ...... devre hesabı yapılması ve bu devrede asgari geçim indiriminin de hesaba esas alınan ücrete dahil edilmesi hatalı omuştur.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmadan hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, Davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, davalı yararına takdir edilen 1.630,00TL ...... Avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, temyiz harcının istem halinde davalı tarafa iadesine, 11/12/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.