Danıştay 6. Daire 2018/7818 Esas 2022/1835 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/7818
Karar No : 2022/1835

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Sitesi Yönetimi adına ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Sakarya ili, Adapazarı ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazda yer alan Çakırevler Sitesinin kuzeyinde bulunan çocuk bahçesi ve kuzeydoğusunda bulunan otopark alanlarına yönelik 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği talebinin reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Adapazarı Belediye Meclisi kararı ile bu kararın bildirimine dair ... tarih ve ... sayılı Adapazarı Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararında; 1/5000 ölçekli nazım imar planında davacı sitenin kuzey ve kuzyedoğusundaki parsellerin her ikisinin de park alanı olarak planlandığı, 1/1000 ölçekli Adapazarı Uygulama İmar Planında ise davacı sitenin bulunduğu parselin kuzeyinin çocuk bahçesi, kuzeydoğusunun otopark olarak planlandığı anlaşıldığından planların kademeli birlikteliği ilkesi uyarınca alt ölçekli uygulama imar planının üst ölçekli nazım imar planına aykırı olamayacağından dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği talebinin reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılarak iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; 1/5000 ölçekli nazım imar planında park alanı gösteriminde bulunan alanların dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği talebinde çocuk bahçesi ve otopark alanı olarak gösterilmesinin üst ölçekli plan gösterimiyle uyumlu olmadığı, dolayısıyla planların kademeli birlikteliği ilkesine aykırı olduğu anlaşıldığından, plan değişikliği talebinin reddine ilişkin dava konusu belediye meclis kararı ile bu kararı bildiren işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, usul ve yasaya aykırı olan ... Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının temyizen bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinde hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'ÜN DÜŞÜNCESİ : Dava konusu edilecek işlem ile dava açacak kişi arasında belli ölçüler içinde menfaat ilişkisi bulunması gerekmektedir. Davacı site yönetiminin mülkiyetinde olmayan taşınmazlara yönelik yaptığı imar planı değişikliği başvurusunun reddine ilişkin işlemde hukuki, kişisel ve güncel bir menfaatinin bulunmadığı açık olduğundan davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Dava, Sakarya ili, Adapazarı ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazda yer alan ... Sitesinin kuzeyinde bulunan çocuk bahçesi alanının otopark ve kuzeydoğusunda bulunan otopark alanının çocuk bahçesi alanına dönüştürülmesine yönelik 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği talebinin reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Adapazarı Belediye Meclisi kararı ile bu kararın bildirimine dair ... tarih ve ... sayılı Adapazarı Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, iptal davaları idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmıştır.
Aynı Kanun'un 14. maddesinde de; dava dilekçelerinin ehliyet yönünden inceleneceği ve 15/1-b maddesinde; bu hususta Kanun'a aykırılık görülmesi halinde davanın reddine karar verileceği hükmü düzenlenmiştir.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği'nin 31. maddesinin 4. bendinde, "İmar planı teklifleri, planın kapsadığı alanın maliki veya maliklerinin yasal vekilleri tarafından sunulabilir." düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yargısal denetim amacıyla her idari işleme karşı herkes tarafından iptal davası açılmasının idari işlemlerde istikrarsızlığa neden olmaması ve idarenin işleyişinin bu yüzden olumsuz etkilenmemesi için, dava konusu edilecek işlem ile dava açacak kişi arasında belli ölçüler içinde menfaat ilişkisi bulunması koşuluna ihtiyaç vardır. Her olay ve davada, yargı merciine başvurarak dava açan kişinin menfaatinin, iptali istenen işlemle ne ölçüde ihlal edildiğinin takdiri de yargı mercilerine bırakılmıştır. İptal davası açılabilmesi için gerekli olan menfaat ilişkisi kişisel, meşru, güncel bir menfaatin bulunması halinde gerçekleşecektir. Başka bir anlatımla, iptal davasına konu olan işlemin davacının menfaatini ihlal ettiğinden söz edilebilmesi için, davacıyı etkilemesi, yani davacının kişisel menfaatini ihlal etmesi, işlem ile davacı arasında ciddi ve makul bir ilişkinin bulunması gerekmektedir. İdari işlemlerin hukuka uygunluğunun yargı yoluyla denetimini amaçlayan iptal davasının görüşülebilmesi için ön koşullardan olan "dava açma ehliyeti" iptal davasına konu kararın niteliğine göre idari yargı yerince değerlendirilmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı site yönetimi tarafından mülkiyetlerinde bulunmayan, taşınmazın kuzeyinde bulunan çocuk bahçesi alanının otopark, kuzeydoğusunda bulunan otopark alanının çocuk bahçesi alanına alınmasına yönelik 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapılması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptalinin istenildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, menfaat ihlalinde ilgilinin idari işlemle meşru, kişisel ve güncel bir menfaat ilişkisinin kurulması gerektiği açık olup; imar planı değişikliği taleplerinde ilgililerin ancak kendi mülkiyetlerinde bulunan taşınmazlara ilişkin kullanım kararlarının değiştirilmesini talep edebileceği dikkate alındığında, mülkiyeti kendisine ait olmayan dava konusu taşınmazlara ilişkin kullanım kararının değiştirilmesi talebi yönünden hukuki, kişisel ve güncel bir menfaatinin söz konusu olamayacağı açıktır. Bu durumda davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, yukarıda belirtilen gerekçe doğrultusunda davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek davanın reddi yolunda verilen temyize konu kararda sonucu itibariyle isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararın kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesine, 17/02/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X):

Dava, Sakarya ili, Adapazarı ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazda yer alan ... Sitesinin kuzeyinde bulunan çocuk bahçesi ve otopark alanlarına yönelik 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği talebinin reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Adapazarı Belediye Meclisi kararı ile bu kararın bildirimine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Adapazarı Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin (a) fıkrasında, idari davaların idari işlemler hakkında yetki, sebep, şekil, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacağı belirtildikten sonra ilk inceleme konularının belirlendiği 14. maddenin 3,fıkrasının (c) bendinde dilekçenin ehliyet yönünden inceleneceği, 15.maddenin 1.fıkrasının (b) bendinde ise, bu hususta kanuna aykırılık görülmesi halinde davanın davanın işin esasına girilmeden usulden reddedileceği hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; davacı site yönetimi tarafından, taşınmazın kuzeyinde bulunan çocuk bahçesi alanının otopark, kuzeydoğusunda bulunan otopark alanının çocuk bahçesi alanına alınmasına yönelik 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapılması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptalinin istenildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, imar planı değişikliği taleplerinde ilgililerin ancak kendi mülkiyetlerinde bulunan taşınmazlara ilişkin kullanım kararlarının değiştirilmesini talep edebileceği dikkate alındığında, davacı sitenin mülkiyeti kendisine ait olmayan dava konusu taşınmazlara ilişkin kullanım kararlarının değiştirilmesi talebi yönünden hukuki, kişisel ve güncel bir menfaatinin söz konusu olamayacağı ve davanın ehliyet yönünden reddedilmesi gerektiği anlaşılmakla birlikte; usule ilişkin bulunan davanın ehliyet yönünden reddine ilişkin kararın, Dairemizce verilen bozma kararı üzerine Bölge İdare Mahkemesince verilmesi gerektiğinden, işin esasına girilmek suretiyle davanın reddi yolunda verilen kararın yukarıda belirtilen gerekçeyle onanması yerine, kararın bozulması gerektiği oyuyla Dairemiz kararına katılmıyorum.