MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hüküm taraflarca temyiz edilmiş, davalı vekili tarafından duruşmalı olarak incelenmesi istenilmekle; daha önceden belirlenen, 17/09/2019 tarihli duruşma günü için yapılan tebligat üzerine; davacı vekili Av. .... ile davalı şirket yetkilisi ... ve vekili Av.... geldiler. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00"e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; davalının maliki olduğu taşınmazı 01/10/2006 tarihli kira sözleşmesi ile 15 yıl süreli olarak 1.450.000 USD bedelle kiraladığını, kiracılık hakkına sahip olduğu taşınmaz için davalı ile 01/11/2006 tarihli bayilik sözleşmesi imzaladığını ve işletmenin davalıya bırakıldığını, davalı ile ticari ilişkinin 28/09/2011 ve15/11/2011 tarihli bayilik sözleşmeleri imzalanarak 15/12/2011 tarihine kadar kesintisiz devam ettiğini; Rekabet Kurulunun 12/03/2009 tarihli kararı gerekçe gösterilerek davalı tarafından sözleşmelerin feshedildiğini; Kurul"un 18/09/2010 tarihinden itibaren tüm sözleşmelerin 5 yıldan fazla olamayacağına, 18/9/2010 tarihinden önce yapılmış ve süresi 5 yılı aşan sözleşmelerin bu tarihe kadar uyumlu hale getirilmesi gerektiğine karar verdiğini, kira sözleşmesinin 5 yıllık süresinin sona erdiğini, bakiye süresinin ifasının hukuken ve fiilen imkansız hale geldiğini; 15 yıllık süreyle kiracılık hakkına sahip olunacağı saiki ile davalıya kira bedelinin peşin ödendiğini, ayrıca bayilik sözleşmesi kapsamında işletme yatırım destek bedeli ödendiğini, akaryakıt istasyonunun inşaasına katkı da sağlayan duran varlık inşaat yatırımı ve alt yapı yatırımları yapılarak ödemelerde bulunduklarını belirterek; peşin ödenen 1.450.000 USD kira bedelinin kalan süreye göre iadesi gereken güncellenmiş değeri 1,023.944,76 USD"nin, 250.000 USD işletme yatırım destek bedelinin kalan süreye göre iadesi gereken güncellenmiş değeri 182.925,16 USD"nin ve duran varlık inşaat yatırımı olarak yapılan ödemeler toplamı 12.772,18 TL"nin güncellenmiş değeri 12.720,78 TL"nin sözleşmenin sonlandığı 15/12/2011 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı; sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı davanın zamanaşımına uğradığını, sözleşmeyi kanundan doğan gereklilik nedeniyle feshettiğini beyanla davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davacının, kira bedeli ve işletme yatırım bedeli yönünden 15 yıllık kira sözleşmesindeki süre baz alınarak ödediği tutarların kira sözleşmesinin feshedildiği süreden sonraya isabet eden kısımlar yönünden günelleştirilmiş değerlerini istemekte haklı olduğu; ancak, akaryakıt istasyonunun inşaası ve duran varlık yatırımları olarak adlandırılan kısım için bu yatırımlar yapılmasa idi sözleşmeye konu işin yapılmasının mümkün olmadığı, davacının duran varlık yatırımları yönünden talebinin yerinde olmadığı belirtilerek; davanın kısmen kabulüne, 1.023.944,76 USD kira bedeli alacağı ile 162.925,66 USD işletme yatırım bedeli olmak üzere toplam 1.186.870,42 USD.nin 15/12/2011 tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi gereğince işleyecek faizi ile birlikte fiili ödeme tarihindeki kur karşılığı TL. tutarının davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davacının duran varlık inşaat yatırımına ilişkin davasındaki talebi ile fazlaya ilişkin talebinin reddine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir.
1-) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, tarafların sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-) Davada dayanılan ve hükme esas alınan 01/10/2006 başlangıç tarihli, 15 yıl süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Yine taraflar arasında bayilik sözleşmeleri de imzalandığı görülmektedir. Rekabet Kurulu kararı doğrultusunda kira sözleşmesi süresinden önce sona erdiğine göre 15 yıllık kira süresine göre yapılan ödemelerin kalan süre ile orantılı olarak iadesine karar verilmesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Ne var ki, kira bedeli ve işletme yatırım bedeli döviz cinsinden belirlenmiş olup, davacı tarafından yine döviz üzerinden iade isteminde bulunulduğuna göre; bu halde, bu para birimlerinin ortalama olarak enflasyon oranında arttığı ve Türk parasının enflasyon karşısında erimesinin önlenmesine yönelik olarak Döviz cinsinden kiralama yapıldığı gözardı edilerek, alacağın denkleştirici adalet ilkesine göre güncelleme yapılarak iadesine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3-) Hükmün 7. bendinde, davalı tarafından yapılan 333,10 TL yargılama giderinden kabul-ret oranına göre 7.432,26 TL kısmının davacıdan tahsiline karar verilmiş olup yapılan masraf tutarını aşar şekilde çelişkili olarak davacı aleyhine fazla yargılama giderine hükmedilmesi de doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle tarafların sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle davalı ve üçüncü bentte açıklanan nedenlerle davacı yararına hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, 2.037 TL Yargıtay duruşması vekalet ücretinin yek diğerinden alınıp yek diğerine verilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17.09.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.