Danıştay 10. Daire 2018/2759 Esas 2022/815 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2018/2759
Karar No : 2022/815

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- … adına velayeten kendi adına asaleten …
2- …
3- …
4- …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ….


İSTEMLERİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

DAVANIN_KONUSU : Davacılar tarafından, yakınları olan …'nin … tarihinde …. Kapalı Cezaevi'nde intihar ederek vefat etmesi nedeniyle 10.000,00 TL maddi, baba … için 150.000,00 TL, anne …için 150.000,00 TL, kardeşler … için 75.000,00 TL olmak üzere toplam 525.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi …. İdare Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu gerekçesiyle davacıların istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : Davacılar tarafından, vefat eden yakınlarının ceza infaz kurumu koşullarına uyum sağlayamaması ve ceza infaz kurumlarında gördüğünü iddia ettikleri baskı ve kötü muamele nedeniyle psikolojisinin daha da bozulması üzerine birçok ceza infaz kurumuna nakledildiğini, ceza infaz kurumunda kaldığı süre içinde gördüğü baskı ve kötü muameleye dair sunduğu dilekçelerin işleme alınmadığını, yakınlarının psikolojik sorunlar yaşadığı, kendisine zarar verme riskinin yüksek olduğu ve tedavi edilmesi gerektiği ceza infaz kurumlarındaki personel tarafından bilinmesine rağmen yakınlarına psikolog ya da psikiyatrın psikolojik destek sağlamadığını, daha önce intihar girişiminde bulunduğunun kendilerinden saklandığını ve tedavi edilmesi için herhangi bir girişimde bulunulmadığı, ceza infaz kurumu idaresince gerekli ve yeterli tedbirlerin alınmadığı belirtilerek İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz istemlerinin REDDİNE,
2. Davanın reddine ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdare Dava Dairesinin …. tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 17/02/2022 tarihinde oy çokluğuyla kesin olarak karar verildi.


(X)- KARŞI OY

Dava dosyasının incelenmesinden, davacılar yakını H.E'nin silahla yağma suçundan … Sulh Ceza Mahkemesince tutuklanarak … Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna konulduğu, sonrasında … Mahkemesince müsnet suçtan 9 yıl 16 ay 13 gün hapis cezasıyla cezalandırıldığı, H.E.nin cezasının infazına sekiz ayrı ceza infaz kurumunda devam edildiği, H.E.nin söz konusu ceza infaz kurumlarında kendisini jilet, cam gibi kesici aletlerle keserek kendisini yaralaması, ilaç içmesi, ceza infaz kurumu personeline ve diğer mahkûmlar/tutuklulara saldırarak zarar vermesi, ceza infaz kurumu eşyalarını kırmak ya da yangın çıkarmak gibi eylemlerde bulunması nedenleriyle sekiz ayrı ceza infaz kurumuna disiplin ve güvenlik gerekçeleriyle nakledildiği, en son 01/12/2016 tarihinde nakledildiği … Ceza İnfaz Kurumu'nda odasında bulunan çarşafla kendisini asmak suretiyle intihar ederek vefat etmesi üzerine yakınları tarafından bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olay nedeniyle … Cumhuriyet Başsavcılığınca başlatılan ceza soruşturmasının kovuşturmaya yer olmadığı kararıyla sonuçlanması ve bu karara yönelik yapılan itirazın ... Sulh Ceza Hakimliğince reddedilmesi üzerine, H.E.nin yaşam hakkının ihlal edildiği iddiasıyla … Mahkemesi'ne yapılan bireysel başvuru neticesinde verilen … tarih ve … başvuru numaralı kararda, her ne kadar olaya ilişkin olarak açılan tazminat davasının Danıştay'da derdest olması nedeniyle başvuru yollarının tüketilmediği gerekçesiyle başvurunun kabul edilemez olduğuna karar vermiş ise de; anılan kararda, H.E'nin cezasının infazına ceza infaz kurumu yerine bir ruh ve sinir hastalıkları hastanesinde devam edilmesinin gerekli olup olmadığı yönünde ceza infaz kurumu yetkililerince bir girişimde bulunulmamasının bir organizasyon eksikliği, dolayısıyla bir ihmal teşkil ettiği ancak bu durumun basit muhakeme hatasından öte olmadığı, idarece alınması gereken birçok önlemin alındığı belirtilmektedir.
H.E'nin, sevk edildiği … kurumu olan … Ceza İnfaz Kurumu'nda bol miktarda hap içtiği, bu durumun intihara meyilli olduğunun kanıtı olduğu, … Evinde yapılan görüşmede "intihar etmeyi düşünüyor musunuz?" sorusuna "hayır" şeklinde cevap verilmesinden dolayı H.E'nin intihar riskinin göz ardı edildiği sonucuna varılmaktadır.
Bu durumda, yukarıda bahsedilen Anayasa Mahkemesi kararında da belirtildiği üzere cezasının infazına, durumuna göre uygun bir sağlık kuruluşunda devam edilmesini gerektirecek herhangi bir psikolojik rahatsızlığının bulunup bulunmadığına yönelik herhangi bir tespit yapılmaması ve intihar riskinin göz ardı edilmesi nedenleriyle organizasyon anlamında bir eksikliğin söz konusu olduğu, bu durumun hizmet kusuru teşkil ettiği ve tazminata hükmedilmesi gerektiği açıktır.
Bununla birlikte, İdare Mahkemesince hükmedilecek tazminat miktarı belirlenirken, H.E. ile ceza infaz kurumlarında psikologlar tarafından görüşmeler yapıldığı, intihar olayının meydana geldiği … Ceza İnfaz Kurumu'nda diğer mahkumlarla kısıtlı iletişim kurmasının sağlandığı, hem koridordan hem de bahçeden müdahale edilebilen özel tek kişilik hücrede tutulduğu, kaldığı odada intihara elverişli herhangi bir cismin bulundurulmadığı, zararın doğmasında H.E.'nin intihar etmesi nedeniyle müterafik kusurunun bulunduğu, idarenin ihmali davranışının basit muhakeme hatası düzeyinde kaldığı hususları dikkate alınmalıdır.
Açıklanan nedenlerle, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği oyuyla Bölge İdare Mahkemesi kararının onanmasına ilişkin Daire kararına katılmıyoruz.